Nếu như Van Gogh khắc họa khung cảnh của những con người dung dị, bình thường nếu không muốn nói là nằm ở tầng thấp xã hội, thì Trần Trung Lĩnh bằng một sự cảm thông không cần cúi xuống, mà bằng sự kề vai thấu cảm với những mảnh đời.

Trần Trung Lĩnh từng làm điều đó với “Sài Gòn mùa dịch” - bộ tranh digital, làm bật sáng tính người trong cơn bĩ cực. Là một cú lẳng lặng chìa tay trao phần cơm hộp, là cha cõng con trong cuộc mưu sinh khốn khó.

Những hình ảnh được khắc họa, nó không đơn thuần tạo ra đồng cảm với sự xúc động giản đơn, mà khiến người ta suy ngẫm về sự cao đẹp của tính người dù xã hội có ra sao.

Đưa Van Gogh đến Sài Gòn

Một tác phẩm vẽ về những người lao động ở vỉa hè TPHCM.

Trần Trung Lĩnh sinh năm 1977 tại Hội An (Quảng Nam), sau khi rời quê nhà vào học Đại học Mỹ thuật TPHCM thì chọn thành phố này để định cư. Anh kể, suốt quãng thời sinh viên là những tháng ngày chép lại tranh của các danh họa như một phần của mưu sinh, mang lại cảm giác chán ngấy và đáng ghét.

Trần Trung Lĩnh là một “trùm chép tranh Van Gogh” thời trước năm 2000, nhưng khi trưởng thành và rời bỏ chuyện chép tranh để sống với việc sáng tạo, lại vô tình thấy thời gian chép tranh là một kinh nghiệm quý báu.

Gần như là một phương thức lặp lại hành động của các bậc thầy, tất nhiên trong chừng mực kỹ thuật nào đó, nó sẽ bổ sung cho quãng đường sáng tác về sau. Để bây giờ lấy cảm hứng sáng tạo nên câu chuyện “Van Gogh ở Sài Gòn” với 13 tranh được tuyển lựa trong các sáng tác gần đây.

Qua một vài triển lãm trong nước, tại quê nhà cũng như ở Bali (Indonesia), Trần Trung Lĩnh bắt đầu chuyển xu hướng sang trào lưu hội họa pop-art. Vẽ đến năm 2013, anh tạm dừng hoạt động triển lãm để dành thời gian cho những dự án dài hơi, vẽ những bộ tranh 7 - 8 năm mới hoàn thành.

Anh cũng dành nhiều thời gian hơn cho điện ảnh với nhiều vai trò khác nhau, từ họa sĩ thiết kế cho đến đạo diễn, viết kịch bản… Với anh, một nghệ sĩ đa phương diện/tiện không thể chỉ là chơi lướt qua, mà với mỗi hình thái, thể loại, nghệ sĩ phải học, phải nhuần nhuyễn các thao tác kỹ thuật thì sáng tác mới có độ sâu.

Trên thế giới, đã - đang và sẽ còn có nhiều triển lãm lấy cảm hứng từ tác phẩm hoặc cuộc đời của danh họa Van Gogh. Dù tại thế chỉ 37 năm, nhưng trong khoảng một thập niên cuối, danh họa đã sáng tác hơn 2.100 tác phẩm. Trong đó có khoảng 860 tranh sơn dầu, hầu hết được vẽ trong 2 năm cuối đời.

Van Gogh đã sống một cuộc đời âm thầm mà vĩ đại. Có thể khi sống, ông chưa từng nghe, từng biết về Sài Gòn - để rồi hiện tại, những thứ gây dấu ấn lại nằm chính trong sự đồng điệu của hai tâm hồn đau đáu về hội họa.

Sự đồng cảm với Van Gogh khiến Trần Trung Lĩnh bày ra như thể để Van Gogh đến với Sài Gòn - để Sài Gòn thấy được Van Gogh. Nhưng cao hơn, đó là sự tạo dựng cái đẹp trong tâm hồn.

“Cảm giác chép tranh Van Gogh khi xưa bị mình ruồng bỏ bao nhiêu thì bây giờ lại sống động, gần gũi bấy nhiêu. Những gam màu cuồn cuộn tuôn chảy trở lại. Cũng những trang sách khi xưa, bây giờ là một mối liên hệ khác trong tâm tưởng khi cảm nhận tranh của Van Gogh. Màu cam, màu vàng đặc trưng đó, đặt cạnh màu xanh tím là một nỗi khắc khoải cao độ mà lúc sinh viên chẳng ai có thể chỉ cho mình thấy được, bởi nó là cảm giác, không phải bài học nào cả” .

-  Hoạ sĩ Trần Trung Lĩnh.