Dự thảo Luật Tiếp công dân bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến, cắt giảm thủ tục; chủ tịch UBND cấp xã tiếp dân tối thiểu 2 ngày/tháng.
Sáng 13/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo (dự thảo 1 luật sửa đổi, bổ sung 3 luật).
Đề xuất chủ tịch UBND xã tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng
Về Luật Tiếp công dân, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt cho biết dự thảo lược bỏ các quy định liên quan đến cấp huyện trong công tác tiếp công dân và giải quyết tố cáo do chính quyền cấp huyện đã kết thúc hoạt động từ ngày 1-7-2025. Dự thảo thể chế hóa chủ trương sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, tinh gọn hệ thống cơ quan thanh tra, đồng thời lược bỏ quy định liên quan đến cấp huyện trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Dự thảo cũng hoàn thiện cơ chế tham mưu ở cấp tỉnh, bộ, ngành, đồng thời tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan tham mưu ở cấp xã. Quy định chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp tiếp công dân định kỳ được sửa thành ít nhất 2 ngày/tháng, thay vì ít nhất 1 ngày/tuần như hiện hành, để phù hợp với quy mô cấp xã hiện nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ với tiếp công dân, quy định chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã mỗi tháng tiếp công dân 1 hoặc 2 ngày thì không được ủy quyền.
Về Luật Tố cáo, dự thảo bổ sung quy định Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Tổng Thanh tra Chính phủ giải quyết tố cáo, bao gồm thụ lý, kết luận nội dung và thông báo kết luận sau khi Thủ tướng cho ý kiến. Dự thảo cũng bổ sung cơ chế xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo trong trường hợp chưa rõ theo pháp luật hiện hành.
Theo đó, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ và chủ tịch UBND tỉnh xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với cán bộ, công chức, viên chức khi hành vi vi phạm thuộc phạm vi quản lý của mình.
Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng nhiều tồn tại, hạn chế trong giải quyết khiếu nại, tố cáo thời gian qua xuất phát từ việc người có trách nhiệm thường ủy quyền cho cấp phó hoặc "ủy quyền của ủy quyền", dẫn đến các vụ việc kéo dài, chưa được giải quyết như mong muốn.
Bà Nguyễn Thị Thanh đề nghị cân nhắc việc ủy quyền trong giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân, đồng thời quy định rõ để nâng hiệu quả.
Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, cho rằng người tiếp công dân phải là người có thẩm quyền, không được ủy quyền. Tình trạng Chủ tịch UBND tỉnh ủy quyền cho cấp phó, thậm chí "ủy quyền của ủy quyền", khiến người dân phải đi lại nhiều lần mà vấn đề vẫn chưa được giải quyết.
Theo bà Nguyễn Thanh Hải, giám sát tại 40/63 tỉnh, việc ủy quyền phổ biến và nhiều vụ, khi người dân gặp trực tiếp người đứng đầu, chỉ 15–20 phút là giải quyết xong. Chủ tịch UBND tỉnh phải tiếp dân định kỳ, lắng nghe ý kiến và chỉ đạo giải quyết; ủy quyền cho cấp phó hoặc giám đốc sở chỉ mang tính tham mưu, chưa đảm bảo thẩm quyền và trách nhiệm. Bà đề nghị luật hóa quy định người đứng đầu tuyệt đối không được ủy quyền việc tiếp công dân.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai và Phó Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Duy Giảng cho rằng với áp lực công việc lớn, chủ tịch UBND có thể ủy quyền giải quyết vụ việc cụ thể, nhưng vẫn phải đảm bảo nguyên tắc người đứng đầu là chủ thể chính. Việc ủy quyền có thể coi như bộ lọc, tránh dồn mọi việc lên cấp trưởng.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu thống nhất cần bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến. Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, nhằm đảm bảo liên thông giữa các cơ quan chức năng.
Ông Tới lưu ý hiện nay nhiều đơn thư giả mạo được gửi đến nhiều nơi, thậm chí đăng lên Facebook, Zalo, gây tác động lớn đến xã hội và uy tín cá nhân. Việc xử lý thông tin trên mạng xã hội gặp nhiều khó khăn, do đó cần nghiên cứu, quy định trong dự thảo luật.
Về tiếp công dân trên môi trường điện tử, ông dẫn chứng một số xã lập nhóm Zalo để tiếp nhận, phân công, giải quyết đơn thư và thông báo lại cho người dân, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu và bổ sung các hình thức tương tự.
Ông Lê Tấn Tới cũng nhấn mạnh cần có chế tài rõ ràng với việc lạm dụng mạng xã hội phát tán thông tin khiếu nại chưa được kiểm chứng, gây thiệt hại cho người khác, kể cả khi người khiếu nại đã rút đơn.
Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai chia sẻ về tình trạng các đại biểu dân cử bị "truy cứu trách nhiệm" trên mạng xã hội.
Bà Mai nêu thực tế có đơn thư bị chụp và đưa ngay lên môi trường mạng, nói rằng "tôi gửi những ông bà như thế này mà 3 tháng rồi không thấy hướng dẫn, không thấy giải quyết gì".
Trong khi đó, các đại biểu có thể đang xử lý đúng quy trình, cần thời gian xác minh và chuyển đơn đến cơ quan có thẩm quyền. Áp lực từ mạng xã hội có thể xáo trộn quy trình chuẩn mực và gây tâm lý hoang mang cho người xử lý.
Đề xuất cắt giảm 13% điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính bảo hiểm
Trước đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, việc ban hành luật nhằm cắt giảm điều kiện kinh doanh bảo hiểm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cấp thiết.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm đề xuất cắt giảm 22 điều kiện kinh doanh và đơn giản hóa 3 thủ tục hành chính, với tổng mức cắt giảm khoảng 31%.
Dự thảo Luật cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính tại 2 điều: thay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm; lược bỏ việc chấp thuận phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm của bảo hiểm xe cơ giới.