Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố chuẩn đầu vào nghiêm ngặt cho ngành vi mạch bán dẫn

Chuẩn này áp dụng cho các cơ sở giáo dục đại học tham gia Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050” theo Quyết định số 1017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là căn cứ để các trường xây dựng, rà soát và cập nhật chương trình đào tạo, đảm bảo chất lượng đầu ra và phù hợp với định hướng phát triển quốc gia trong lĩnh vực công nghiệp vi mạch.

Theo quy định mới, thí sinh muốn theo học các ngành cử nhân, kỹ sư về vi mạch bán dẫn và xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT bắt buộc phải sử dụng tổ hợp có môn Toán và ít nhất một môn Khoa học tự nhiên phù hợp với ngành học. Tổng điểm ba môn trong tổ hợp xét tuyển phải đạt tối thiểu 24/30, trong đó môn Toán phải đạt từ 8/10 trở lên. Quy định này tương đương với yêu cầu đạt ít nhất 80% thang điểm xét tuyển cho từng tiêu chí. So với dự thảo trước đây từng yêu cầu cả ba môn Toán, Lý, Hóa đều phải đạt từ 8 điểm trở lên, quy định chính thức đã có điều chỉnh linh hoạt hơn. Cụ thể, một thí sinh theo tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa) với điểm Toán 9, Lý 8, Hóa 7 vẫn đủ điều kiện để đăng ký xét tuyển. Trong trường hợp sử dụng các phương thức tuyển sinh khác như học bạ, kết quả thi đánh giá năng lực hoặc phỏng vấn, mức điểm quy đổi cũng phải tương đương.

Không chỉ mở rộng đối tượng tuyển sinh, chuẩn chương trình cũng mở ra cơ hội cho sinh viên ngành khác hoặc người đã tốt nghiệp đại học chuyển hướng sang ngành vi mạch bán dẫn. Đối với sinh viên đang theo học ngành khác, yêu cầu điểm trung bình tích lũy (GPA) phải đạt từ 2.5/4 trở lên tại thời điểm xét tuyển. Với người đã tốt nghiệp đại học, cần có bằng tốt nghiệp phù hợp với ngành dự tuyển và GPA đạt từ 2.8/4 trở lên. Đối với trình độ thạc sĩ, ứng viên phải có bằng đại học với GPA từ 2.8/4 hoặc tương đương.

Chuẩn đào tạo lần này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của ngoại ngữ trong đào tạo ngành vi mạch bán dẫn. Sinh viên học ngành này phải có năng lực làm việc trong môi trường toàn cầu, do đó cần thành thạo tiếng Anh. Những sinh viên chuyển ngành cần đạt tối thiểu bậc 3/6 (B1) theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. Riêng với chương trình kỹ sư bậc 7, yêu cầu ngoại ngữ là bậc 4/6 (B2). Đây là điều kiện quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận tài liệu quốc tế, tham gia các chương trình trao đổi và đáp ứng yêu cầu từ các doanh nghiệp toàn cầu.

Bên cạnh các yêu cầu học thuật, chuẩn chương trình còn đặt ra tiêu chuẩn cao đối với đội ngũ giảng viên và khối lượng đào tạo thực hành. Cụ thể, tối thiểu 25–30% tổng số tín chỉ của chương trình đào tạo phải là thực hành, thí nghiệm hoặc trải nghiệm thực tế. Đây được xem là yếu tố then chốt để đảm bảo sinh viên không chỉ vững lý thuyết mà còn có kỹ năng thực tiễn phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp. GS Trình cho rằng đây có thể trở thành rào cản với một số cơ sở giáo dục, bởi không phải trường nào cũng có đủ nguồn lực để đầu tư cho giảng viên, phòng lab và thiết bị chuyên môn.

Việc đặt ra chuẩn đầu vào cao cho ngành vi mạch bán dẫn là chủ trương nhất quán của Bộ GD&ĐT, với mục tiêu đảm bảo chất lượng đào tạo và đầu ra. Ngành vi mạch là ngành đặc thù, đòi hỏi người học phải thực sự giỏi. Nếu đào tạo không đạt chất lượng, sinh viên ra trường không có việc làm thì không chỉ lãng phí nguồn lực mà còn tạo ra hệ lụy lớn cho xã hội. Do đó, mặc dù nhiều trường lo ngại các tiêu chí cao sẽ gây khó khăn cho tuyển sinh, Bộ vẫn giữ vững nguyên tắc không hạ chuẩn chỉ vì nhu cầu nhân lực lớn.

Chuẩn chương trình đào tạo cũng được xây dựng với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, tham khảo kinh nghiệm của các nền giáo dục tiên tiến như Mỹ, Đức, Pháp, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Trên cơ sở đó, các trường có thể thiết kế chương trình giảng dạy một phần hoặc toàn bộ bằng tiếng Anh, tăng khả năng hội nhập quốc tế cho sinh viên và tiệm cận các tiêu chuẩn đào tạo toàn cầu.

Hiện tại, Bộ GD&ĐT xác định có 38 ngành đào tạo ở bậc đại học và 37 ngành ở bậc thạc sĩ có thể tham gia đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn. Đây là cơ sở để các trường xây dựng các chương trình ngành chính, ngành phụ, song bằng hoặc liên ngành nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển dài hạn của ngành bán dẫn Việt Nam.

Việc ban hành chuẩn đào tạo nghiêm ngặt lần này không chỉ là bước đi cần thiết trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về công nghệ vi mạch, mà còn thể hiện cam kết của ngành giáo dục trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần thực hiện thành công mục tiêu phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và xa hơn nữa.