Gửi bình luận
Bồ kết diệt khuẩn, đuổi côn trùng
Trong nghi thức xông nhà của người Việt xa xưa, chủ nhà cầm lư hương đốt bồ kết và thảo dược đi khắp các nơi trong nhà để tẩy uế năm cũ chào đón năm mới an lành, xua đi tà khí, thay đổi vận khí, làm ấm cúng trong ngôi nhà. Đem lại cho gia chủ điều may mắn và đem lại đời sống tâm linh cho mỗi con người.
Ngày nay, thói quen này được giải thích là bồ kết có tác dụng diệt khuẩn, có mùi thơm, tạo không khí dễ chịu cho ngôi nhà. Quả bồ kết có vị cay, mặn, tính ôn, hơi có độc,vào kinh phế, đại tràng, có tác dụng thông khiếu, khử đờm, tiêu thũng, gây hắt hơi, dùng làm thuốc tiêu đờm, thông đại tiện, sát trùng… Mùi thơm tự nhiên của bồ kết sẽ giúp mũi thông thoáng, dễ thở. Bên cạnh đó còn khiến ruồi, muỗi, gián, kiến cũng như các loại côn trùng sẽ phải rời đi.
GS Bùi Công Hiển, nguyên giảng viên khoa Sinh học, ĐHKHTN, ĐHQG Hà Nội, phương pháp đốt bồ kết xông khói âm ỉ, liên tục, giúp saponin và các hợp chất khác thăng hoa, lẫn trong khói, lan tỏa vào đường hô hấp, bám đọng vào niêm mạc và phát huy tác dụng chống mầm bệnh. Khói bồ kết giúp chống suy giảm hô hấp, thở khó. Các nhóm flavonozid có trong bồ kết tham gia bảo vệ thành mao mạch, duy trì sự bền vững của mao mạch, hạn chế xuất huyết...
Đây là phương pháp dân gian được lưu truyền. Đốt bồ kết có tác dụng tạo ra hương thơm, khi hít thở thì cảm thấy dễ chịu, xua đuổi côn trùng. Về cơ bản, giúp ngôi nhà sạch đẹp hơn để đón Tết. Còn việc diệt vi khuẩn hay không thì đến nay khoa học chưa chứng minh.
“Khói bồ kết có thể làm côn trùng như ruồi, muỗi, gián sợ, do đó làm sạch môi trường sống. Bồ kết là một loại thảo một rẻ tiền, dễ kiếm, mùi hương dễ chịu nên có thể sử dụng để xông nhà đón năm mới. Có thể đốt cùng vỏ bưởi, cam, chanh, sả… để tạo mùi thơm dễ chịu. Có thể dùng một chiếc chậu để vừa đốt, vừa sưởi trong nhà, nhưng lưu ý mở cửa thoáng để tránh ngạt, tạo đường ra cho côn trùng”, GS Bùi Công Hiển cho biết.
Nồi nước xông nhà thảo mộc
Theo DS Nguyễn Đình Khôi, nguyên cán bộ Viện Dược liệu, những loại cây dùng xông Tất niên đều có mùi thơm đặc trưng và đều là những vị thuốc tốt: trầm hương, quế, hương nhu, sả, lá bưởi, mùi ta khô nguyên rễ, cúc tần, đại bi, vùng núi có thêm lá quế… Người Việt xưa dùng nước thơm đó tắm và xông hơi nhà cửa để tẩy trừ các mệt nhọc bận rộn của những ngày giáp tết, tẩy trục khí đen đủi của năm cũ để nghênh đón năm mới tinh khôi.
Cách đơn giản để tạo ra không gian tràn đầy hương thơm là dùng một nồi nước, cho các loại nguyên liệu thảo mộc tươi hoặc khô vào nồi đung, mở vung để tinh dầu trong hơi nước bay lên khắp nhà. Các loại thảo mộc thường được dùng: bạc hà, ngải diệp, ngũ trảo, hoắc hương, đại bi, vỏ bưởi, sả, quế chi, mùi ta...
Theo GS Bùi Công Hiển, để tạo ra hương thơm dễ chịu cho mũi họng những ngày trời lạnh, nồm ẩm, có thể sử dụng bồ kết phơi khô, cây hương nhu, cây gỗ thơm, vỏ bưởi, bã mía… đốt tạo khói trong nhà. Lưu ý chỉ đốt với số lượng vừa phải để tạo ra một làn khói thoang thoảng trong nhà, tránh bị ngạt. Có thể đốt vào thời điểm buổi chiều tối hoặc trước khi đi ngủ. Nhà sẽ có mùi thơm của tự nhiên, đồng thời ruồi, muỗi, gián, kiến cũng như các loại côn trùng sẽ không có chỗ ẩn náu và buộc phải bay ra khỏi nhà. Việc đốt bồ kết để xông mũi khi ngạt mũi, mắc bệnh cúm cũng cần lưu ý không được đốt quá liều lượng cho phép.
Theo các chuyên gia, không chỉ chờ đến Tết mới nên xông nhà mà có thể áp dụng nhiều lần trong năm, nhất là vào những ngày lạnh giá, độ ẩm quá cao. Việc làm ấm ngôi nhà, vệ sinh sạch sẽ các vật dụng, xua đuổi côn trùng, là cách tốt để tạo ra môi trường an toàn, lành mạnh cho sức khỏe các thành viên trong gia đình.
“Nếu có điều kiện thì sử dụng trầm hương đốt âm ỉ trong nhà cũng có tác dụng thư giãn tinh thần nhất định. Hoặc có thể tự tạo ra các chế phẩm từ thảo dược rồi nghiền, viên lại để đốt cũng tốt”, GS Bùi Công Hiển.
