Thành viên Wagner với phù hiệu của lực lượng. Ảnh: Getty Images
Charles Bouessel, nhà phân tích cấp cao về Cộng hòa Trung Phi (CAR) của International Crisis Group (Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế), nói với Al Jazeera: “Các cơ quan chức năng của CAR luôn cảm thấy khó chịu. Họ không biết khen ngợi ai vì sự giúp đỡ của Wagner. Đôi khi họ cảm ơn chính quyền Nga và đôi khi họ cảm ơn Prigozhin. Nhưng điều họ muốn là sự hỗ trợ của Nga vẫn tiếp tục và họ sẽ thận trọng khi bày tỏ quan điểm của mình [về cái chết của Prigozhin]".
Các quan chức CAR đã bày tỏ rằng cam kết của họ là với Nga chứ không phải với chính nhóm Wagner. Ông Fidele Gouandjika, cố vấn của Tổng thống CAR, nói với giới truyền thông rằng cái chết của Prigozhin sẽ không làm thay đổi mối quan hệ với Moskva.
Các chuyên gia cho biết mặc dù điều rõ thấy là "cuộc tấn công quyến rũ" của Prigozhin sẽ không còn nhưng Điện Kremlin vẫn sẽ đảm bảo duy trì ảnh hưởng của mình trên lục địa này.
Ông Lechner nói: “Có rất nhiều tổ chức của Nga được hưởng lợi từ sự hiện diện của Nga ở châu Phi và họ sẽ muốn thấy những mối quan hệ đó tiếp tục”.
Tuy nhiên, cuộc tranh cãi giữa Wagner và GRU, Cơ quan tình báo quân sự Nga, có thể điều chỉnh lại mối quan hệ ngoại giao giữa các chính phủ châu Phi và Moskva.
“Tôi nghĩ họ sẽ suy nghĩ lại về cách tiếp cận của mình… Các quốc gia đang xem xét mối quan hệ với Wagner đều sẽ suy nghĩ xem liệu họ có muốn có mối quan hệ tương tự với Moskva hay không. Bởi vì với Tập đoàn Wagner, có một mức độ phủ nhận nhất định", ông Hudson nói.
Niger là quốc gia mới nhất để mắt tới Wagner. Kể từ khi lực lượng bảo vệ tổng thống nắm quyền, họ đã công khai bất hòa với phương Tây. Khối khu vực ECOWAS (Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi) đã đe dọa tấn công đất nước nhằm khôi phục quyền lực cho Tổng thống Mohamed Bazoum, người đã bị phế truất trong cuộc đảo chính ngày 26/7.
Người dân diễu cờ Nga ở Burkina Faso vào năm 2022. Ảnh: AFP
Sau cái chết của Prigozhin, lời kêu gọi của Wagner đối với các quốc gia mới đang tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự của Wagner như Niger có thể giảm bớt, nhưng các nhà phân tích cho biết lực lượng bán quân sự vẫn có thể xâm nhập vào các lãnh thổ mới.
Chuyên gia Lechner nói với Al Jazeera: “Tôi nghĩ chúng ta không nên ngạc nhiên nếu Wagner vẫn xuất hiện ở Niger, ngay cả sau cái chết của Prigozhin”. “Chúng ta vẫn thấy một môi trường ngột ngạt, nơi các chính phủ châu Phi muốn hợp tác với các nước bên ngoài về vấn đề an ninh vốn có tương đối ít lựa chọn", ông giải thích.
Theo thống kê của SBM, một công ty tư vấn địa chính trị ở Nigeria, kể từ năm 2020, đã có 9 cuộc đảo chính ở Châu Phi. Trong thời kỳ này, 5 trong số 15 quốc gia thành viên ECOWAS hiện đang nằm dưới sự cai trị của quân đội.
Các chuyên gia cho biết, loạt cuộc đảo chính này là công thức cho các nhóm lính đánh thuê khi các chính phủ quân sự đang nỗ lực củng cố quyền lực của họ trước những áp lực từ phương Tây. Và sự suy tàn của các chính phủ dân chủ sẽ tiếp tục mời gọi sự can thiệp quân sự tư nhân như vậy.
“Các chính phủ tiếm quyền ở Châu Phi cần hỗ trợ an ninh để nắm giữ quyền lực và chế độ. Đó chính là điểm mấu chốt của tất cả những điều này: vấn đề không phải là cung cấp lính đánh thuê có vũ trang mà là nhu cầu về lính đánh thuê có vũ trang”, ông Hudson nói.