Ở mức phù hợp nhất, sự tức giận cảnh báo chúng ta về những mối nguy và truyền cảm hứng cho hành động. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA), tức giận là một cảm xúc đặc trưng bởi sự đối kháng với bất kì ai hoặc bất kì điều gì không đúng. Đặc biệt, cơn tức giận xảy ra thường xuyên có thể gây ra những hậu quả đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta.
Khi trải nghiệm về sự tức giận diễn ra quá thường xuyên, quá mãnh liệt, kéo dài quá lâu hoặc không tương xứng với các sự kiện xảy ra, cảm xúc đó có thể dẫn tới những ảnh hưởng liên quan đến sự hài lòng và sức khỏe của chúng ta.
Tức giận là một phần của phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy”, trong đó, tuyến thượng thận sẽ tiết ra các hormone gây căng thẳng và được vận chuyển khắp cơ thể, chẳng hạn như adrenaline và cortisol. Với mục đích tự vệ hoặc chạy trốn khỏi nguy hiểm, các tác động sinh lý có thể xảy ra như nhịp tim, huyết áp và tốc độ đẩy máu về tim tăng lên.
Mặc dù hệ thống phản ứng này có chức năng bảo vệ con người, nhưng trong hầu hết các trường hợp, chúng ta không cần thêm năng lượng để đối phó với bất cứ điều gì gây ra sự tức giận. Và việc kích hoạt mạn tính các hormone gây căng thẳng sẽ dẫn đến các bệnh nghiêm trọng về thể chất và tinh thần. Dưới đây là một số ảnh hưởng sức khỏe của sự tức giận:
1. Sự tức giận gây căng thẳng cho trái tim
Cơn giận sẽ khiến cơ thể giải phóng các hormone gây căng thẳng, theo thời gian có thể gây tổn hại đến sức khỏe tim mạch. Cụ thể, sự tức giận (thậm chí tức giận nhất thời, biểu hiện bằng những thay đổi trên nét mặt) dẫn đến những thay đổi của tim, làm suy giảm khả năng bơm máu của cơ, có thể dẫn đến huyết áp cao và các biến chứng sau đó (như bệnh tim, đau tim, đột quỵ và hội chứng chuyển hóa).
Nghiên cứu còn cho thấy những người có mức độ tức giận cao hơn (thường xuyên đánh giá các tình huống là thù địch và khả năng kiểm soát những suy nghĩ, cảm xúc kém) có nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành cao hơn. Một nghiên cứu khác cho thấy sự tức giận cũng có liên quan đến nguy cơ tử vong cao hơn do bệnh mạch vành và các biến chứng.
Ngoài ra, sự tức giận cũng tác động đến những người có rối loạn nhịp tim. Với những người dễ bị rối loạn nhịp thất (nhịp tim bất thường bắt nguồn từ buồng tim dưới) hoặc rung tâm nhĩ (nhịp bất thường ở buồng trên) thì khả năng mắc bệnh rối loạn nhịp tim cao hơn khi tức giận hoặc căng thẳng. Điều này là do adrenaline tăng lên khi tức giận, có thể gây ra những thay đổi về các tín hiệu điện trong tim.
2. Tức giận làm tăng nguy cơ đau tim
Các bằng chứng cũng cho thấy sự tức giận có liên quan mật thiết đến nguy cơ đau tim lớn hơn. Một đánh giá có hệ thống với tổng số gần 4.000 người tham gia từ hơn 50 trung tâm y tế ở Hoa Kỳ cho thấy số ca đau tim tăng hơn gấp đôi trong vòng hai giờ sau khi bùng phát cơn giận. Mối liên quan này sẽ trở nên mật thiết hơn khi cường độ giận dữ ngày càng tăng.
3. Tức giận có thể làm gián đoạn quá trình tiêu hóa
Nhiều nghiên cứu cho thấy não và ruột có mối liên quan và ảnh hưởng lẫn nhau. Một trong những vai trò của hệ thống thần kinh thực vật là điều hòa quá trình tiêu hóa. Nhưng quá trình này có thể bị xáo trộn khi cơ thể chuyển sang chế độ “chiến đấu hoặc bỏ chạy”, như có thể xảy ra khi đối mặt với căng thẳng.
Một số thay đổi về chức năng và hoạt động của ruột có thể nhận thấy như căng thẳng sẽ dẫn đến các triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa (bao gồm đau bụng, khó chịu ở dạ dày và tiêu chảy). Và về lâu dài, căng thẳng mạn tính có liên quan đến sự tiến triển của bệnh viêm ruột (IBD), hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
4. Tức giận thường xuyên gây tổn hại tới sức khỏe tinh thần
Các nghiên cứu cho thấy rằng sự tức giận thường tăng cao trong các trường hợp rối loạn cảm xúc, chẳng hạn như lo lắng và trầm cảm, đồng thời có liên quan đến các triệu chứng tồi tệ hơn và phản ứng kém hơn với việc điều trị.
Sự tức giận (đặc biệt là giận dữ kéo dài) cũng ảnh hưởng đến khả năng tập trung và cách suy nghĩ, có thể khiến chúng ta trở nên thù địch hoặc hoài nghi hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng tới sự hình thành cũng như tình trạng của các mối quan hệ xung quanh. Bởi tức giận có thể là tiền đề của những lời nói thô tục hoặc thậm chí là hành vi bạo lực.
5. Sự tức giận có thể gây rối loạn giấc ngủ
Những người gặp khó khăn trong việc kiểm soát cơn giận hoặc cảm thấy tức giận thường xuyên đã được chứng minh là có chất lượng giấc ngủ kém hơn. Một nghiên cứu đã xem xét mối tương quan giữa mức độ tức giận cao hơn và rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như khó vào giấc và duy trì giấc ngủ. Mức độ tức giận từ trung bình đến cao có liên quan đáng kể đến việc tăng từ 40% đến 70% nguy cơ rối loạn giấc ngủ ở những người trưởng thành tham gia nghiên cứu.