Gửi bình luận
Cảnh báo độc hại về thuốc lá thế hệ mới
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chưa có bằng chứng về việc thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá thông thường. WHO cũng không xác nhận thuốc lá điện tử là một biện pháp hỗ trợ cai nghiện.
Mặt khác, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có nguy cơ tăng sử dụng thuốc lá điếu thông thường.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, không có sản phẩm thuốc lá nào là an toàn cho sức khỏe. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có chứa nicotine, vẫn là sản phẩm gây nghiện.
Theo bảng phân loại bệnh tật quốc tế thì lệ thuộc nicotine được phân loại mã bệnh 6C4A.2 là bệnh thuộc rối loạn do sử dụng chất kích thích hoặc các hành vi gây nghiện. Nicotine còn là chất độc hại, gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa…
Trong báo cáo tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung lần thứ 6 và 7 (COP7) đã nêu: “Tất cả các sản phẩm thuốc lá đều gây hại đối với sức khỏe. Việc tuyên truyền thuốc lá nung nóng ít hóa chất độc hại hơn so với thuốc lá truyền thống sẽ gây hiểu nhâm cho người sử dụng về tác hại của thuốc lá nung nóng.
WHO kêu gọi các quốc gia cần ngăn ngừa việc đưa ra các kết luận thiếu căn cứ về tính an toàn của sản phẩm này, đồng thời thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả được quy định trong Công ước khung thay vì sử dụng các sản phẩm mới được quảng cáo là ít có hại.
Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Tổ chức Y tế thế giới về kiểm soát thuốc lá lần thứ 8 (COP8), WHO khuyến cáo: Việc cho phép các sản phẩm mới sẽ làm tăng nhanh tỷ lệ sử dụng các sản phẩm này, dẫn tới nghiện nicotine và sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở giới trẻ.
Các bên tham gia cần cân nhắc ưu tiên áp dụng các biện pháp để ngăn chặn sự bắt đầu sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, bao gồm ở cấp độ cao nhất là ban hành quy định cấm.
Ở Việt Nam, dù đã xuất hiện từ vài năm nay nhưng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vẫn đang “vô tư” nằm ngoài vòng pháp luật, gây nhiều hệ lụy khó lường.
Các chuyên gia cho rằng, trong chiến lược kiểm soát thuốc lá toàn diện, Việt Nam sẽ bước lùi nếu chưa đưa các dạng thuốc lá mới này vào kiểm soát bằng luật.
Cần chế tài quản lý chặt chẽ
Năm 2022, lực lượng quản lý thị trường toàn quốc thực hiện hơn 21.900 vụ kiểm tra, xử lý trên 1.600 vụ, số lượng bao thuốc và tương đương xử lý trên 126.000 bao; số lượng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng trên 10.000 sản phẩm các loại.
Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính là trên 7,7 tỷ đồng. Chỉ riêng 3 tháng đầu năm 2023, lực lượng đã kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với khoảng 7.200 sản phẩm thuốc lá điện tử.
Theo Thượng tá Nguyễn Minh Cương, Phó Trưởng phòng 5, Cục Cảnh sát tội phạm về ma túy, Bộ Công an, hiện Việt Nam chưa có khung pháp lý để quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới.
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá không quy định về các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. Bên cạnh đó, thuốc lá thế hệ mới chưa được phân loại hàng hóa, định danh cụ thể tại Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, nhập khẩu…
Kể từ khi du nhập vào Việt Nam từ năm 2015, thuốc lá điện tử chủ yếu đưa về Việt Nam theo đường xách tay, nhập lậu, mua bán kinh doanh sản phẩm dưới nhiều hình thức.
“Chúng tôi ghi nhận gia tăng tình trạng ma túy “núp bóng” dưới hình thức các loại hàng hóa tiêu dùng thông thường. Nổi lên là việc tội phạm thực hiện hành vi pha trộn, tẩm ướp các chất kích thích, ma túy mới dưới dạng thảo mộc hoặc dung dịch để sử dụng dưới dạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Người sử dụng các loại hàng hóa pha trộn, tẩm ướp này rất dễ ngộ độc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng”. Ông Cương nhấn mạnh.
Để bảo vệ sức khỏe giới trẻ, phòng ngừa hiệu quả việc các đối tượng lợi dụng các sản phẩm thuốc lá mới để hoạt động vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an đề nghị Bộ y tế phối hợp Bộ Công thương nghiên cứu, đề xuất phương án cấm thuốc lá thế hệ mới.
Bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Y tế cho hay, Bộ Y tế nhất quán quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên căn cứ khoa học, điều kiện thực tiễn của Việt Nam, đó là không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe.
Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều là các sản phẩm có hại cho sức khỏe.
Bộ y tế đề nghị các cơ quan hữu quan đồng thuận quan điểm các mặt hàng có hại cho sức khỏe cần phải được kiểm soát chặt chẽ.
Hiện nay, Việt Nam chưa có cơ chế pháp lý và chưa đủ điều kiện để kiểm soát được việc nhập khẩu, mua bán, sử dụng thuốc lá mới thì trước mắt chưa cho phép mua bán, kinh doanh sản phẩm này trên thị trường để tránh những hậu quả không thể kiểm soát được trong tương lai.
Trong bối cảnh này, việc xây dựng Chiến lược Quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030 do Bộ Y tế chủ trì được kỳ vọng là sẽ giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng, góp phần kiểm soát tốt hơn nữa việc xuất nhập khẩu, mua bán, sử dụng thuốc lá.
Đối với người tiêu dùng, cấm đoán thuốc lá thế hệ mới sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dùng vì chỉ được tiếp cận hàng lậu, hàng giả và không có đơn vị cung cấp chính danh để khiếu nại.
Một số luật mới hoặc bổ sung những điều chỉnh về chính sách quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới trong luật phòng chống thuốc lá hiện hành sẽ là chỗ dựa về sức khỏe và pháp lý cho hơn 17 triệu người hút thuốc trưởng thành chưa thể cai nghiện thuốc hiện nay.
