Đơn cử, du học sinh Ukraine trở về Ấn Độ không được phép chuyển vào các trường y khoa trong nước vì lo ngại trình độ học tập không đồng đều. Do vậy, dù có thể trở về quê hương an toàn, họ đã bị loại khỏi giáo dục.
Quá tuyệt vọng, nhiều du học sinh Ấn Độ và sinh viên các quốc gia khác đã tìm đường trở về Ukraine để tiếp tục học tập. Anh Utkarsh Singh, 23 tuổi, sinh viên ngành Y tại Ukraine là một ví dụ.
Anh Singh đang sống và học tập tại miền Tây Ukraine, nơi từ một năm trước đã hứng chịu mưa bom bão đạn. Thời điểm đó, anh cùng với sinh viên quốc tế và hàng triệu người dân Ukraine đã chạy trốn khỏi đất nước.
Tuy nhiên, anh đã trở lại Ukraine vào tháng 10/2022 sau hành trình dài bay từ Ấn Độ đến Ba Lan rồi di chuyển bằng đường bộ vào Ukraine. Hành trình này kéo dài gần một tuần. Không thể học tập tại Ấn Độ cũng không được các nước châu Âu chấp nhận, Singh đã quyết định quay lại Ukraine để hoàn thành chương trình học.
Tuy nhiên, cuộc sống của Singh cùng hàng triệu sinh viên khác chọn trở lại Ukraine không còn yên bình như trước. Trong tiết học, họ cũng không thể lơi lỏng tinh thần, mà luôn phải cảnh giác cao độ trước bất kỳ cuộc tấn công nào. Đặc biệt, họ có thể phải tự sơ tán mà không có sự hỗ trợ của chính phủ từ quê nhà vì chính họ đã lựa chọn trở lại “tâm chấn”.
“Nếu còi báo động không kích vang lên, chúng tôi lập tức phải xuống hầm trú ẩn. Ngay cả khi đang trong tiết học, mọi người đều phải sơ tán”, anh Utkarsh Singh, du học sinh 23 tuổi người Ấn Độ, chia sẻ.
![]() |
Ngành giáo dục Nga vẫn thu hút đông đảo sinh viên đến từ các quốc gia phát triển. Ảnh: INT |
Tính đến cuối tháng 1/2023, 2.631 cơ sở giáo dục Ukraine bị hư hại, 420 cơ sở bị phá hủy. Kết quả học tập của hơn 5 triệu trẻ em Ukraine dự kiến giảm đáng kể do gián đoạn giáo dục. Ước tính, khoảng 1,5 triệu trẻ em Ukraine có nguy cơ bị trầm cảm, lo lắng, rối loạn căng thẳng sau sang chấn và các tình trạng tâm thần khác.
Chiến tranh cũng tác động không nhỏ đến giáo dục Nga, nhất là với sinh viên quốc tế và sinh viên Nga du học nước ngoài.
Khi chiến dịch quân sự bắt đầu, giới học thuật nổ ra cuộc tranh luận về việc cắt đứt quan hệ với các cơ sở giáo dục và ngành giáo dục Nga. Nhiều tổ chức đã khởi xướng chiến dịch trên bằng cách đóng băng quan hệ đối tác và trao đổi nghiên cứu.
Vào tháng 4/2022, cả Nga và Belarus đều bị đình chỉ tham gia Tiến trình Bologna, quy trình thúc đẩy cải cách để giáo dục đại học trên toàn châu Âu trở nên tương thích và dễ so sánh hơn, tăng tính cạnh tranh và thu hút sinh viên đến với châu Âu.
Nga cũng phải đối mặt với tình trạng chảy máu chất xám khi nhiều sinh viên, học giả quyết định rời khỏi đất nước để phản đối chiến dịch quân sự tại Ukraine và không phải tham gia nghĩa vụ quân sự. Trước sự cô lập của quốc tế, người Nga có ít lựa chọn du học hơn, tập trung vào Thổ Nhĩ Kỳ, Dubai.
Sinh viên Nga tại nước ngoài sợ bị tấn công và gặp khó khăn khi chuyển tiền từ quê nhà. Nhiều chính trị gia, nhất là ở Anh và Mỹ, đã kêu gọi trục xuất sinh viên Nga nhưng bị từ chối.
![]() |
Sinh viên Nga học tập tại nước ngoài gặp khó khăn khi giao dịch bởi các lệnh trừng phạt. Ảnh: INT |
Còn cuộc sống của khoảng 315.000 sinh viên quốc tế tại Nga thay đổi chỉ sau một đêm khi chiến dịch quân sự nổ ra. Sinh viên theo học chương trình trao đổi ngắn hạn buộc phải sơ tán, số khác loay hoay tìm cách hồi hương vì thủ tục trở nên phức tạp.
Đáng chú ý, do các lệnh trừng phạt quốc tế đặt lên Nga, sinh viên quốc tế khó có thể nhận tiền chuyển khoản từ gia đình ở quê hương. Chi phí sinh hoạt cũng tăng đáng kể. Các chuyến bay bị hạn chế khiến việc di chuyển trong và ngoài nước trở nên khó khăn.
Dù vậy, Nga vẫn tăng cường tuyển dụng, tăng hỗ trợ nhà nước cho sinh viên quốc tế. Thậm chí, các học giả quốc tế nhận định tín hiệu du học Nga khởi sắc giữa xung đột quân sự.
Bà Irina Abankina, Giám đốc Viện Giáo dục tại Trường Kinh tế Cao cấp Nghiên cứu quốc gia (HSE), Nga, nhận định số lượng sinh viên nước ngoài sẽ không sụt giảm đáng kể sau xung đột. Số lượng sinh viên từ Liên minh châu Âu và Đông Âu đến Nga có thể giảm nhưng nước này chứng kiến sự gia tăng du học sinh từ châu Á như Trung Quốc và Trung Phi.
Theo Bộ Khoa học và Giáo dục Nga, khoảng 33.000 sinh viên Trung Quốc đang học tập tại Nga. Con số này sẽ tiếp tục tăng trong năm nay. Một số trường đại học Nga cũng đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác, trao đổi học thuật với các trường đại học Trung Quốc.
Ngoài ra, nhu cầu du học Nga của người châu Phi ở mức cao vì chi phí đại học ở Nga rẻ hơn phương Tây, sinh viên có thể có việc làm ngay sau khi ra trường.
Còn nhà nghiên cứu Igor Chirikov, Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Đại học tại Đại học California, Mỹ, nhận định: “Nga tiếp tục trợ cấp một phần giáo dục cho hầu hết sinh viên quốc tế với mục tiêu hình thành giới tinh hoa thân Nga ở nước ngoài. Khoảng 1/3 sinh viên quốc tế tại Nga được nhà nước tài trợ hoàn toàn. Giáo dục miễn phí sẽ trở thành điểm hấp dẫn sinh viên quốc tế, nhất là từ các quốc gia đang phát triển”.
Theo The Pie, UNICEF, ReliefWeb