Brazil triệu hồi đại sứ tại Israel

Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva hôm 19/2 ra lệnh triệu hồi đại sứ tại Tel Aviv trở lại Brasilia để tham vấn. Quyết định này được đưa ra sau khi Israel tuyên bố Tổng thống Lula là "người không được chào đón" vì những bình luận của ông về Gaza.

"Những gì đang xảy ra với người dân Palestine ở Dải Gaza là điều chưa từng xuất hiện trong lịch sử. Thực tế thì nó từng xảy ra khi Hilter quyết định tấn công người Do Thái", Tổng thống Brazil Lula da Silva nói tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh Châu Phi (AU) ở Addis Ababa, Ethiopia, ngày 18/2.

Tổng thống Brazil đề cập tới thảm họa diệt chủng người Do Thái (Holocaust) khiến khoảng 6 triệu người thiệt mạng trong Thế chiến II.

"Đây không phải là cuộc chiến giữa binh lính với binh lính. Đó là cuộc chiến giữa quân đội được chuẩn bị kỹ càng với phụ nữ và trẻ em", Tổng thống Lula nói thêm.

Bộ trưởng Ngoại giao Israel Israel Katz phản ứng bằng cách triệu tập Đại sứ Brazil Frederico Meyer để phản đối, song không phải đến trụ sở Bộ này mà tới Đài tưởng niệm nạn diệt chủng Yad Vashem.

Tại đây, ông Israel Katz nhận xét những lời của ông Lula là “một cuộc tấn công bài Do Thái nghiêm trọng” và cho Đại sứ Meyer xem tên những người thân của ông đã bị Đức Quốc xã giết hại.

“Chúng tôi sẽ không quên cũng như không tha thứ” , Bộ trưởng Ngoại giao Katz nói với Đại sứ Meyer, theo bài đăng của ông trên X: “Nhân danh tôi và nhân danh công dân Israel – hãy nói với Tổng thống Lula rằng ông ấy là người không được chào đón ở Israel cho đến khi ông ấy rút lại phát biểu của mình”.

Ngay sau đó, Tổng thống Lula ra lệnh triệu hồi đại sứ tại Israel về nước. Đại sứ quán Brazil ở Tel Aviv hiện do đại biện lâm thời điều hành, đây là sự hạ cấp trong quan hệ ngoại giao.

Đệ nhất phu nhân Rosangela 'Janja' da Silva hôm 19/2 cũng lên tiếng bảo vệ chồng khi nói rằng phát biểu của Tổng thống Lula “ám chỉ chính phủ diệt chủng chứ không phải người Do Thái”.

Bà Janja viết trên X: “Tôi tự hào về chồng tôi bởi đã đứng lên bảo vệ hoà bình và đặc biệt là quyền sống của phụ nữ và trẻ em kể từ khi xảy ra xung đột ở Dải Gaza. Tôi chắc chắn rằng nếu Tổng thống Lula trải qua Chiến tranh thế giới thứ II, ông ấy cũng sẽ bảo vệ quyền của người Do Thái theo cách tương tự”.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu mô tả bình luận của Tổng thống Lula là "vượt qua ranh giới đỏ".

Hamas bất ngờ tấn công xuyên biên giới ngày 7-10-2023 khiến hơn 1.200 người ở Israel (chủ yếu là dân thường) thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt về Dải Gaza làm con tin.

Cơ quan y tế Gaza cho biết, các cuộc đáp trả của Israel sau đó đã khiến hơn 29.000 người Palestine (chủ yếu là phụ nữ và trẻ em) thiệt mạng và khoảng 67.784 người khác bị thương, đồng thời biến Dải Gaza với 2,3 triệu dân thành đống đổ nát.

Tòa án Công lý Quốc tế hồi tháng trước đã yêu cầu Israel tuân thủ luật pháp quốc tế sau khi Nam Phi đệ đơn kiện Israel "vi phạm các nghĩa vụ trong Công ước Liên Hiệp Quốc về ngăn ngừa và trừng trị tội ác diệt chủng liên quan đến người Palestine tại Dải Gaza".