Gửi bình luận
Khối BRICS hiện đang thu hút nhiều sự quan tâm của các nền kinh tế mới nổi (Ảnh: Reuters)
Theo bà Mihaela Papa, thành viên cấp cao của Dự án Liên minh các cường quốc mới nổi tại Đại học Tufts ở Mỹ, các quốc gia có nhiều lý do để bày tỏ ý định gia nhập BRICS, từ việc quan tâm đến các sáng kiến kinh tế cụ thể như chuyển đổi sang đồng nội tệ cho đến “thách thức Mỹ”.
Bà Mihaela Papa cho biết thêm, có những nước muốn tiếp cận với các thành viên BRICS, đặc biệt là Trung Quốc, một cách dễ dàng hơn trong bối cảnh thế giới có căng thẳng và có nhiều bất định. Những thành viên mới nếu tham gia với sức mạnh kinh tế của họ có thể thúc đẩy khả năng định hình lại hoặc tạo ra giải pháp thay thế cho quyền lực toàn cầu hiện tại.
Các chuyên gia cho biết, việc đưa vào danh sách các quốc gia công khai đối kháng với phương Tây, như Iran, có thể khiến BRICS tiến xa hơn trở thành một tổ chức chống lại phương Tây. Việc bổ sung thêm thành viên mới có thể sẽ mang lại ít nhất một số tác động tích cực đối với thành viên quyền lực nhất của khối, Trung Quốc. Đặc biệt là trong bối cảnh ông Tập Cận Bình cố gắng định vị đất nước của mình là nước đi đầu trong việc cải tổ hệ thống do Mỹ lãnh đạo.
Yun Sun, Giám đốc Chương trình Trung Quốc tại Trung tâm Stimson, cho biết: “Các thành viên càng mở rộng thì BRICS càng có thể khẳng định được tiếng nói tập thể mạnh mẽ hơn và Trung Quốc với tư cách là nền kinh tế lớn nhất sẽ càng khẳng định vai trò lãnh đạo và đại diện cho các nước mới nổi”.
Sự mở rộng BRICS cũng ảnh hưởng tới Nga, thành viên vốn được chào đón trong khối nhưng lại đang đối đầu mạnh mẽ với phương Tây, đặc biệt là Mỹ và NATO.
Kewalramani, nhà nhiên cứu về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tại trung tâm nghiên cứu của Viện Takshashila, cho biết, các nước xin gia nhập BRICS nên xem đây là phương tiện để đối phó với những thách thức như biến đổi khí hậu, khả năng tiếp cận vốn và các hạn chế về công nghệ thay vì hướng nó tới phương Tây.
Khó khăn để lựa chọn thành viên mới
Các nhà lãnh đạo BRICS dự kiến sẽ xem xét các tiêu chí để chọn ra những nước thành viên mới. Sự hiện diện trực tuyến của nhà lãnh đạo Nga Putin là dấu hiệu rõ ràng cho thấy có sự khó xử trong khối. BRICS hiện tại có nước lên án Nga trong cuộc chiến tại Ukraine là Brazil nhưng có những nước bỏ phiếu trắng là Trung Quốc, Nam Phi và Ấn Độ.
Khi nói đến việc mở rộng BRICS, mỗi quốc gia đều có lý do riêng để thận trọng về việc cho phép ai tham gia. Vấn đề này đã được nêu ra trong nhiệm kỳ chủ tịch cuối cùng của Nam Phi vào năm 2018 và sau đó các quốc gia đã quyết định tìm hiểu sâu hơn sau khi tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến năm ngoái.
Đối với Ấn Độ, quốc gia đang có tranh chấp biên giới với Trung Quốc và ngày càng bị thu hút bởi Mỹ thì New Delhi đang ở trong một tình thế rất khó khăn. Bởi Ấn Độ không mong muốn về một Bắc Kinh quyết đoán, một khối cứng rắn về định hướng đối đầu với Mỹ.
Việc mở rộng có thể sẽ gây nên việc thay vì làm cho khối mạnh mẽ hơn lại khiến các thành viên trở nên tương phản hơn và khối sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn.
Theo Rubens Duarte, điều phối viên của LABMUNDO, một trung tâm nghiên cứu về quan hệ quốc tế có trụ sở tại Brazil, Brazil và Nam Phi có thể chào đón những thành viên tiềm năng, nhưng sẽ “thận trọng hơn trong việc chào đón các quốc gia rõ ràng chống Mỹ” gia nhập khối.
Tuy nhiên, ông nói, một sự thay đổi như vậy có thể không phải là điều mà nhóm tìm kiếm và việc có thêm thành viên có thể giúp mang lại nhiều quan điểm đa dạng hơn trong cuộc thảo luận về các vấn đề toàn cầu.
Nhưng nếu BRICS quyết định mở rộng và sau đó tăng cường vai trò toàn cầu của mình, điều này có thể thúc đẩy sự thay đổi lớn hơn, tác động đến ảnh hưởng quốc tế của châu Âu và Mỹ.
Ông nói: “BRICS càng hoạt động tích cực thì càng có nhiều quốc gia khác mất quyền lực”.
