Trở thành kỹ sư tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Sam Sung Việt Nam, nhưng Bùi Quang Ngọc Nhớ (sinh năm 2000) cựu học sinh khóa 2015 - 2018 Trung tâm GDNN&GDTX huyện Thạch Hà vẫn nhớ về cô giáo cũ – người đã “bẻ lái” cuộc đời của mình.
Nhớ từng là học sinh nghiện game nên nghỉ học thường xuyên. Chàng kỹ sư trẻ cũng không đếm được bao lần cô chủ nhiệm Nguyễn Thị Nga (Trung tâm GDNN&GDTX huyện Thạch Hà) phải đi tìm tại quán net. Không chỉ vậy, ngoài giờ học, cô Nga đến nhà trò chuyện, phối hợp với phụ huynh để quản lý giờ giấc sinh hoạt.
“Chưa bao giờ cô mắng, cả khi thấy em bỏ học la cà ngoài quán game. Em nhớ như in câu nói của cô là hãy trở thành người có giá trị, biến thứ em giỏi trở thành chìa khóa mở cửa tương lai. Nếu không có sự đồng hành của cô, chắc chắn cuộc đời em đã sang một ngã rẽ mịt mờ”, Nhớ tâm sự.
Biết Nhớ có sở trường và đam mê máy tính, cô Nga đã khuyên em thử sức với lĩnh vực công nghệ thông tin. Nhờ sự định hướng ấy, năm lớp 12, Nhớ thi đỗ khoa Công nghệ Điện tử và Truyền thông, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (ĐH Thái Nguyên) trước sự ngạc nhiên của bố mẹ, bạn bè. Hiện em là kỹ sư điện tử với mức thu nhập đáng mơ ước.
Theo cô Nguyễn Thị Nga, người thầy nào cũng mong muốn được dạy học sinh ngoan, học giỏi. Thế nhưng, thực tế, ở môi trường GDTX thì 1/3 học sinh trong lớp có cá tính đặc biệt. Chỉ dùng tình yêu thương, bao dung, sự kiên nhẫn... mới giúp học trò ngỗ nghịch trở thành công dân có ích.
Bên cạnh “rèn người”, là giáo viên Vật lý, cô Nga cũng tổ chức nhiều sân chơi gắn kiến thức môn học vừa kích thích sự hứng thú và phát huy năng lực của học sinh, nhất là hoạt động STEM. Qua đó, các em được tự do sáng tạo dựa trên kiến thức đã học, biết tổ chức nhóm, trình bày sản phẩm của mình trước đám đông…
Là giáo viên nhiều năm đảm nhận những lớp “đặc biệt” của Trường THPT Can Lộc (Hà Tĩnh), cô Bùi Thị Minh Hương nhận thấy, với học sinh cá tính mạnh không nên quản lý chung chung mà phải tìm ra nguyên nhân để đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề. Trước hết, để giáo dục học trò, phải hiểu từ hoàn cảnh, đến tâm sinh lý, điểm mạnh, yếu… của học sinh để có giải pháp giáo dục phù hợp từng em.
“Không thể chỉ đánh giá năng lực học sinh dựa trên kết quả các môn văn hóa. Những học sinh ‘cá biệt’ có thể không giỏi Toán, Văn, ngoại ngữ... nhưng lại có năng khiếu về thể thao hoặc kỹ năng khác. Dạy những lớp này, tôi thường cố gắng tạo sân chơi để các em khám phá khả năng, biết sử dụng năng lượng vào đâu… Bản thân tôi thấy hữu dụng khi có thể lên kế hoạch cho các hoạt động ngoài giờ lên lớp; đó cũng là mục tiêu mà Chương trình GDPT 2018 hướng đến”, cô Hương lý giải.
Từ thực tiễn đó, nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm, những lớp do cô Hương đảm trách, số học sinh cá tính mạnh trong lớp có tỷ lệ đạt hạnh kiểm loại tốt, khá cao hơn nhiều. Nhiều em còn đỗ vào trường đại học, cao đẳng với điểm số từ 23 điểm trở lên.
Tôi nghĩ không riêng gì GDTX mà ở môi trường giáo dục nào cũng cần đặt yếu tố “rèn người rồi mới luyện chữ” lên hàng đầu. Muốn làm được điều đó, trước hết, cần nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, trong đó có vai trò của giáo viên chủ nhiệm - họ sẽ là người truyền lửa, khai phá năng lực mỗi học sinh… - Ông Lê Anh Đức (Giám đốc Trung tâm GDNN&GDTX huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh)