Ông Hala Al Karib - Giám đốc khu vực của Tổ chức Sáng kiến phi lợi nhuận dành cho phụ nữ vùng Sừng châu Phi, nhận xét: “Những gì RSF đang làm ở Jazira là biến các cộng đồng tự cung tự cấp phải phụ thuộc vào viện trợ, hoặc biến họ thành nô lệ trên chính mảnh đất của họ. Điều này hoàn toàn giống với những gì họ đã làm ở vùng nông thôn Darfur 20 năm trước”. Đau xót hơn, việc tuyển mộ lính trẻ em (để đổi lấy thực phẩm và sự an toàn) đã dẫn đến lao động cưỡng bức - một hình thức tồi tệ nhất tương đương với chế độ nô lệ (theo luật pháp quốc tế). Sau gần 1 năm nội chiến, khoảng 19 triệu trẻ em Sudan không được đến trường. Tình trạng trẻ em cầm súng cũng không phải hiếm và xuất hiện thường xuyên trên mạng xã hội.
Nguy cơ đói với 7 triệu người
Việc RSF kiểm soát Jazira đánh dấu bước đầu tiên khiến hệ thống cơ sở hạ tầng nông nghiệp của Sudan bị phá hủy, đồng thời làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng người di cư vì đây vốn là vùng đất mà hàng trăm nghìn người chạy trốn chiến sự ở nơi khác tìm đến lánh nạn.
Sau khi giao tranh nổ ra ở Thủ đô Khartoum vào tháng 4 năm ngoái, Chương trình Lương thực thế giới của Liên hợp quốc (WFP) đã lập một trung tâm viện trợ và kho tàng ở Wad Medani. Ngày 20-12-2023, WFP đã buộc phải tạm dừng phân phối ở Jazira. Ông Leni Kinzli - Trưởng bộ phận truyền thông của WFP ở Sudan cho hay: “Chưa đầy 1 tuần, kho chứa của chúng tôi gồm hơn 2.500 tấn thực phẩm (bao gồm đậu, ngũ cốc, dầu thực vật và các chất bổ sung dinh dưỡng) đủ để nuôi sống gần 1,5 triệu người trong 1 tháng ở bang Jazira đã bị các phần tử có liên quan đến RSF cướp phá”. Còn ông Omar Marzoug - Giám đốc dự án thủy lợi Jazira cho biết: “RSF đã đột nhập trụ sở vào ngày 18-1 và mang đi từ máy kéo, hạt giống, đến phân bón”.
Theo nghiên cứu của Viện Clingendael (một tổ chức nghiên cứu độc lập), thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng nông nghiệp của bang Jazira sẽ chỉ làm tình hình ở phần còn lại của Sudan trở nên tồi tệ hơn. Đất nước này đang phải đối mặt với mức độ đói tồi tệ nhất từng được ghi nhận trong mùa thu hoạch. Tài liệu dự báo “mức độ nghiêm trọng và quy mô của nạn đói trong mùa giáp hạt sắp tới (giữa năm 2024) sẽ rất thảm khốc”. Theo kịch bản “có khả năng xảy ra nhất”, khoảng 7 triệu người có thể phải đối mặt với nạn đói thảm khốc vào tháng 6-2024.
Đầu tháng 3-2024, WFP đã cảnh báo hơn 25 triệu người trên khắp Sudan cũng như nước láng giềng Cộng hòa Nam Sudan và Cộng hòa Chad “bị mắc kẹt trong vòng xoáy an ninh lương thực ngày càng xấu đi”. Những người cần giúp đỡ nhất đang bị “mắc kẹt” ở những khu vực không thể tiếp cận được vì “bạo lực và sự can thiệp không ngừng của các bên tham chiến”.
Trong một bản cập nhật tuần trước, Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) của Liên hợp quốc cho biết, khoảng 220.000 trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng và hơn 7.000 bà mẹ mới sinh có thể chết ở Sudan nếu không nhận được hỗ trợ khẩn cấp trong những tháng tới. Có tổng cộng khoảng 3,7 triệu trẻ em đang bị suy dinh dưỡng trên khắp nước này, đồng thời đã có trường hợp trẻ em tử vong liên quan đến suy dinh dưỡng. Liên hợp quốc đã kêu gọi 2,7 tỷ USD trong năm nay để đáp ứng nhu cầu nhân đạo của Sudan. Nhưng cho đến nay, các bên mới chỉ cam kết đáp ứng 5% con số đó.