Thực trạng báo động học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật

Ảnh minh họa ITN.

Những vết nứt từ nhà trường, gia đình

Luật sư Đặng Văn Cường nêu một số nguyên nhân của tình trạng nhiều người trẻ vi phạm pháp luật, gồm: Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi; Những đổ vỡ trong hạnh phúc gia đình khiến đứa trẻ không được quan tâm, giáo dục đúng mức;

Trẻ sống trong môi trường bạo lực, thiếu lành mạnh, bị lôi kéo bởi bạn bè xấu; Thiếu sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ của các cơ quan đoàn thể, các tổ chức xã hội và địa phương; Nhiều trường vẫn coi trọng giáo dục kiến thức văn hóa mà chưa chú trọng giáo dục đạo đức, đặc biệt là đối với các học sinh cá biệt…

Theo LS Cường, học sinh ở độ tuổi (dưới 18) đang được giáo dục cơ bản về nhận thức, ý thức, đạo đức, trong đó có ý thức chấp hành pháp luật. Ở độ tuổi này, các em phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn. Nếu giáo dục cứng nhắc hoặc không đúng cách thì có thể biến những đứa trẻ ngoan ngoãn, hiếu thảo trở thành những đứa trẻ ngỗ ngược, bất trị, chúng có thể bỏ học, thậm chí trở thành tội phạm.

Ở góc độ nhà giáo, ThS Trần Nam cho rằng, một phần nguyên nhân từ việc giáo dục ở nhà trường đang tập trung nhiều vào truyền thụ tri thức, thiếu hụt các mô hình giáo dục thái độ, kỹ năng ở bậc học tiểu học, trung học. Giáo viên quá tải với số lượng học sinh trong lớp, thiếu hụt công cụ bổ trợ nên khó chu toàn trong giáo dục kỹ năng. Ngoài ra, vai trò của gia đình chưa được thực hiện tốt trong việc giáo dục trẻ.

Cũng theo ThS Trần Nam, các quy tắc của học đường chưa được thực hành triệt để hoặc thực hành bị méo mó, lạm dụng dẫn đến các quy tắc không hoàn toàn tạo nên chuẩn mực, mà có khi lại phát sinh ra sự chống đối, bất mãn, xem thường. Giáo dục bằng một số hình phạt hiện nay trong trường học là hoàn toàn không phù hợp. Trong giáo dục, dùng bạo lực để khắc chế bạo lực, sẽ tiếp tục phát sinh bạo lực.

“Ngoài ra, sự du nhập của các lối sống mới cũng là một nguyên nhân đáng kể. Truyền thông mới phát triển trên nền tảng Internet đang khiến cho nhiều mô thức hành vi mới du nhập, phát triển”, ThS Nam nhấn mạnh.

Với những hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến người thầy, ThS Trần Nam đưa ra 2 giải pháp. Thứ nhất, khâu tuyển dụng cần sàng lọc kỹ lưỡng những người có năng lực, phẩm chất và đạo đức. Thứ hai, mỗi trường cần kiến tạo môi trường tốt, chuẩn mực, tương hỗ để các thầy cô thực hiện tốt chức trách của mình, rèn luyện để ngày một hoàn thiện hơn. Trong môi trường này, các lãnh đạo trường học có vai trò nêu gương.