Mặc dù Iceland được coi là “thiên đường bình đẳng”, nhiều phụ nữ cảm thấy vẫn còn nhiều điều cần cải thiện. Phụ nữ vẫn tụt hậu so với nam giới về thu nhập mặc dù có quy định trả lương bình đẳng từ năm 1961. Năm 2018, các nhà lập pháp còn tiến xa hơn, yêu cầu các công ty phải chứng minh rằng họ không trả lương cho phụ nữ ít hơn nam giới. Tuy nhiên, sự bất bình đẳng vẫn tồn tại.
Theo Tổng cục Thống kê Iceland, khoảng cách lương tổng thể giữa hai giới là 10,2% vào năm 2021, đặc biệt trong các công việc tài chính và bảo hiểm thì tỷ lệ này tăng lên tới 29,7%. Phụ nữ cũng có nhiều khả năng làm những công việc bị đánh giá thấp và được trả lương thấp hơn, chẳng hạn như dạy học hoặc chăm sóc sức khỏe.
Cùng với đó, hơn 40% phụ nữ đã từng bị bạo lực trên cơ sở giới hoặc tình dục. Một nghiên cứu của Đại học Iceland vào năm 2018 cho thấy, cứ 4 phụ nữ thì có một người đã bị cưỡng hiếp hoặc tấn công tình dục, với hầu hết các trường hợp được báo cáo đều không được đưa ra xét xử.
“Như bạn đã biết, chúng tôi vẫn chưa đạt được mục tiêu bình đẳng giới hoàn toàn và vẫn đang giải quyết khoảng cách tiền lương dựa trên giới tính, điều không thể chấp nhận được vào năm 2023”, Thủ tướng Iceland nói.
Bà Jakobsdottir, người nhậm chức từ năm 2017, đã giành được nhiều lời khen ngợi vì tài năng chèo lái vững vàng trong thời kỳ đại dịch. Vào thời điểm đó, bà cho rằng thành công của mình là nhờ sự sẵn sàng học hỏi và phạm sai lầm để rút kinh nghiệm, một khả năng mà theo bà, “phụ nữ dễ dàng hơn nam giới”.
Nhưng đây không phải là sự kiện chưa có tiền lệ. Trong lịch sử, vào ngày 24-10-1975, 90% phụ nữ ở Iceland từ chối nấu nướng, dọn dẹp hoặc chăm sóc con cái. Việc này làm tê liệt đất nước, khiến các nhà máy, cửa hàng, trường học buộc phải đóng cửa. Nó còn được gọi là ngày Iceland hết xúc xích, bởi khi phải đối mặt với việc cho con ăn, các ông bố phải dùng đến xúc xích là thực phẩm dễ kiếm nhất.
Chính “Ngày phụ nữ đình công” này đã mang lại sự thay đổi to lớn trong tư duy của người Iceland. 5 năm sau, Iceland trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới bầu nữ Tổng thống. Là người mẹ đơn thân đã ly hôn, bà Vigdis Finnbogadottir đã đảm nhiệm chức vụ này trong suốt 16 năm.
Đến năm 2010, Iceland ghi nhận thêm dấu mốc mới, bầu bà Johanna Sigurdardottir làm nữ Thủ tướng đầu tiên, cũng là nguyên thủ đầu tiên trên thế giới công khai mình là người đồng tính. Nhưng hàng chục tổ chức đằng sau cuộc đình công hôm 24-10 nói rằng, những mục tiêu đề ra từ năm 1975 vẫn chưa được đáp ứng.