Trí tuệ nhân tạo và các vấn đề chính trị

Sự tiến bộ nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đã làm dấy lên nhiều lo ngại cho giới lập pháp vì tác động của nó tới các lĩnh vực trong đời sống là rất lớn, đặc biệt là lĩnh vực chính trị, trong khi có rất ít thỏa thuận cụ thể giữa các nước về việc kiểm soát loại công nghệ này.

AI tác động thế nào tới chính trị?

Trong một bài nghiên cứu mới đây của Viện Nghiên cứu Brookings (Mỹ), các chuyên gia cho rằng với mức độ phổ biến như hiện tại, AI dễ trở thành “trợ thủ đắc lực” cho những nỗ lực lan truyền thông tin sai lệch nhằm gây hiểu lầm, ảnh hưởng lòng tin của người dân và các nguồn tin từ chính phủ.

Ảnh deepfake về Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: BLOOMBERG

Điều này gây ra nhiều khó khăn cho giới lập pháp trên thế giới bởi họ phải ra sức kiểm soát, ngăn chặn các nguồn tin sai lệch có khả năng ảnh hưởng tới an ninh chính trị trong nước và thế giới. Chẳng hạn như hồi cuối tháng 3, hình ảnh cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bị cảnh sát New York bắt giữ đã khiến người dân Mỹ vô cùng hoang mang. Hay mới đây, hình ảnh giả mạo về một vụ nổ tại Lầu Năm Góc - trụ sở của Bộ Quốc phòng Mỹ đã khiến không ít người dân nước này lo lắng về tình hình an ninh của đất nước.

Bên cạnh đó, AI còn gây khó khăn cho công tác bảo mật thông tin và khiến vấn nạn xâm phạm quyền riêng tư trong lĩnh vực chính trị ngày càng trở nên phổ biến. Theo các chuyên gia của Viện Nghiên cứu Brookings (Mỹ), AI có khả năng thu thập, lưu trữ và xử lý lượng lớn dữ liệu cá nhân. Vậy nên một khi loại công nghệ này được sử dụng cho mục đích theo dõi hay giám sát hoạt động của người nào đó, quyền riêng tư và sự an toàn của họ sẽ bị “ảnh hưởng nghiêm trọng”.

Ngoài ra, AI còn khiến công tác bảo mật thông tin trong chính phủ các nước gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, các nhóm tin tặc có thể lợi dụng những “lỗ hổng” của mạng Internet để truy cập các trang thông tin quan trọng của chính phủ, sau đó lan truyền và gây ảnh hưởng tới an ninh của các quốc gia này.

Theo các chuyên gia, hậu quả của vấn đề trên được nhìn thấy rõ nhất thông qua việc nhiều tài liệu mật của Mỹ bị rò rỉ khắp các trang mạng vào đầu tháng 4 vừa qua. Cụ thể, sự kiện này đã khiến chính trị thế giới trở nên “vô cùng căng thẳng” trong thời điểm đó khi các tài liệu làm lộ nhiều bí mật của các đồng minh của Washington, đồng thời khiến giới lập pháp Mỹ phải hứng chịu nhiều chỉ trích về “sự yếu kém trong quản lý và bảo mật thông tin mật của quốc gia”.

“AI là loại công nghệ mạnh mẽ nhất trong thời đại hiện tại với nhiều ứng dụng rộng rãi. Nhưng để tận dụng tối đa khả năng của nó, mọi người cần chú ý tới những rủi ro mà nó mang lại, đặc biệt là lĩnh vực chính trị” - Nhà Trắng lưu ý.

Giới lập pháp vào cuộc kiểm soát AI

Theo hãng tin Reuters, tại Hội nghị thượng đỉnh của Nhóm bảy nền công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7) diễn ra hồi tuần qua tại TP Hiroshima (Nhật), các nhà lãnh đạo của nhóm đã nhất trí thúc đẩy hình thành các cơ chế đảm bảo sử dụng AI một cách có trách nhiệm nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những tác động tiêu cực mà loại công nghệ này mang lại.

Theo đó, nhóm này nhận định rằng các quy tắc sử dụng đối với loại công nghệ số như AI phải phù hợp với những giá trị dân chủ chung. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo G7 còn nhất trí thành lập một diễn đàn có tên gọi “Quy trình AI Hiroshima”, hoạt động như một kênh đối thoại nhằm đề ra hướng giải quyết cho những vấn đề xung quanh việc kiểm soát AI như bảo vệ bản quyền và hạn chế thông tin sai lệch.

Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo G7 còn kêu gọi những tổ chức quốc tế, như Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), cùng phối hợp hành động để xem xét, phân tích những tác động của AI đối với chính trị, từ đó đưa ra những chính sách kiểm soát hợp lý và hiệu quả.

Cùng trong nỗ lực đó, mới đây chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết sẽ đưa ra “những biện pháp ứng xử linh hoạt hơn trước sự tiên tiến của AI”. Theo đó, Nhà Trắng cho biết giới chức Washington sẽ đẩy mạnh kiểm soát sự phát triển của loại công nghệ này sao cho phù hợp với khả năng quản lý của các nhà lập pháp cũng như các cơ quan quản lý mạng ở Mỹ, theo đài NBC News.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Merrick Garland nhấn mạnh rằng trong các trường hợp nghiêm trọng, Bộ Tư pháp Mỹ sẽ dùng tới các cơ quan pháp lý của mình để loại bỏ những mối nguy hiểm mà AI mang lại.•