Trải nghiệm, học tập ở vườn thuốc nam trong trường học

Nơi trải nghiệm, gắn kết

Trường Tiểu học Thủ Khoa Huân (TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang) có vườn thuốc nam xanh tốt. Mỗi ngày, nhóm học sinh tình nguyện của trường dành 10 - 15 phút giờ ra chơi để chăm sóc.

Cô Nguyễn Thị Hằng Ni - nhân viên y tế nhà trường cho biết: Học sinh của trường đa số ở thành thị, lúc đầu vào vườn thuốc có em ngại làm vì sợ bẩn, em thì lóng ngóng không biết cách chăm sóc. Sau thời gian được hướng dẫn, các em tỏ ra thích thú. Vườn cây là nơi để giáo viên, học sinh trải nghiệm, gắn kết và chia sẻ. Không chỉ chăm sóc, học sinh còn học nhiều kỹ năng bổ ích…

Tổ chức vườn thuốc nam là một trong những nội dung được quy định tại bộ tiêu chí công nhận và tái công nhận trường Xanh - Sạch - Đẹp của ngành Giáo dục tỉnh Tiền Giang. Để làm vườn thuốc nam, đa số trường dành ra một góc vườn sinh vật hoặc tận dụng khoảng không gian trống để trồng cây thuốc, chia từng ô theo công dụng hay loài…

Nằm ở trung tâm TP Mỹ Tho, Trường Tiểu học Thủ Khoa Huân không có nhiều diện tích. Nhà trường chọn trồng cây vào chậu và bố trí sao cho đủ chỗ, thuận tiện cho hoạt động. Các cây thuốc nam được bố trí trên kệ 2 tầng, hình chóp bao quanh gốc cây trong sân trường. Tầng dưới có đường kính 3,1m, tầng trên đường kính 2m. Bề mặt các tầng là 0,7m.

Nhằm tăng tính thẩm mỹ cho vườn thuốc nam, nhà trường chọn loại chậu cùng kích cỡ, màu sắc… và sắp xếp phù hợp từng loại, dáng, kích thước, các bảng tên quay về phía dễ nhìn, đọc. Chỉ với diện tích khoảng 20m2 nhưng học sinh trồng được nhiều cây thuốc như: Sả, gừng, ngải cứu, lá lốt, sống đời, đinh lăng...

Thầy Lê Văn Triêm - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thủ Khoa Huân cho biết: Để duy trì và làm phong phú vườn thuốc nam, nhà trường phát động giáo viên chủ nhiệm các lớp vận động phụ huynh tặng cây thuốc, khuyến khích trò mang cây trồng có sẵn ở nhà đến trường, rồi tự tay trồng, chăm sóc. Nhờ vậy, vườn thuốc nam của trường luôn có nhiều loại cây thuốc mới và ngày càng xanh tốt, phát huy hiệu quả sơ, cấp cứu ban đầu… Để làm vườn thuốc, nhân viên y tế trường lập danh mục loại cây thuốc nam thông dụng, dễ tìm, chăm sóc, cần trồng.

Tại Trường Tiểu học Nguyễn Trãi (TP Mỹ Tho), vườn thuốc nam là góc nhỏ xinh đặt phía trước hội trường. Vườn được nhóm học sinh lớp 4 chăm sóc. “Tận mắt thấy công dụng các loại cây thuốc do mình chăm sóc, em và các bạn càng hăng say hơn khi thực hành kiến thức đã học về tự nhiên và xã hội, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây…”, Nguyễn Như Quỳnh - học sinh lớp 4 của trường chia sẻ.

Vườn thuốc nam xanh tốt tại Trường Tiểu học Nguyễn Trãi (TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).

Gắn bài học với thực tiễn

Tại các trường học, vườn thuốc nam được đặt ở nơi thuận tiện để khai thác, chăm bón và đặc biệt giúp cho việc giảng dạy của giáo viên có nhu cầu tích hợp nội dung dạy học trong các môn Tự nhiên và Xã hội… Nhiều trường xem việc xây dựng vườn cây thuốc nam như một trong những tiêu chí của hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.

“Vườn thuốc nam trường em” là công trình măng non được các trường đăng ký tham gia. Tại Trường THCS Phường 1 (thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang), vườn thuốc nam là mô hình “Sống xanh vì một thành phố Gò Công tương lai”. Công trình măng non này không chỉ phát huy hiệu quả cây thuốc nam trong việc chữa bệnh, mà còn góp phần tạo cảnh quan, tăng khoảng không gian xanh, trong lành cho trường học.

Qua đó, học sinh được học tập, lao động và làm quen với cây thuốc, góp phần giáo dục kỹ năng sống, biết yêu lao động và công dụng các loại cây thuốc nam trong cuộc sống. Đây không chỉ là vườn thuốc nam đơn thuần, mà còn là hoạt động giúp giáo viên, học sinh dạy và học theo hình thức mở, dạy học gắn với thực tiễn cuộc sống.

Tại Trường THCS Lê Ngọc Hân (TP Mỹ Tho), học sinh có thể đến “Khu thuốc nam” trong vườn sinh vật để nhận diện chủng loại cây đã học ở môn Sinh học, hoặc nhìn vẽ hoa, lá… ở môn Mỹ thuật. Các em được thầy cô hướng dẫn tìm hiểu về giới thực vật gồm nhóm Rêu - Thực vật không có mạch; Dương xỉ - Thực vật không có mạch, hạt; Hạt trần - Thực vật có mạch, hạt và Hạt kín - Thực vật có mạch, hoa và hạt…

Theo cô Lâm Hải Yến - nhân viên y tế nhà trường, một số cây thuốc có tác dụng giảm đau bụng, hạ huyết áp, dễ ngủ, giảm mỡ xấu, giải độc gan… Một số loại như ngũ trảo, sả… cũng được cán bộ, giáo viên hái về sử dụng khi bị cảm thông thường.

Lương y Nguyễn Thị Huệ - Chủ tịch Hội Đông y TP Mỹ Tho (tỉnh Tiền Giang) cho biết: Trồng vườn thuốc nam trong trường học có nhiều lợi ích. Không chỉ học sinh, giáo viên mà người dân có thể sử dụng một số cây thuốc để chữa bệnh (ngoài da, viêm họng, tiêu chảy, mụn nhọt, đau xương khớp, cảm sốt...). Xây dựng vườn thuốc nam trong trường học mang ý nghĩa đối với việc phổ biến kiến thức Đông y và tác động tích cực đến ý thức giữ gìn, bảo vệ sức khỏe giáo viên và học sinh. Gìn giữ, phát huy vườn thuốc nam tại trường học là việc làm ý nghĩa, qua đó, bảo tồn, phát huy nền y học cổ truyền thời đại 4.0.