Gửi bình luận
2.2. Vông nem – chữa lưng gối đau nhức
ThS. BS. Nguyễn Quang Dương cho biết, cây vông nem còn có tên là hải đồng bì, thích đồng bì. Tên khoa học Erythrina orientalis (L) Murr. Thuộc họ Cánh bướm.
Cây vông nem cao từ 10-20m, mọc khắp nơi, nhưng đặc biệt ưa mọc ven biển, thân có gai ngắn. Lá gồm 3 lá chét, dài 10-15cm, hai lá chét hai bên dài hơn rộng hình 3 cạnh. Hoa màu đỏ tươi tụ họp từ 1-3 thành chùm dầy. Quả giáp dài 15-30cm, đen, hơi hẹp lại ở giữa các hạt. Trong mỗi quả có 5-6 hạt hình thận màu đỏ hoặc nâu, tễ rộng, hình trứng đen có vành trắng.
Cây vông nem mọc hoang và được trồng ở khắp nơi trong nước ta để làm hàng rào và lấy lá ăn, hoặc làm cảnh.
Lá và hoa vông nem.
Cây vông nem có công dụng làm thuốc an thần, gây ngủ. Rượu lá vông dùng với 1-2g một ngày, hoặc siro lá vông (rượu lá vông tươi 1/5, 150ml, siro vừa đủ 500ml) uống mỗi ngày 20ml trước khi đi ngủ. Có thể dùng thuốc hãm hoặc thuốc sắc, ngày uống 2 đến 4g lá. Nhân dân ta còn uống lá vông và đắp lá vông hơ nóng vào hậu môn chữa trĩ.
Nhân dân Trung Quốc dùng vỏ cây vông làm thuốc chữa sốt, sát trùng, thông tiểu, an thần và gây ngủ, dùng trong bệnh thổ tả, lỵ, amip và trực trùng, nhuận tràng. Dùng với liều 6-12g dưới dạng thuốc sắc.
Theo tài liệu cổ, vỏ vông nem có vị đắng tính bình, vào hai can và thận; có tác dụng khứ phong thấp, thông kinh lạc, sát trùng... dùng chữa lưng gối đau nhức, tê liệt, lở ngứa. Người không phong hàn thấp không dùng được.
Đơn thuốc có vông nem: Lá vông nem 100g, thịt nạc 50g, cho vào nấu canh ăn trong ngày, chữa chứng ra mồ hôi chân tay, mất ngủ. Dùng 1 đến 2 tuần.
2.3. Cây vông đồng gây ngộ độc
Cây vông đồng, còn gọi là cây bã đậu, tên khoa học là Hura crepitans.
Cây vông đồng là loài gỗ lớn thường xanh, có thể cao tới 30m. Cành cây thường to lớn, thuộc dạng thân hợp trục. Vỏ thân cành có màu vàng nâu với nhiều gai biểu bì. Lá đơn mọc cách vòng tập trung ở đầu cành. Cuống lá dài 4–20cm, có hai tuyến nổi. Phiến lá hình trứng rộng có kích thước dài 2–29 cm, rộng 5–17 cm, đầu lá vuốt mũi nhọn, đuôi lá hình tim. Mạng gân lông chim với gân giữa nổi lên ở cả hai mặt của phiến lá, có 10-13 cặp gân phụ ở hai bên.
Vông đồng là loài cây đơn tính cùng gốc. Các hoa màu đỏ không có cánh hoa. Hoa đực mọc thành chùm dài còn các hoa cái mọc đơn độc tại các nách lá. Quả hình cầu dẹt, thuộc dạng quả nang lớn, nổ to khi nứt. Khi chín, các quả nang có thể phóng hạt đi xa tới 100m.
Cây vông đồng có nhiều thành phần gây độc.
Cây vông đồng hay được trồng để lấy bóng mát ven đường hoặc làm cây che bóng cho các loại cây trồng mục đích chính như ca cao hay va ni. Gỗ của vông đồng có thể dùng để đóng đồ gia dụng, thùng hộp, ván ép.
Cây vông đồng có hạt, dầu hạt, vỏ thân, nhựa mủ đều rất độc, có tác dụng diệt sâu bọ, đặc biệt chất crepitin có độc tính rất cao. Nếu dính vào da, có thể gây rộp da, bắn vào mắt gây tổn thương mắt và có thể bị mù.
Hạt của loài bã đậu Hura crepitans có chứa các chất độc: Toxalbumin, curcine… Chất curcine ít gây kích ứng cho dạ dày-ruột. Theo các thử nghiệm, cứ tám giọt dầu bã đậu được cảnh báo dễ gây ra nôn mửa, tiếp đến là tiêu chảy.
Việc sử dụng các thảo dược đông y nên tham khảo và hỏi ý kiến các bác sĩ lĩnh vực y học cổ truyền để có sự an toàn cao nhất. Nhà trường, các thầy cô giáo và cha mẹ cần giáo dục, tuyên truyền cho trẻ em về loại cây vông đồng và tuyệt đối không ăn quả của cây này để tránh những trường hợp ngộ độc tương tự.
