U xơ tử cung và thai nghén: Biến chứng và cách điều trị

Bệnh u xơ tử cung tiến triển một cách âm thầm. Người bệnh chỉ được phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe (siêu âm, khám phụ khoa...).

Khối u có thể nằm trong thân tử cung, cổ tử cung hoặc thậm chí phát triển ra ngoài tử cung ở âm đạo. Kích thước khối u từ vài centimet đến vài kilôgam.

Khối u thường có kích thước nhỏ, không gây hiện tượng băng kinh, rong kinh... Chỉ định phẫu thuật thường được các thầy thuốc nghĩ đến khi khối u đã to, gây băng kinh, rong kinh... Phụ nữ đến độ tuổi 50 trở lên, khối u có thể teo đi.

U xơ tử cung và thai nghén

Trong thai kỳ, u xơ tử cung thường to ra do sự gia tăng hoóc môn của người mẹ. Nếu u nằm ở vị trí thấp trong tử cung, có thể ảnh hưởng đến đường đi ra của thai nhi trong khi sinh.

U xơ tử cung chịu ảnh hưởng kích thích của hoóc môn buồng trứng. Khi oestrogen tăng cao, u xơ tử cung thường to ra do sự tăng sinh các sợi cơ, kể cả mô cơ thường ở thành tử cung. Vì thế có những trường hợp u xơ tử cung chỉ được phát hiện trong lúc mang thai.

Khi người phụ nữ có u xơ tử cung mang thai, khối u có thể sẽ mềm đi nhiều, hay bị ép dẹp lại. Tuy nhiên, nếu khối u nằm ở vị trí thấp, có thể cản trở việc đứa trẻ chào đời.

Trong thai kỳ, u xơ tử cung dưới phúc mạc có cuống có thể bị đẩy lên cao trên ổ bụng hoặc chui vào túi cùng Douglas và dễ bị xoắn, bị kẹt trong túi cùng.

Biến chứng trong thai kỳ:

Đau bụng âm ỉ hoặc đau nhẹ, có xuất huyết nhẹ. Các u nằm trong cơ tử cung dễ bị hoại tử do tắc nghẽn một mạch máu nuôi khối u, hoặc do u xơ bị chèn ép không to ra được.

Biến chứng này ít có biểu hiện nên người bệnh khó biết; đôi khi có đau bụng, sốt nhẹ. Chỉ điều trị bằng thuốc thường là các triệu chứng sẽ hết.

Xuất huyết trong khối u hoặc xuất huyết vào trong ổ bụng xoắn u xơ có cuống hoặc xoắn cả tử cung có mang khối u xơ; có dấu hiệu bất thường ở đường tiểu thường là do bàng quang bị kéo lên cao; nhiễm khuẩn hoại tử do vi khuẩn yếm khí trong thời kỳ hậu sản (hiếm xảy ra nhưng thường rất nặng).

Là nguyên nhân gây sẩy thai liên tiếp do lớp nội mạc không phát triển đầy đủ, và do buồng tử cung bị chèn ép, không phát triển to ra được. Sẩy thai ở thai phụ có u xơ thường gây xuất huyết nhiều vì dễ sót nhau và tử cung co hồi kém.

Gây đẻ non, dễ làm cho ngôi thai bất thường, nhau thai bám ở vị trí bất thường (nhau tiền đạo, nhau cài răng lược).

Kéo dài cơn chuyển dạ. Những khối u to, nằm ở vị trí tiền đạo có thể làm cho sản phụ không sinh được, phải mổ.

Dễ băng huyết do sót nhau hoặc do tử cung co hồi kém. Trong thai kỳ, phòng ngừa sẩy thai, sinh non bằng cách nghỉ ngơi nhiều, dùng thuốc chống co bóp tử cung. Nếu thai phụ bị sẩy, nên nạo kiểm tra buồng tử cung để tránh sót nhau.

Các biến chứng khác:

U xơ tử cung có thể gây hiếm muộn do làm thay đổi lớp nội mạc tử cung, không thuận lợi cho sự làm tổ của trứng thụ tinh.

Chèn ép làm gập vòi trứng hoặc làm bít lỗ cổ tử cung.

Theo Đông y, u xơ tử cung thuộc phạm vi trưng hà, tích tụ. Có nguyên nhân do khí trệ, huyết ứ, thấp nhiệt...

Đây là loại u lành tính, không cần can thiệp, nếu không có biến chứng chảy máu tái phát nhiều lần, u phát triển to gây chèn ép vào các phủ tạng xung quanh hoặc có dấu hiệu nghi ngờ diễn biến ác tính. Các loại u xơ lành tính này sẽ teo nhỏ lại khi bệnh nhân mãn kinh.

Điều trị dự phòng u xơ tử cung

Hiện nay có nhiều cách điều trị u xơ tử cung, từ bóc tách nhân xơ, làm tắc mạch máu nuôi u xơ cho đến phương pháp cắt tử cung truyền thống.

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung: Được chỉ định khi khối u có kích thước to, chèn ép các cơ quan xung quanh, gây băng kinh, rong kinh...

Có rất nhiều ý kiến trái ngược về ảnh hưởng của việc cắt bỏ tử cung với đời sống tình dục. Đa phần bệnh nhân thiếu ham muốn tình dục ngược lại một số cho biết không có sự thay đổi gì sau phẫu thuật.

Nếu cắt bỏ tử cung, nhưng vẫn bảo tồn hai buồng trứng thì không có sự thay đổi nào về sự tiết hoóc môn sinh dục nữ nên không ảnh hưởng gì đến hoạt động tình dục.

Ngược lại, nỗi ám ảnh (do ngộ nhận) không còn nữ tính sau khi cắt bỏ tử cung có thể gây xáo trộn sự điều tiết hoóc môn.

Dùng thuốc hạn chế phát triển khối u: Trong trường hợp khối u nhỏ, rong kinh do khối u tử cung có thể điều trị theo Đông y. Nếu rong kinh nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe, khối u to mới cần điều trị bằng phẫu thuật.

Phụ nữ có u xơ tử cung không nên dùng oestrogen (kể cả viên thuốc tránh thai) vì oestrogen tạo điều kiện cho u xơ phát triển.

Mỗi phương pháp điều trị có rủi ro và biến chứng riêng, vì vậy nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định phương pháp điều trị u xơ./.