Đổi mới tư duy và trao quyền tự chủ
Cầnsự kết nối giữa các trường, viện nghiên cứu, doanh nghiệp để phát triển nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Ảnh: INT |
Trăn trở với những vấn đề nêu trên, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho hay, trước đây trường hoạt động theo trường, còn doanh nghiệp hoạt động theo doanh nghiệp nên không có sự kết nối hữu cơ và hiệu quả. Thực tế cho thấy, cả doanh nghiệp và trường đại học cũng có nhu cầu liên kết. Gần đây, chúng ta đã có chủ trương, chính sách và cơ chế để hai bên xích lại gần nhau.
Theo Bộ trưởng, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đưa ra các cơ chế, chính sách, và giải pháp để hình thành hệ thống đổi mới sáng tạo; trong đó doanh nghiệp là trung tâm, còn cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu là chủ thể nghiên cứu và tạo môi trường để có sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả. Mục đích là, nghiên cứu khoa học phải đổi mới từ trường đại học rồi chuyển sang doanh nghiệp để khai thác hiệu quả.
“Sự kết nối đó ngày càng nhiều, rõ nét và hiệu quả hơn. Chúng tôi mong các trường, viện nghiên cứu, doanh nghiệp cùng quan tâm, đồng hành, chia sẻ và gắn kết với nhau để tạo sự cộng hưởng”, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt bày tỏ.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, phải đổi mới tư duy quản lý khoa học, công nghệ. Trước hết, cần xây dựng mô hình tổ chức để khoa học, công nghệ góp phần quản lý Nhà nước thật tốt; trong đó đề xuất các cơ chế, chính sách liên ngành hoặc cụ thể, đặc thù đối với khoa học, công nghệ.
Chúng ta phải ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ để quản lý khoa học, công nghệ. Đó là xây dựng các dữ liệu, tiêu chí mang tính chất khoa học để đánh giá sản phẩm khoa học, công nghệ. Đồng thời thay đổi cơ chế khi chúng ta đặt hàng khoa học, công nghệ.
“Phải xác định các mũi nhọn nghiên cứu cơ bản để đầu tư từ hạ tầng đến đội ngũ cán bộ; cơ chế, chính sách đến nguồn lực. Đây là việc Nhà nước phải làm, còn vấn đề nghiên cứu, ứng dụng và triển khai, doanh nghiệp phải làm”, Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh, việc đặt hàng phải xuất phát từ thực tiễn. Tức là phải xuất phát từ người dùng. Đánh giá các kết quả này phải xuất phát từ việc đưa sản phẩm vào cuộc sống.
Phát biểu tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội ngày 7/6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, cần đổi mới tư duy và trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chức khoa học, công nghệ công lập.
Qua đó, tăng cường trách nhiệm, nâng cao tính chủ động, sáng tạo của tổ chức. Mặt khác, có giải pháp để các trường đại học thực sự trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và đào tạo đội ngũ nhân lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trình độ cao.
Cùng với đó, có cơ chế phù hợp, khuyến khích nhà khoa học tại viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức khoa học, công nghệ dành thời gian nghiên cứu, làm việc tại doanh nghiệp.
Đồng thời, mở rộng hợp tác nhằm hỗ trợ một số lĩnh vực khoa học, công nghệ đã đạt trình độ quốc tế. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, chú trọng hơn nữa việc xác lập quyền sở hữu công nghiệp, công nhận đăng ký lưu hành sản phẩm, công nghệ mới và công bố công nghệ mới tạo ra tại Việt Nam.