Năm học 2024 - 2025 đã đi qua gần hết học kỳ 1, song các nhà trường, học sinh lớp 9 và phụ huynh trên cả nước vẫn chưa biết phương án tuyển sinh lớp 10 năm học tới. Cùng với các địa phương, thành phố Hà Nội chưa thể “chốt” được phương án tuyển sinh lớp 10 vì còn chờ Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố quy chế tuyển sinh.
Đây là kỳ tuyển sinh lớp 10 đầu tiên đối với học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Với số lượng học sinh nhiều nhất cả nước, hàng trăm nghìn em lớp 9 của Hà Nội đang thấp thỏm chờ phương án để kịp thời đáp ứng yêu cầu của kỳ thi được đánh giá là “nóng” nhất hiện nay.
Theo thường lệ, kỳ tuyển sinh lớp 10 của các địa phương sẽ diễn ra vào tháng 6 hằng năm. Từ nhiều năm trước, qua khai giảng vài tuần là học sinh đều biết phương án tuyển sinh của năm học tiếp theo. Tuy nhiên, năm học 2024 - 2025 đã đi đến gần hết học kỳ 1 mà phương án tuyển sinh vẫn chưa được công bố. Điều này khiến các nhà trường, học sinh cũng như phụ huynh phải loay hoay, lo lắng, nhất là trong bối cảnh tuyển sinh lớp 10 ngày càng nhiều áp lực như tại Hà Nội.
Nhìn lại những năm gần đây, công tác tuyển sinh lớp 10 tại Hà Nội vẫn được giữ ổn định theo phương thức thi tuyển, với ba môn thi cố định là Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ. Tuy nhiên, theo dự thảo quy chế tuyển sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến rộng rãi, nếu áp dụng phương án thi, môn Toán và Ngữ văn là cố định, môn thứ ba (hoặc bài thi tổ hợp) do Sở Giáo dục và Đào tạo lựa chọn, công bố trước ngày 31/3 hằng năm.
Về vấn đề này, em Lại Quang Huy, học sinh Trường Trung học cơ sở Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) cho rằng, trong chương trình học hiện nay, các em có hai môn tích hợp là Khoa học Tự nhiên (gồm ba môn Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (gồm hai môn Lịch sử, Địa lý). Nếu Hà Nội chọn bài thi tổ hợp làm bài thi môn thứ ba thì học sinh phải thi tới 4 hoặc 5 môn. Hơn nữa, thời điểm công bố môn thứ 3 thường vào giữa hoặc cuối tháng 3 sẽ khiến học sinh không còn nhiều thời gian để ôn tập trong khi số môn thi nhiều hơn so với các năm trướclà ba môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ.
Theo chị Đinh Tuyết Hoa, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở Dương Xá (huyện Gia Lâm), các em lớp 9 năm nay là lứa đầu tiên tốt nghiệp trung học cơ sở theo chương trình mới nên rất cần sớm có thông tin về phương án tuyển sinh. Ở trên lớp, các con vẫn học đều các môn. Còn ở nhà, vì chưa biết phương án thi nên gia đình động viên con học tốt các môn, không xem nhẹ môn học nào, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của kỳ thi, tránh tình trạng “cuống” khi kỳ thi đến gần, không còn thời gian để bù đắp kiến thức.
Sự lo lắng không chỉ ở các phụ huynh có con học lớp 9 mà nhiều phụ huynh khác cũng cho rằng, phương án tuyển sinh lớp 10 cần được giữ ổn định qua các năm về số môn thi, phương thức tổ chức. Để được tốt nghiệp trung học cơ sở, học sinh phải hoàn thành bài kiểm tra, đánh giá thường xuyên, định kỳ ở tất cả môn học theo yêu cầu của chương trình mới nên các em buộc phải học đều các môn học khác. Do đó, việc học lệch, học tủ, chỉ học những môn thi sẽ không đáng ngại.
Theo kế hoạch, các Sở Giáo dục và Đào tạo căn cứ quy chế tuyển sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành để xây dựng phương án tuyển sinh, trình UBND cấp tỉnh, thành phố phê duyệt, sau đó mới có thể công bố rộng rãi. Như vậy, sớm nhất cũng phải sang đầu học kỳ 2, tức là cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2/2025, học sinh lớp 9 mới có thể biết phương án tuyển sinh lớp 10 năm học 2025 - 2026.
Trong thời gian chờ đợi, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã yêu cầu các nhà trường nghiêm túc triển khai chương trình năm học, dạy học đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục, tuyệt đối không chủ quan, không dạy học lệch. Trong quá trình dạy học, ôn tập, các trường cần bám sát yêu cầu của chương trình mới và đề minh họa kỳ thi tuyển sinh lớp 10 do Sở đã công bố trước đó để chuẩn bị sẵn sàng cho kỳ thi.
Nhà giáo Nguyễn Thị Hồng Thúy, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Tân Tiến (xã Tân Tiến, huyện Chương Mỹ) cho biết, nhà trường hiện có 170 học sinh lớp 9, chia làm 4 lớp. Hiện nhà trường vẫn đảm bảo công tác giảng dạy theo đúng chương trình, trước mắt tập trung hơn vào hai môn Toán và Ngữ văn. Khi thành phố công bố môn thi thứ ba, nhà trường tiếp tục xây dựng kế hoạch phù hợp cùng học sinh chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi.
Qua nắm bắt tâm tư của học sinh và phụ huynh trong trường, phần lớn đều mong môn thi thứ ba là Tiếng Anh hoặc một môn học độc lập. Còn nếu thành phố chọn môn thứ ba là môn Tổ hợp càng cần sớm công bố để phụ huynh và học sinh yên tâm, có sự tập trung hơn vào các môn thi - nhà giáo Nguyễn Thị Hồng Thúy chia sẻ.
Đây cũng là suy nghĩ của nhiều giáo viên chủ nhiệm lớp 9 tại một số trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội. Các giáo viên cho biết, với hai môn Toán và Ngữ văn nằm trong danh sách các môn thi vào lớp 10, học sinh vẫn được chú trọng dạy học và tổ chức ôn tập song song. Riêng môn thứ ba, hiện chưa biết là môn độc lập hay bài tổ hợp nên nhà trường vẫn chỉ đạo tổ chức dạy học đầy đủ, nghiêm túc và tăng cường hình thức kiểm tra, đánh giá theo yêu cầu của chương trình mới để sẵn sàng đáp ứng khi Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội “chốt” phương án.