Học STEM trong nhà trường: Những kỹ năng quan trọng

Trong thời đại công nghệ hiện nay, các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM) đang ngày càng trở nên quan trọng và đóng góp rất lớn vào sự phát triển của xã hội.

Hiệu quả từ ứng dụng STEM vào giảng dạy

Không chỉ dừng lại ở giảng dạy truyền thống, nhiều trường học tại Đồng bằng Sông Cửu Long đã tích cực ứng dụng STEM vào giáo dục, khuyến khích sáng tạo trong dạy và học.

Một trong những điển hình tiêu biểu là thầy Lê Thanh Liêm - Giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Him Lam (Hậu Giang), người đã sáng chế ra hệ thống “Siêu kết nối cảm biến dành cho học tập chủ đề mạch điện điều khiển và tăng cường hoạt động STEM trong trường THCS”.

Thầy Liêm chia sẻ, quá trình giảng dạy chủ đề về mạch điện điều khiển và giáo dục STEM, học sinh thường gặp khó khăn khi kết nối mạch điện thông qua phương pháp hàn hoặc sử dụng dây nối.

Những phương pháp này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm mà còn có thể dẫn đến kết nối không chắc chắn, ảnh hưởng đến hiệu quả học tập. Cùng đó, việc cấp nguồn cho các cảm biến và hướng dẫn cơ bản về chúng thường hạn chế. Học sinh phải tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn không tin cậy, điều này gây khó khăn trong quá trình học tập và tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ thiết bị.

“Từ những lý do trên, tôi quyết định nghiên cứu và phát triển một sản phẩm có khả năng nhận dạng, hướng dẫn và hỗ trợ lập trình nhanh chóng. Nó giúp học sinh tiếp cận kiến thức dễ dàng hơn, từ đó khuyến khích sáng tạo và giải quyết các vấn đề thực tiễn kịp thời, hiệu quả”, thầy Liêm chia sẻ thêm.

Qua quá trình áp dụng sản phẩm, học sinh nhanh chóng tiếp cận các tính năng của cảm biến thông qua lập trình điều khiển và thực hành thực tế. Nhờ sản phẩm này, nhiều thành viên trong Câu lạc bộ Sáng tạo của trường đã phát triển năng lực nghiên cứu khoa học, đủ khả năng tham gia các cuộc thi STEM ngay sau khi ứng dụng vào học tập.

Nguyễn Thanh An, học sinh Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Him Lam, bày tỏ sự hào hứng khi tham gia các tiết học STEM. Theo An, mỗi bài học theo chủ đề STEM đều gắn với một tình huống thực tiễn, đòi hỏi học sinh vận dụng kiến thức khoa học để tìm giải pháp.

"Để giải quyết vấn đề, chúng em phải tìm tòi, nghiên cứu các kiến thức liên quan và áp dụng vào thực tế. Điều này giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, tìm ra nhiều hướng giải quyết khác nhau để đạt kết quả tốt hơn, đồng thời khuyến khích sự chủ động, dám nghĩ, dám làm", Thanh An chia sẻ.

Những kỹ năng quan trọng cần có khi học STEM

Ở nhiều nơi tại Đồng bằng sông Cửu Long, mô hình giáo dục STEM trong trường học dù còn khá mới mẻ, song đã lan tỏa nguồn cảm hứng tích cực cho học sinh. Không chỉ trang bị kiến thức đa lĩnh vực và kỹ năng mềm, STEM còn giúp học sinh tiếp cận nhiều hơn với thực hành, từ đó nâng cao khả năng ứng dụng vào thực tế.

Đồng thời, mô hình này cũng tác động đến nhận thức của phụ huynh và xã hội, góp phần tạo thuận lợi cho công cuộc cải cách giáo dục.

Một trong những hiệu quả rõ nét của giáo dục STEM là thúc đẩy sự sáng tạo, khơi dậy niềm đam mê và hình thành thói quen tự học. Học sinh được rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức khoa học, toán học, công nghệ, kỹ thuật để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống cá nhân và cộng đồng bằng những phương pháp tiến bộ, năng động.

Cô Mạch Lệ Xuân, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngô Quyền (TP Cần Thơ), nhấn mạnh rằng để thành công trong các lĩnh vực STEM, học sinh cần phát triển nhiều kỹ năng quan trọng như giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, làm việc nhóm, giao tiếp, sáng tạo và kiên trì.

“Những kỹ năng này không chỉ giúp học sinh học tốt hơn trong môi trường STEM mà còn trang bị cho các em những phẩm chất cần thiết trong công việc và cuộc sống. Việc học và phát triển các kỹ năng này sẽ giúp học sinh không chỉ có kiến thức vững vàng mà còn biết cách ứng dụng vào thực tiễn, từ đó mở ra những cơ hội mới và thách thức thú vị trong tương lai”, cô Xuân chia sẻ.

Đại diện Sở GD&ĐT Hậu Giang cho biết, nhận thức rõ vai trò quan trọng của giáo dục STEM, ngành giáo dục tỉnh đã bám sát hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, tổ chức tập huấn cho giáo viên và triển khai giáo dục STEM từ năm học 2020 - 2021 đến nay.

Theo đó, các trường áp dụng linh hoạt ba hình thức tổ chức giáo dục STEM: dạy học các môn khoa học theo bài học STEM, tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM qua câu lạc bộ hoặc thực tế, và tổ chức nghiên cứu khoa học kỹ thuật thông qua các cuộc thi.

Các sản phẩm STEM và đề tài nghiên cứu khoa học của học sinh tập trung vào giải quyết các vấn đề thực tiễn của địa phương, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp thông minh
Trong thời gian tới, ngành giáo dục Hậu Giang tiếp tục phát triển giáo dục STEM theo định hướng: "Giáo dục STEM thúc đẩy nghiên cứu khoa học, tiến tới khởi nghiệp trong học sinh trung học".