Cuối tháng 5, đầu tháng 6 hàng năm, các đầm sen Hồ Tây (Hà Nội) vào mùa, đây cũng là lúc người làm trà sen bách diệp không ngơi chế biến loại trà hảo hạng, đắt đỏ.
Cuối tháng 5, đầu tháng 6, các đầm sen hồng ở Hồ Tây bắt đầu nở rộ, những người làm trà sen bách diệp lại tất bật vào mùa "hốt bạc".
Sen được trồng tại các đầm ở Hồ Tây chủ yếu là sen bách diệp, cũng là nguyên liệu chính làm nên loại trà được mệnh danh "đệ nhất Hà thành".
Sen làm trà phải chọn được bông còn phong kín để hương nguyên vẹn, hoa cũng phải được cắt khi trời còn sớm và mang về ướp ngay trong buổi sáng. Những bông sen nhiều gạo trắng sẽ được sử dụng để ướp trà, còn bông dày lá, thẳng đẹp sẽ được bán cho khách chơi hoa, đi lễ chùa. Giá mỗi bông sen đầu mùa có giá 12.000 đồng.
Gia đình Bà Ngô Thị Thân đã có hơn 7 thập kỷ gắn bó với nghề làm trà sen.
"Để ướp được một mẻ trà sen ngon, sen phải được hái từ sáng sớm và mang ngay đi ướp trà, bởi hoa sen chỉ cho hương thơm nhất khi cánh hoa vừa chớm nở. Nếu để ánh nắng chiếu vào thì hoa sẽ nhanh mất mùi hương, khi đó ướp vào trà không thơm nữa", bà Thân nói.
Các công đoạn ướp trà sen được thực hiện hoàn toàn thủ công, vô cùng cầu kỳ và tỉ mỉ. Để tạo ra thức trà đặc biệt nhất Hà thành, cần trải qua 7 lần ủ gạo và sấy. Sau đó, cứ một lớp trà lại được ướp một lớp mỏng gạo sen, sau cùng phủ một lớp giấy, càng ướp nhiều lần, hương sen càng quyện, càng thơm.
Những bông hoa sen sau khi được chọn lựa cẩn thận và hái về sẽ được tách rời cánh, nhuỵ và gạo.
Công đoạn lấy gạo sen cũng phải vô cùng khéo léo, nhẹ nhàng và cẩn thận để không làm bay mất hương thơm cũng như nát gạo.
Mỗi lớp trà được rải một lớp gạo sen. Công đoạn này cần thực hiện ngay khi sen được hái về, để tạo hương thơm tốt nhất cho trà.
Còn đây là cách chế tạo trà sen ướp xổi. "Mỗi bông sen sẽ được bỏ vào một lượng trà ướp qua với gạo sen rồi buộc lại đóng gói, hút chân không. Giá mỗi bông sen ướp xổi được bán 35.000 - 50.000 đồng", bà Thân nói.
Tuy không thể thơm bằng hương vị của trà sen truyền thống nhưng trà sen ướp xổi cũng vẫn giúp người dùng cảm nhận được vị tươi mát của sen Hồ Tây.
Hiện gia đình bà Thân chủ yếu cung cấp ra thị trường các loại trà sen shan tuyết, trà sen truyền thống, trà sen bông. Bà Thân giải thích, sở dĩ giá trà sen cao vì công đoạn làm trà rất tốn sức và mất thời gian. Được biết, loại trà sen shan tuyết có giá 10.000.000 đồng/kg, phải ướp qua 7 lứa trong 15 ngày và cần tới 1.500 bông sen. Loại trà sen truyền thống thì có giá 7.000.0000 - 8.000.000 đồng/kg, phải ướp qua 5 lứa, cần tới 1.000 bông sen cho 1 kg trà.
"Trung bình 1 mùa sen kéo dài hai tháng rưỡi, nếu làm cẩn thận thì nhà tôi cung cấp ra thị trường hơn 100kg các loại trà sen thành phẩm. Ngoài ra, khi đến mùa hoa bưởi, hoa nhài, nhà tôi cũng ướp trà, tuy nhiên những loại trà nhài, trà bưởi sẽ dễ làm vì hoa nhiều và không mất công như trà sen", bà Thân cho biết thêm.