Gửi bình luận
Thầy Hoàng Minh, Hiệu trưởng Trường THPT Phú Bài (Thừa Thiên - Huế) cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng lạm thu lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh là do một số tỉnh thành chưa có cơ chế, quy định chung trong việc thu các nguồn ngoài ngân sách để phục vụ học sinh. Về nội dung này, Thừa Thiên - Huế đã có Nghị quyết 05 ngày 3/6/2022 của HĐND tỉnh.
Ở góc độ phụ huynh, ThS Nguyễn Vinh San (Trường ĐHSP, ĐH Đà Nẵng) thể hiện băn khoăn khi vấn đề nộp quỹ đầu năm học năm nào cũng “nóng” và cho rằng: Phải chăng chúng ta bắt chưa đúng bệnh, xử lý chưa đúng gốc rễ vấn đề?
Không ủng hộ các trường thu quá nhiều tiền (lên đến tiền triệu, thậm chí hàng chục triệu), theo ThS Nguyễn Vinh San, rõ ràng với số tiền như vậy là vượt quá khả năng của hầu hết phụ huynh. Và có những mục thu sai với chủ trương xã hội hoá. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần xem lại một số khoản thu (tiền vệ sinh, tiền trông giữ phương tiện...). Nếu không thu thì trường lấy kinh phí đâu để chi trả? Các nhà quản lý giáo dục phải trả lời câu hỏi này chứ không nên chỉ quy cho hiệu trưởng. Đối với các khoản thu xã hội hoá lớn như mua tivi, máy chiếu, đồ dùng dạy học, nhà trường cần làm rõ tình trạng trang thiết bị, kinh phí sửa chữa, bảo dưỡng để vận động nhà hảo tâm (không cào bằng) trong khi Nhà nước chưa thể cấp kinh phí.
“Cần khẳng định lại, nếu các trường được cấp đủ kinh phí chắc chắn sẽ không có tình trạng lạm thu. Còn trường nào lợi dụng việc này để thu tiền làm việc khác, gây áp lực cho phụ huynh nghèo thì cần xử lý nghiêm” - ThS Nguyễn Vinh San nêu quan điểm.
 |
Thông báo phê bình Hiệu trưởng Trường THCS thị trấn Núi Đối. |
Theo chia sẻ của anh Nguyễn Văn Liêm (Thanh Trì, Hà Nội,) nguyên nhân dẫn đến việc ban phụ huynh của nhiều trường đẻ ra các khoản thu vô lý là từ phía cả nhà trường và phụ huynh. Nhiều trường không có chế tài, hành động quyết liệt trong việc ban đại diện thu chi, để hoạt động tự do dẫn đến khi có hiện tượng lạm thu thì mới tá hỏa. Lúc đó, sự việc đã rồi khiến cho phụ huynh bất bình và đưa lên mạng xã hội. Một lý do nữa, có một số trường, ban phụ huynh và nhà trường cố tình “bắt tay” nhau để thống nhất các khoản thu trước khi đưa ra thu chung.
Về phía phụ huynh: Nhiều khoản thu vô lý từ các khóa trước nhưng với suy nghĩ là khóa trước đóng được, khóa sau sao lại không nên dù không hợp lý, phụ huynh vẫn bấm bụng nộp. Tiếp đó, các phụ huynh thường ngại va chạm, sợ sau khi ý kiến sẽ ảnh hưởng đến con nên miễn cưỡng chấp nhận, dẫu rõ ràng khoản thu đó là vô lý.
Từng là hiệu trưởng 3 trường phổ thông, NGƯT Trần Thị Kim Liên (Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội) cho rằng: Bất cứ tổ chức nào cũng cần có người đại diện. Ở trường học, Ban đại diện cha mẹ học sinh trong trường, lớp học là cần thiết để phối hợp với giáo viên, nhà trường tổ chức các hoạt động; tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ trẻ yếu kém; vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục học tập; giúp đỡ học trò nghèo, khuyết tật và có hoàn cảnh khó khăn khác… Điều này đã được quy định rõ tại Thông tư 55 của Bộ GD&ĐT.
Nhiệm vụ, quyền của Ban đại diện cha mẹ học sinh thế nào, Bộ GD&ĐT đã có quy định cụ thể. Nhưng tại sao cứ mỗi đầu năm học, chuyện lạm thu lợi dụng danh nghĩa cha mẹ học sinh lại tái diễn? Điều này, theo NGƯT Trần Thị Kim Liên có nguyên nhân từ cả phía cha mẹ học sinh và nhà trường.
Đã có nhiều trải nghiệm thực tiễn, nguyên nhân từ phía cha mẹ học sinh được NGƯT Trần Thị Kim Liên chỉ ra liên quan đến việc phụ huynh chọn chưa đúng người đại diện. Thực tế, có những phụ huynh xung phong vào Ban đại diện vì mục đích cá nhân. Ví dụ như mong muốn tạo lợi thế cho con nhờ sự gần gũi của mình với giáo viên chủ nhiệm, bộ môn. Thậm chí, có trường hợp sử dụng quỹ phụ huynh để chi tiêu cho mình và lập khống các khoản chi để biển thủ quỹ. Cũng có trường hợp, ban đại diện cha mẹ học sinh là người có kinh tế nên họ tính ra nhiều khoản cần đóng góp không cần thiết. Hoặc có người thiếu bản lĩnh nên sẵn sàng theo mọi gợi ý của nhà trường…
Ngoài nguyên nhân từ việc chọn ban đại diện phụ huynh không đúng người, NGƯT Trần Thị Kim Liên cũng không phủ nhận nguyên nhân từ phía nhà trường, mà trực tiếp là hiệu trưởng. Nếu người đứng đầu nắm rõ quy định và quyết liệt thực hiện theo đúng các quy định, chắc chắn sẽ không xảy ra trường hợp lạm thu gây bức xúc xã hội.
Cũng phải nói thêm, vì kinh phí chi thường xuyên rất eo hẹp nên thường không bảo đảm phục vụ các hoạt động trong nhà trường. Do đó, hiệu trưởng còn cần là người giỏi quán xuyến quản lý chi tiêu, mua sắm, sửa chữa trường học; có ý thức tiết kiệm trong chi tiêu; chi tiêu phù hợp, đúng lúc, đúng việc. Cùng với đó là sự dân chủ, minh bạch trong quản lý và ý thức giữ gìn, tôn sửa trường lớp hàng ngày.
“Việc phụ huynh chọn đúng người đại diện mang tính quyết định. Tôi cho rằng, đại diện cho cha mẹ học sinh, ngoài sự nhiệt tình, trách nhiệm với con em, phải là người hiểu biết, nắm vững các quy định liên quan của ngành Giáo dục; có chủ kiến; biết ứng xử giao tiếp và con có học lực từ khá trở lên. Nếu con học kém sẽ dễ xảy ra chuyện lợi dụng vai trò đại diện cho phụ huynh để dành sự ưu ái. Bên cạnh đó, phụ huynh có con học khá thường tiếng nói trên lớp có tính thuyết phục hơn” - NGƯT Trần Thị Kim Liên nêu quan điểm.
