Tỉnh Tuyên Quang đang đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập theo hướng bền vững, toàn diện, tạo chuyển biến rõ nét trong công tác xóa mù chữ.

Hơn 1.200 mô hình học tập tại cộng đồng
Những năm qua, Tuyên Quang đã có bước chuyển đáng kể khi đầu tư mở rộng mạng lưới trường lớp, nâng cao chất lượng giáo viên, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và quan tâm nhiều hơn đến giáo dục dân tộc thiểu số.
Các trung tâm học tập cộng đồng được củng cố, nhiều lớp xóa mù chữ mở ngay tại thôn bản, giúp người dân, đặc biệt là phụ nữ, người lớn tuổi, từng bước tiếp cận tri thức, nâng cao kỹ năng sống và sản xuất. Nhờ đó, bức tranh giáo dục miền núi Tuyên Quang ngày càng rõ nét hơn về sự thay đổi: từ nền tảng tri thức vững hơn của người dân đến những cơ hội mới trong phát triển kinh tế, xã hội của từng địa phương.
Hội Khuyến học tỉnh Tuyên Quang đã chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị, các huyện, thành phố tăng cường công tác tuyên truyền về ý nghĩa của việc xây dựng xã hội học tập và phong trào “học tập suốt đời” trên địa bàn.
Đồng thời tiếp tục xây dựng kế hoạch, triển khai hiệu quả Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; triển khai Chương trình “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021-2030” và Chương trình “Xây dựng mô hình Công dân học tập giai đoạn 2021-2030”…
Việc triển khai, thực hiện xây dựng xã hội học tập và phong trào “học tập suốt đời” trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay, 100% các xã, phường trên địa bàn tỉnh đều có tổ chức khuyến học. Công tác xây dựng các mô hình học tập như gia đình học tập, dòng họ học tập, đơn vị học tập, cộng đồng học tập được quan tâm, phát triển.
Phong trào xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời đã thổi luồng sinh khí mới trong đời sống văn hóa. Tuyên Quang hiện có hơn 1.200 mô hình “Gia đình học tập, Dòng họ học tập, Cộng đồng học tập”. Các trung tâm học tập cộng đồng ở xã, phường hoạt động ngày càng hiệu quả, thu hút hàng chục nghìn lượt người dân tham gia các lớp học xóa mù chữ, bồi dưỡng kỹ năng sản xuất, tin học, ngoại ngữ.
Tuyên Quang, từ một tỉnh có tỷ lệ mù chữ cao sau năm 1945, đến nay đã đạt chuẩn xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở; trên 98% trẻ em trong độ tuổi đến trường được đi học.

Củng cố và phát triển
Tỉnh Tuyên Quang xác định xoá mù chữ không chỉ đơn thuần là giúp người dân biết đọc, biết viết; đó còn là chìa khoá mở ra những cơ hội mới để họ tiếp cận kỹ thuật sản xuất, khoa học công nghệ và thông tin xã hội. Thực tế tại nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng núi, vùng sâu, vùng xa cho thấy: khi người dân có kiến thức cơ bản, họ mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, biết tính toán chi phí, lợi nhuận, chủ động tiếp nhận chính sách và tham gia các phong trào tại địa phương.
Vì vậy, xoá mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục mà còn là yêu cầu của phát triển kinh tế, xã hội.
Nhận thức rõ điều đó, cấp ủy, chính quyền các địa phương trong tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, đề án cụ thể nhằm xây dựng xã hội học tập. Các Trung tâm học tập cộng đồng được củng cố và phát huy hiệu quả, trở thành điểm đến quen thuộc của người dân mỗi khi muốn trau dồi kiến thức về nông nghiệp, pháp luật, kỹ năng sống hay chuyển đổi số. Nhiều địa phương đã đa dạng hóa hình thức học tập: mở lớp buổi tối, lớp “ghép” dành cho người lớn tuổi, lớp lưu động ngay tại thôn bản, phù hợp với điều kiện sinh hoạt và lao động của người dân.
Thời gian qua, từ mục tiêu nâng cao tỷ lệ biết chữ, hạn chế tái mù chữ, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang đã chủ động kết hợp dạy chữ với rèn luyện kỹ năng số, tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ học tập suốt đời. Tại các Trung tâm học tập cộng đồng, Hội đã đầu tư thiết bị kết nối internet, biên soạn tài liệu điện tử, các clip tiếng Việt và tiếng dân tộc. Bên cạnh đó, Hội cũng tổ chức các lớp học trực tiếp kết hợp online, dùng Zalo, Facebook, YouTube để học chữ và kỹ năng số.
Dù vậy, công tác xóa mù chữ trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn. Tỷ lệ tái mù chữ ở một số nơi còn cao, nhất là ở các bản làng xa xôi do người dân ít có môi trường sử dụng chữ viết trong cuộc sống hằng ngày. Một số lớp học thiếu trang thiết bị, đồ dùng giảng dạy; việc xã hội hóa còn hạn chế. Công tác phối hợp giữa các tổ chức đoàn thể đôi khi chưa đồng bộ…
Để tạo ra bước bứt phá, các cấp chính quyền tỉnh cần tiếp tục củng cố nền tảng xã hội học tập theo hướng linh hoạt, hiện đại và gắn với nhu cầu thực tiễn.
Trước hết, các cấp ủy, chính quyền cần đẩy mạnh tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ vai trò của học tập suốt đời. Công tác thống kê, rà soát đối tượng mù chữ, tái mù chữ phải được thực hiện chặt chẽ, cập nhật kịp thời để xây dựng kế hoạch mở lớp phù hợp.
Hệ thống Trung tâm học tập cộng đồng cũng cần tiếp tục được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, đồng thời mở rộng nội dung đào tạo gắn với chuyển đổi số, sản xuất nông nghiệp thông minh, khởi nghiệp và kỹ năng nghề.
Đặc biệt, cần có cơ chế khuyến khích đội ngũ giáo viên tham gia giảng dạy xóa mù chữ; coi đây là một tiêu chí đánh giá trách nhiệm xã hội của nhà giáo…