Tình huống đặc biệt khiến bác sĩ phải hạ thân nhiệt người bệnh về dưới 24 độ C

GS.TS Nguyễn Lân Việt, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam - nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội - người trực tiếp tham chữa trị cho bệnh nhân nhận định đây là trường hợp hiếm gặp trong y học. Hình ảnh siêu âm tim và chụp cắt lớp vi tính cho thấy khối phình động mạch chủ rất lớn có đường kính lên đến gần 10cm (kích thước bình thường là dưới 3cm, nếu từ 5,5cm trở lên thì cần phải phẫu thuật).

“Chỉ riêng khối phình này, nếu không phát hiện kịp thời thì có thể bị vỡ làm người bệnh tử vong bất cứ lúc nào”, GS Việt cho biết.

Bệnh nhân này mức độ phức tạp và nguy hiểm nhân lên nhiều lần do động mạch vành bị tắc gây suy tim nặng. Chức năng tim của bệnh nhân chỉ được gần một nửa so với người bình thường, quả tim giãn lớn và van hai lá hở nặng cũng đòi hỏi phải can thiệp cùng lúc.

“Ca phẫu thuật này rất phức tạp, nguy cơ tử vong cao gấp 10 – 20 lần mổ tim thông thường”, GS Việt nói.

Sau khi đánh giá tình trạng của bệnh nhân cần phẫu thuật gấp, các bác sĩ Đơn vị Phẫu thuật Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch và các chuyên khoa liên quan trực tiếp của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội ca phẫu thuật hơn 10 tiếng.

Bệnh nhân được thay động mạch chủ lên, quai động mạch chủ, nối lại toàn bộ các động mạch cảnh, tạo hình van hai lá, giải phóng đoạn tắc động mạch vành cùng với sử dụng kỹ thuật ngừng tuần hoàn nửa dưới cơ thể, hạ thân nhiệt (chỉ còn 24 độ C), tưới máu riêng rẽ từng mạch máu nuôi não. 

TS.BS Vũ Ngọc Tú, phẫu thuật viên chính thực hiện ca mổ cho biết khối phình động mạch chủ khổng lồ là căn nguyên chính chèn ép gây tắc động mạch vành trái, hở van hai lá nhiều, giãn lớn và giảm nặng chức năng co bóp của cơ tim, dẫn đến triệu chứng khó thở, khiến người bệnh phải đi khám bệnh.

Theo BS Tú đây là trường hợp rất hy hữu vì hầu như không thể có khối phình động mạch chủ tới 10cm mà chưa vỡ, chưa kể việc bệnh nhân có thể sống với quả tim giãn lớn, van tim hở nặng và chỉ một động mạch vành phải nuôi tim.

Động mạch vành bị tắc sau khi được giải phóng khỏi khối phình thì đã lưu thông bình thường trở lại. Cũng nhờ sự tác động này, hệ mạch nuôi dưỡng cơ tim sẽ được phục hồi lưu thông tối ưu nhất, giúp cho chức năng tim được hồi phục tốt nhất cả ngắn hạn và lâu dài. Cấu trúc van hai lá và buồng tim cũng được tái tạo tối ưu trong cùng một lần mổ để quả tim hồi phục nhanh nhất.

Sau 3 ngày phẫu thuật, người bệnh được rút nội khí quản, hoàn toàn tỉnh táo, chức năng các tạng được duy trì ổn định. Các kết quả chẩn đoán hình ảnh của người bệnh trước khi ra viện cũng cho thấy khối phồng động mạch chủ được xử lý triệt để, động mạch vành bị tắc được tái tạo, van hai lá sau tạo hình và kích thước buồng tim trở lại giống như ở người bình thường.

Các bác sĩ khuyến cáo, phình động mạch chủ ngực là bệnh ít triệu chứng, thường chỉ biểu hiện khi đã có các biến chứng nặng. Yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh là tăng huyết áp và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tương tự. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh là hết sức quan trọng.

Nguyễn Ngoan