PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM), cho rằng: Các công cụ và nền tảng số đang định hình lại cách người học suy nghĩ và hành động. Người học vào đại học với kiến thức, kỹ năng khác biệt so với các thế hệ trước và học tập không chính thức đóng vai trò quan trọng trong định hình các hoạt động học tập cá nhân. Vì vậy, trường đại học phải chuyển đổi mô hình từ đảm bảo nội dung sang khám phá tri thức; thu nhận thông tin sang xây dựng kiến thức hợp tác. Đây là thách thức lớn cho các trường đại học nhưng không thể không làm.
TS Nguyễn Thị Mai Hoa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội cũng cho rằng vai trò của chủ tịch HĐT và hiệu trưởng cần được quy định để thực hiện khả thi trong thực tiễn, bởi hiện nay hiệu trưởng vẫn nắm quyền cốt lõi và quan trọng trong hoạt động nhà trường. Theo TS Mai Hoa, cần có quy định cụ thể, rõ ràng đối với quy trình tổ chức bộ máy quản trị nhà trường, từ đó sẽ tháo gỡ được các vấn đề khi thành lập mới hoặc nhiệm kỳ mới của HĐT, giải quyết triệt để các mối quan hệ về quyền lực, trách nhiệm giữa HĐT và hiệu trưởng.
“Mối quan hệ ba bên: Nhà nước, HĐT và hiệu trưởng cần được nhận thức rõ hơn nữa. Hiệu trưởng với tư cách người điều hành công việc thường xuyên của nhà trường trong các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng, người có trách nhiệm và quyền hạn cao nhất về chuyên môn, học thuật. Đây là những quyền cốt lõi, quan trọng mà hiệu trưởng phải đảm nhận và cũng là việc HĐT không nên can thiệp trực tiếp.
HĐT chịu trách nhiệm tập thể về chủ trương chiến lược, chính sách; hoạch định những đổi mới của nhà trường kể cả trong những lĩnh vực chuyên môn, học thuật để bắt kịp đòi hỏi của xã hội, người học, thị trường lao động; phòng ngừa và xử lý các rủi ro phát sinh trong quá trình đổi mới, chịu trách nhiệm về những hoạch định đó”, TS Mai Hoa nói.
TS Mai Hoa cho rằng, thực tế ở nhiều nơi giảng viên, cán bộ quản lý đặt ra câu hỏi: Chủ tịch HĐT và hiệu trưởng ai lớn hơn? Điều này ít nhiều cho thấy việc đổi mới quản trị tại đơn vị đó chưa ổn, tính chất cạnh tranh quyền lực ông – tôi vẫn còn. Do đó cần đồng bộ, minh bạch hóa hệ thống quy phạm pháp luật về tự chủ đại học.
“Tự chủ đại học có thực sự đi vào cuộc sống hay không phụ thuộc rất nhiều vào các quy định có tính rõ ràng, tường minh và khả thi của Luật và hệ thống văn bản quy phạm hướng dẫn thi hành”, TS Mai Hoa nhấn mạnh.
“Cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục Đại học sao cho phù hợp với điều kiện thực tiễn và có hiệu quả nhất, bảo đảm chính sách, pháp luật về tự chủ phải đồng bộ và cụ thể. Cần xem xét cụ thể hóa điều kiện, thẩm quyền và thủ tục giải thể HĐT; nguyên tắc hoạt động và quan hệ phân cấp, phân quyền giữa hội đồng đại học với HĐT thành viên; quy định chi tiết và hướng dẫn cụ thể việc thành lập HĐT (hay không) trong cơ cấu tổ chức của cơ sở giáo dục đại học…”, TS Mai Hoa đề xuất.