Năm 1866, triều đình nhà Nguyễn cử một phái đoàn “đem chuông đi đánh xứ người” khi sang Pháp để tham gia hội đấu xảo thế giới lần 2 tại Paris vào năm 1867. Đây là lần đầu tiên các tác phẩm điêu khắc Chăm-pa được giới thiệu ra thế giới.
Tại đấu xảo thế giới năm 1878 tổ chức lần 3 tại Paris, lần đầu tiên một số sản phẩm của Nam Kỳ tham dự hội đấu và mang về khá nhiều huy chương. Các sản phẩm của người Việt thu hút sự quan tâm của người phương Tây và được Tổng thống Pháp, các bộ trưởng và Khâm phái các nước khen ngợi. Các sản phẩm Việt cũng được đánh giá cao tại các hội đấu xảo tại Paris, Marseille, Lyon, San Francisco, New York, Bruxelles sau đó.
Các tác phẩm tham dự đấu xảo của Việt Nam thu hút người phương Tây bởi vẻ tao nhã, độ tinh xảo và sự độc đáo. Một số sản phẩm, hình ảnh và đồ trưng bày thực sự mới lạ đối với khách tham quan.
Cảnh thi công tòa nhà trung tâm năm 1901 (nay là Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội trên phố Trần Hưng Đạo). |
Tác phẩm điêu khắc mỹ nghệ của Việt Nam đem dự đấu xảo Marseille năm 1922. |
Tại triển lãm thế giới Paris năm 1889, các chi tiết gỗ của tòa nhà Nam Kỳ được thợ khắc, thợ vẽ ở Sài Gòn sang Paris để sơn trang trí, hoàn thiện cho tòa nhà. Trong tòa nhà này, đồ thờ cúng gồm các bức tượng Phật điêu khắc gỗ mạ vàng, bàn thờ Phật cũng bằng gỗ điêu khắc và mạ vàng, các bình trang trí, hạc gỗ, lư hương, lọng, trướng… chạm khảm thực sự là các kiệt tác.
Ở tòa Trung Bắc Kỳ là một công trình có vẻ ngoài tươi sáng, mái cong nhiều lớp. Bên trong có 2 phòng lớn kết nối với nhau bằng 2 phòng trưng bày. Điều đáng chú ý là những chiếc rương khảm xà cừ tuyệt đẹp, phác họa phong cảnh đời sống An Nam. Phía trên những chiếc rương, bàn, hộp khảm và sơn mài có đèn lồng, quạt, lọng màu sắc sinh động xanh, đỏ vàng sắp đặt cân đối.
Gần tòa Trung Kỳ và Nam Kỳ là một ngôi làng An Nam - phiên bản của khu phố Hà Nội với các ngôi nhà tranh tre. Ở đó người dân làm nghề chạm khảm, kim hoàn, sơn mài và vẽ quạt… Cách làm chậm rãi, chắc chắn và tĩnh lặng của người thợ đã làm cho người châu Âu kinh ngạc.
Trong số các hội đấu xảo có sự tham gia của Việt Nam thời kì đó, hội đấu xảo thuộc địa năm 1931 đã giới thiệu hình ảnh, tiềm năng và các sản phẩm hàng hóa của Đông Dương một cách phong phú và đa dạng nhất.
Năm 1902, Cung Đấu xảo Hà Nội được khánh thành, mở ra bước tiến mới trong hoạt động triển lãm nghệ thuật, mỹ nghệ và hàng hóa Việt Nam. Cung Đấu xảo nằm phía bên trái của đại lộ Gambetta (phố Trần Hưng Đạo ngày nay) dẫn đến nhà ga trung tâm.
Theo tư liệu của Trung tâm Lưu trữ quốc gia I: Công ty Blazeix là nhà thầu thi công Cung Đấu xảo Hà Nội. Thành công của công trình này có sự góp sức đáng kể của kĩ sư Poirson. Mái vòm trung tâm được chế tạo tại xưởng Đáp Cầu, sau đó lắp ráp tại nhà máy gạch Blazeix, vận chuyển đến Hà Nội và lắp đặt chỉ trong vài ngày. Khung tháp chuông trên đỉnh tòa nhà hoàn thành và được lắp đặt vào ngày 10/12/1902.