Gửi bình luận
Từ nay đến năm học 2024 - 2025, cấp tiểu học thiếu 6.621 giáo viên tin học và 5.780 giáo viên ngoại ngữ; cấp trung học cơ sở thiếu 6.631 giáo viên môn Lịch sử và Địa lý, thừa cục bộ 375 giáo viên; thiếu 2.366 giáo viên môn Khoa học tự nhiên, thừa cục bộ 4.627 giáo viên; thiếu 4.321 giáo viên môn Nghệ thuật, thừa cục bộ 885 giáo viên.
Việc triển khai đổi mới phương pháp dạy và học ở nhiều cơ sở giáo dục chưa đạt hiệu quả cao, nhất là vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Việc đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục chưa theo kịp yêu cầu.
Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ và thiếu giáo viên dạy các môn học mới diễn ra phổ biến. Cả nước còn thiếu 62.877 giáo viên phổ thông; thừa cục bộ 5.091 giáo viên. Cơ cấu đội ngũ giáo viên chưa cân đối. Chất lượng giáo viên không đồng đều.
Việc biên soạn, thực nghiệm, thẩm định sách giáo khoa còn nhiều bất cập. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu theo tiêu chuẩn đã ban hành. Số phòng học chưa được kiên cố hóa lớn (52.934 phòng học), tập trung chủ yếu ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Cả nước thiếu 63.920 phòng học bộ môn, thiếu 2.086 thư viện. Tỉ lệ đáp ứng về thiết bị dạy học là 54,3%, số lượng cần bổ sung lớn, nhưng việc mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu ở các địa phương rất khó khăn. Việc quy hoạch, bố trí quỹ đất, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học chưa đáp ứng yêu cầu.
Việc huy động các nguồn lực xã hội gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Việc quy hoạch quỹ đất, chính sách ưu đãi về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chính sách thu hồi, giải phóng mặt bằng để xây dựng các công trình giáo dục, chính sách miễn, giảm thuế, ưu đãi về tín dụng, về đầu tư theo hình thức đối tác công tư… chưa đồng bộ, chưa hấp dẫn các nhà đầu tư…
Ngân sách nhà nước chưa bảo đảm được đầy đủ nhu cầu đầu tư. Trong cả giai đoạn 2014-2022, tổng kinh phí bố trí thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông chiếm 1,46% tổng chi ngân sách nhà nước. Hầu hết các địa phương, nhất là những nơi chưa cân đối được ngân sách, gặp khó khăn về kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
Các nguyên nhân của tồn tại, hạn chế và trách nhiệm của Chính phủ, các bộ ngành liên quan, UBND cấp tỉnh và các bài học kinh nghiệm cũng được nêu rõ trong báo cáo giám sát.
 |
| Toàn cảnh phiên họp. |
Từ kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã đề xuất 3 nhóm giải pháp về thể chế, cơ chế và về tổ chức thực hiện, gồm: Nhóm giải pháp về hoàn thiện thể chế, chính sách; nhóm giải pháp về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; nhóm giải pháp về tăng cường các điều kiện bảo đảm triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Trong đó có việc rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản trong Danh mục kèm theo Nghị quyết giám sát. Hoàn thành việc hướng dẫn thi hành Luật Giáo dục 2019 trong năm 2024; chuẩn bị dự án Luật điều chỉnh về Nhà giáo. Ban hành văn bản hướng dẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong năm 2023; hướng dẫn việc in và phát hành tài liệu giáo dục địa phương; hướng dẫn về phương pháp định giá sách giáo khoa, định giá tối đa sách giáo khoa. Đề xuất tiêu chuẩn đặc thù đối với giáo viên các môn nghệ thuật.
Bổ sung, sửa đổi các quy định về thực nghiệm, thẩm định, phê duyệt sách giáo sách giáo khoa; lựa chọn sách giáo khoa; cung ứng, phát hành sách giáo khoa; khung vị trí việc làm, định mức số người làm việc tối thiểu phù hợp với thực tiễn và đặc thù ở từng vùng, miền, địa phương; chế độ, chính sách tiền lương, phụ cấp, ưu đãi; đào tạo, bồi dưỡng đối với nhà giáo; cơ chế phân bổ nguồn lực, quản lý, cấp phát ngân sách nhà nước đối với cơ sở giáo dục phổ thông.
Cùng với đó, nghiên cứu, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương giao Bộ GD&ĐT chuẩn bị nội dung một bộ sách giáo khoa của Nhà nước, đồng thời khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn sách giáo khoa. Việc in, phát hành, cung ứng sách khoa thực hiện theo cơ chế xã hội hóa. Nghiên cứu, xem xét cơ chế, chính sách miễn tiền bản quyền đối với việc xuất bản bộ sách giáo khoa do Nhà nước là chủ sở hữu quyền tác giả.
Tiếp tục tuyên truyền, quán triệt để tạo sự đồng thuận và quyết tâm mạnh mẽ trong toàn thể đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo lộ trình, bảo đảm tiến độ, chất lượng. Tiến hành tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện các chương trình, đề án, dự án có liên quan.
Tăng cường phân cấp, phân quyền cho các địa phương. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; quản lý chặt chẽ việc biên soạn, in ấn, phát hành, lựa chọn sách giáo khoa. Phát huy vai trò giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; lắng nghe, tiếp thu ý kiến xác đáng của nhân dân.
Ngoài ra, thực hiện tốt việc phân bổ, quản lý và sử dụng biên chế giáo viên theo Quyết định 72-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Tập trung tuyển dụng đủ giáo viên theo biên chế được phân bổ. Chỉ đạo tháo gỡ những vướng mắc trong tuyển dụng giáo viên dạy các môn học mới. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách điều động, luân chuyển giáo viên để giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ. Nâng cao chất lượng đào tạo ngành sư phạm; chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng, tập huấn. Có chính sách hỗ trợ tập huấn, bồi dưỡng giáo viên ngoài công lập.
Xây dựng và phê duyệt Đề án đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tối thiểu đến năm 2025. Tập trung đầu tư kiên cố hóa trường học, xóa phòng học tạm; phát triển trường học, phòng học ở các khu vực có dân số tăng nhanh; trang bị đầy đủ thiết bị học tập cho học sinh.
Tiếp tục ưu tiên, thực hiện nghiêm việc bố trí đầy đủ ngân sách cho giáo dục và đào tạo, đặc biệt là kinh phí triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới. Sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước. Đề xuất hình thức hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho địa phương chưa cân đối được ngân sách để thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trong các năm tiếp theo.
Tổng kết việc thực hiện chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; rà soát, hoàn thiện, đề xuất các cơ chế, chính sách để tăng cường xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cho đổi mới giáo dục phổ thông. Nghiên cứu, thí điểm mô hình liên kết đào tạo các môn học chuyên biệt (ngoại ngữ, tin học, nghệ thuật).
