Gửi bình luận
Nhà thầy không có con trai nối dõi cúng tế thì trò phải cúng tế cho đến hết đời mình. Người xưa chọn “mồng Ba Tết thầy” là theo cái đạo nghĩa đó. Nhưng rõ ràng ngày nay, giáo viên đã là một nghề nên thầy cô cũng không thể đòi hỏi học trò phải giữ “đạo nghĩa” như ngày trước. Mặt khác, học trò bây giờ tâm sinh lý, đời sống cũng rất khác xưa nên người thầy phải thay đổi trong quá trình giáo dục học sinh.
Tuy nhiên, với phụ huynh hành động đánh giáo viên ngay trong trường học còn đáng bị lên án hơn. Một số người nghĩ, học trò nhìn vào sự vụ đó sẽ càng không tôn trọng giáo viên, sẽ được thể “nổi loạn” ở trường học. Tôi thì nghĩ khác, học sinh – những đứa trẻ nếu được giáo dục tốt sẽ nhận thức được đúng sai của sự việc.
Phụ huynh hành động bằng bạo lực với thầy cô, cũng đồng nghĩa với việc “bạo lực tinh thần” với chính con em mình. Sự “nâng đỡ”, nuông chiều quá mức của phụ huynh tất yếu sẽ tiếp sức cho quá trình bạo lực dai dẳng, triền miên của con trẻ.
Một xã hội mà trong gia đình, những đứa trẻ được “nâng như nâng trứng”, còn ở trường học cũng được “hứng như hứng hoa” thì có nên không?
Một xã hội còn tồn tại nhiều mặt trái của sự phát triển, phải đánh đổi nhiều giá trị tốt đẹp cho sự phát triển kinh tế thì giáo dục, rõ ràng đang ở giai đoạn gặp nhiều thách thức, gặp nhiều “bão tố” nhất.
Tôi vẫn biết, đằng sau một nền giáo dục là một thiết chế văn hóa; đằng sau một thiết chế văn hóa là một thể chế chính trị. Vì thế, đã đến lúc, chúng ta cần nghiêm túc xem xét đằng sau thể chế chính trị tốt đẹp còn những tồn tại cần thay đổi hay không?
 |
| Tọa đàm xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục - Hành động từ nhu cầu của học sinh và giáo viên tại Trường ĐH Sư phạm TPHCM. Ảnh minh họa: INT |
Cần phải trả lời ngay câu hỏi của nhiều người, rằng truyền thống tôn sư trọng đạo thời nay hay thời nào đi nữa vẫn mãi trường tồn, nhất là ở một dân tộc hiếu học như Việt Nam.
Tôi hành nghề dạy học đã gần hai mươi năm và chứng kiến rõ nhất những tình cảm tốt đẹp mà học sinh, phụ huynh đã dành cho mình. Không chỉ là những dịp lễ, Tết, trong đời sống thường nhật, trong giờ lên lớp, tôi vẫn luôn được đón nhận tình cảm yêu quý của học trò. Đó là ánh mắt say mê theo dõi bài giảng. Đó là một tin nhắn thể hiện sự tiếc nuối khi tôi chia tay lớp học này sang dạy lớp học khác. Đó là những bức thư dài với biết bao tình cảm của cô cậu học trò lớp 12 gửi tặng tôi.
Đó là cái bắt tay nồng ấm, cuộc gọi điện cảm ơn của các bậc phụ huynh vì tôi đã bao dung, giúp đỡ con cái họ. Đó là những món quà nhỏ xinh nhưng gói ghém bao tình cảm của các em như một quyển sách hay, một hộp sữa bột (khi biết tin nhà thầy vừa có thêm thành viên mới) của một học trò vừa nhận được tháng lương đầu tiên… Tất cả những điều ấy là niềm hạnh phúc vô giá tôi đã nhận được từ học trò. Đó chẳng phải là sự tôn kính hay sao?
Bất cứ thời đại nào, bất cứ dân tộc nào trên thế giới nếu biết quan tâm, chăm lo và có tầm nhìn phát triển chiến lược cho giáo dục thì nhất định dân tộc ấy, quốc gia ấy sẽ phát triển thịnh vượng.
Giáo dục của Việt Nam, từ trước tới nay, may mắn có được sự tôn kính của toàn xã hội với truyền thống tốt đẹp “tôn sư trọng đạo”. Truyền thống ấy, nhiều nước trên thế giới nào đâu có được nên chúng ta càng phải biết trân quý gìn giữ và phát huy. Gìn giữ truyền thống tốt đẹp không phải bằng cách “ôm khư khư giá trị bất biến”. Thay đổi từ tư duy, cách giáo dục của người thầy cũng là một cách gìn giữ truyền thống “tôn sư trọng đạo”.
Xưa cũng như nay, nếu đạo nghĩa thầy trò có thay đổi thì trước hết, người thầy và thiết chế giáo dục phải xem lại chính mình. Tiến sĩ Nguyễn Hùng Vĩ - nguyên giảng viên Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng “Tình thầy trò nằm trong cái tình rộng lớn của con người với nhau. Làm thầy không gì hạnh phúc hơn có nhiều trò giỏi và thân thương trong cuộc đời”.
Năm 2023 khép lại với nhiều sự vụ đau lòng xảy ra trong môi trường giáo dục dưới góc độ vi phạm đạo đức của cả người học lẫn thầy cô. Từ đó, nhiều người đặt ra câu hỏi, liệu “tôn sư trọng đạo có còn không?” với vẻ đầy nghi ngờ.
Tôi – với tư cách là một thầy giáo thì nghĩ, truyền thống tốt đẹp ấy vẫn đang được bao thế hệ học trò, phụ huynh gìn giữ, có khác chăng là cách biểu hiện sự trân quý nghề dạy học của học trò, phụ huynh ngày nay có sự thay đổi. Xã hội luôn phát triển đi lên, bốn mùa của đất trời cũng vận động thay đổi.
Nghề giáo cũng thế, cần có sự thay đổi để phát triển. Và sự thay đổi lớn nhất đó là hình ảnh của người thầy vừa phải giỏi chuyên môn vừa phải biết gần gũi, yêu thương, bao dung với học trò. Có như thế, thầy cô trong mắt học trò và cả xã hội vẫn mãi được tôn kính. Truyền thống “tôn sư trọng đạo” vì thế là mạch nguồn chảy mãi trong lòng dân tộc Việt Nam ta qua bao thế hệ.
