“Bệnh viện tuyến trên quá tải do người dân mất niềm tin vào tuyến dưới”

Nhiều bất cập trong lĩnh vực y tế được đại biểu Quốc hội đề cập và tranh luận trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, chiều 17/6.

Trạm y tế chưa thể là nơi hấp dẫn để bác sĩ phát triển chuyên môn

Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cho rằng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành từ ngày 1/7 tới đây là cơ hội, nhưng cũng đặt ra những thách thức mới cho hệ thống y tế, nhất là với y tế cơ sở.

Vì thế, cần xác định các nguồn lực để phát triển y tế cơ sở phù hợp với tình hình mới, nhiệm vụ mới, trọng trách mới nhưng vẫn phải nhanh chóng thích nghi và vận hành với mô hình mới.

Đưa ra đề xuất cụ thể, bà Thu đề cập thực trạng nhân lực y tế tuyến cơ sở hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu, số trạm y tế không có bác sĩ còn cao và rất nhiều trạm y tế chỉ có bác sĩ được đào tạo từ y sĩ, trong khi dự kiến các trạm y tế sẽ được giao nhiệm vụ mới khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

“Dù vậy, trạm y tế chưa thể là nơi hấp dẫn và đảm bảo điều kiện phát triển chuyên môn của mỗi bác sĩ”, bà Thu nói.

Bên cạnh đó, cơ sở vật chất và trang thiết bị được tăng cường nhưng chưa đồng bộ để đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh ban đầu.

Nhấn mạnh nguồn nhân lực y tế luôn có vai trò quan trọng, quyết định đến việc thành công hay thất bại trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nữ đại biểu cho rằng Nhà nước cần có chính sách thu hút bác sĩ y khoa đến làm việc tại các cơ sở y tế khám chữa bệnh ban đầu, và việc này nên được thực hiện ngay khi sinh viên y khoa đang học tập tại trường Đại học.

Bà Thu vì thế kiến nghị Chính phủ nghiên cứu sớm có chính sách hỗ trợ kinh phí đào tạo cho sinh viên y khoa với cam kết ra trường họ sẽ làm việc theo sự phân công của Nhà nước. Như vậy vừa giúp cho Nhà nước có nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cấp thiết, vừa đảm bảo cho những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được theo đuổi mong ước của họ.

Đầu tư cho y tế cơ sở để bệnh viện tuyến trên hết quá tải

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Đỗ Thị Lan thì nêu tình trạng quá tải ở tại các bệnh viện như K, Bạch Mai, Việt Đức... chủ yếu do thiếu thiết bị, vật tư y tế và nhân lực, đến nay vẫn chưa có giải pháp giải quyết dứt điểm.

"Nhiều bệnh nhân phải nằm ghép, chờ đợi lâu vì thiếu máy móc, đặc biệt ở Bệnh viện K, việc thiếu thiết bị xạ trị khiến người bệnh ung thư lỡ mất thời gian vàng điều trị", bà Lan nói.

Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát tổng thể thực trạng quá tải tại các bệnh viện chuyên sâu, đồng thời kiến nghị giải pháp tăng đầu tư cho y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, hỗ trợ bệnh viện về trang thiết bị, nhân lực và chi trả lương hợp lý để giữ chân bác sĩ làm việc trong khu vực công.

Dùng quyền tranh luận, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) nêu thực trạng các bệnh viện tuyến trên như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 108, Bệnh viện Việt Đức… đều đang quá tải.

Một phần nguyên nhân, theo ông Huân, là thiếu thiết bị vật tư y tế, điều kiện cơ sở vật chất trong bệnh viện kém do giá dịch vụ…

Nhưng lý do khác được đại biểu đề cập là sau đại dịch Covid-19, vì những vi phạm liên quan đến cơ chế đấu thầu nên một số bệnh viện trong quá trình thanh tra, kiểm tra, nhiều thiết bị y tế bị niêm phong, không được lấy ra sử dụng.

“Tôi có người bạn làm ở bệnh viện còn nói, kể cả doanh nghiệp tư nhân có ủng hộ, một số thiết bị cũng không được sử dụng vì vi phạm cơ chế đấu thầu”, ông Huân kể.

Vì thế nên bệnh viện được đầu tư kém, năng lực tiếp nhận và điều trị bệnh nhân còn hạn chế.

Cũng nhân bàn câu chuyện này, ông Huân đề nghị nên có cơ chế ưu đãi để những thiết bị trong quá trình thanh tra, kiểm tra hay phục vụ điều tra vụ án vẫn được sử dụng. Cùng với đó cần có cơ chế khuyến khích, động viên y, bác sĩ, nhất là bác sĩ ở các bệnh viện đang quá tải vì họ phải làm việc rất căng thẳng. Như vậy mới có thể giữ chân bác sĩ giỏi ở bệnh viện công.

Không đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) khi tranh luận lại đã cho rằng bệnh viện tuyến trên quá tải không phải do máy móc, trang thiết bị không được sử dụng, và nếu có, số lượng này rất ít.

Ông cho rằng sự quá tải của bệnh viện tuyến Trung ương chủ yếu do người dân mất niềm tin, không tin vào bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh nên mới lên tuyến Trung ương.

Muốn giải quyết vấn đề này, đầu tiên, ông Hiếu nhấn mạnh cần nâng cao chất lượng y tế tuyến cơ sở. Đặc biệt tới đây khi không còn tuyến huyện, định hướng phát triển y tế cơ sở là rất quan trọng, theo lời đại biểu Lân Hiếu.

Với y tế tuyến xã, lâu nay chỉ có chức năng dự phòng, ông Hiếu góp ý cần tổ chức lại thành các phòng khám của tuyến huyện và từng ngày cố định trong tuần sẽ có bác sĩ tuyến tỉnh, tuyến huyện xuống khám cho người dân. Như vậy người dân sẽ có niềm tin hơn vào y tế cơ sở.

Chỉ ra bất cập khi bệnh viện tuyến huyện phải áp dụng cơ chế tự chủ, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đề xuất “cần quay lại bao cấp”, chi lương cho nhân viên y tế, còn bệnh viện chỉ làm chuyên môn, phát triển kỹ thuật để nâng cao đời sống nhân viên.

Với bệnh viện tuyến tỉnh, theo ông Hiếu, cần tập trung điều trị bệnh thông thường, còn tuyến Trung ương nên tổ chức các viện chuyên khoa trong đa khoa để chữa bệnh cho người dân toàn diện hơn, gắn với công tác đào tạo của các trường đại học.

“Thực tế hiện nay, nhiều bệnh rất đơn giản có thể chữa ở đây nhưng người dân cứ lên tuyến Trung ương”, ông Hiếu nói và cho rằng chỉ khi tạo sự thay đổi, phát triển y tế cơ sở, mới giảm được tình trạng quá tải ở tuyến Trung ương.