Trưng bày chuyên đề: “Một thoáng di sản”

Trưng bày chuyên đề “một thoáng di sản” là hoạt động hướng tới kỷ niệm 25 năm ngày Thủ đô Hà Nội được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) trao tặng danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” (16/7/1999 - 16/7/2024).

Trưng bày “Một thoáng di sản” bước đầu giới thiệu tư liệu, hình ảnh về 25 di tích lịch sử văn hóa, di tích cách mạng kháng chiến và địa điểm lưu niệm sự kiện của Hà Nội như: Nhà hát lớn Hà Nội, Bắc Bộ phủ; Phủ Chủ tịch; Cột cờ Hà Nội; trụ sở Bộ Ngoại giao; ga Hà Nội; nhà tù Hỏa Lò; quảng trường Ba Đình, quảng trường Cách mạng tháng Tám; hồ Hữu Tiệp; nhà 5D phố Hàm Long; nhà 48 Hàng Ngang; nhà Chủ tịch Hồ Chí Minh ở và làm việc tháng 12/1946...

Mỗi di tích đều có các thông tin, các câu chuyện lịch sử gắn liền với các sự kiện quan trọng của thủ đô Hà Nội. Có thể kể đến các công trình như:

Nhà hát Lớn Hà Nội được xây dựng năm 1901 - 1911. Sau khi Cách mạng tháng 8/1945 thành công, đây là nơi họp Quốc hội cho đến khi có Hội trường Ba Đình (1962). Ngày 10/10/1954, Ủy ban Quân chính Hà Nội tổ chức lễ ra mắt trước quốc dân tại Nhà hát Lớn. Từ năm 1954 cho đến nay, Nhà hát Lớn luôn là trung tâm tổ chức các cuộc họp, hội nghị quan trọng và các buổi biểu diễn của các đoàn nghệ thuật trong nước và quốc tế. Năm 2011, công trình được xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.

Bắc Bộ Phủ trước đây là Phủ Thống sứ Bắc Kỳ, gồm tòa nhà văn phòng (xây dựng năm 1898) và tòa Phủ Thống sứ (xây dựng năm 1918). Sau khi đảo chính Pháp (9/3/1945), Nhật đổi tên thành Phủ Khâm sai Bắc Kỳ. Ngày 19/8/1945, nhân dân Hà Nội và các đơn vị tự vệ chiến đấu tiến vào chiếm Phủ Khâm sai. Ngày 20/8/1945, tòa nhà được đổi tên thành Bắc Bộ Phủ, là nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm 2005, công trình được gắn biển Di tích cách mạng kháng chiến.

Quảng trường Cách mạng Tháng Tám trước đây là Quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội, rộng 2.600m² là nơi diễn ra hai cuộc mít tinh vào ngày 17/8 và 19/8/1945 của nhân dân. Đặc biệt, cuộc mít tinh ngày 19/8/1945 đã chuyển thành biểu tình thị uy và khởi nghĩa vũ trang, giành chính quyền tại Hà Nội. Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (2/9/1945), nhiều sự kiện quan trọng được tổ chức tại Quảng trường như: khai mạc Tuần lễ vàng, tổ chức ngày Nam Bộ kháng chiến, phát động Cứu đói… Năm 1994, Quảng trường được đặt tên là Cách mạng Tháng Tám. Năm 2011, cùng với Nhà hát Lớn, Quảng trường được xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.

Phủ Chủ tịch trước đây là Dinh Toàn quyền Đông Dương, do chính quyền thực dân Pháp xây dựng năm 1900 - 1907. Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945), nơi đây trở thành Dinh Toàn quyền Nhật. Năm 1946, khi trở lại xâm lược Việt Nam, thực dân Pháp đã sử dụng làm Dinh Quốc trưởng. Tháng 10/1954, sau khi Quân đội nhân dân Việt Nam tiếp quản Thủ đô, Dinh trở thành Phủ Chủ tịch, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đón các đoàn khách trong nước và quốc tế, nơi họp Hội đồng Chính phủ. Tòa nhà nằm trong Khu Di tích Phủ Chủ tịch, năm 2009 được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt.

Cột cờ Hà Nội (Kỳ đài) được xây dựng năm 1805 - 1812 dưới thời nhà Nguyễn. Sau khi Cách mạng tháng 8/1945 thành công và sau ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954), Quốc kỳ luôn được treo trên đỉnh Cột cờ. Chiều ngày tiếp quản Thủ đô (10/10/1954), Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức trọng thể lễ chào cờ tại đây. Cột cờ nằm trong Di tích lịch sử và khảo cổ khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long, được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt năm 2009.

Ấn tượng đối với du khách khai tham quan trưng bày chuyên đề “Một thoáng di sản” là phần thiết kế có sự kết hợp hài hòa giữa hai gam màu chủ đạo là xanh và vàng. Màu xanh tượng trưng cho hiện tại, hy vọng, sáng tạo; màu vàng biểu trưng cho quá khứ, lịch sử. Không gian trưng bày được thiết kế với các chi tiết uốn lượn mềm mại, tạo hình ảnh con đường di sản của Hà Nội.

Trưng bày chuyên đề “Một thoáng di sản” góp một phần nhỏ trong việc khai thác, phát huy giá trị của di sản, đồng thời góp phần tôn vinh những công lao, sự hy sinh anh dũng của các thế hệ cán bộ, chiến sỹ, người dân đã chiến đấu vì nền độc lập tự do của dân tộc, dựng xây Hà Nội - “Thủ đô Anh hùng”, “Thành phố vì hòa bình”.