Theo các chuyên gia, việc mời các nghệ sĩ, vận động viên thể thao dạy dịp hè cho học sinh là chủ trương đúng nhưng cần tính toán kỹ và không thể nóng vội.
Trong Công điện 61/CĐ-TTg và gần đây là Chỉ thị 17/CT-TTg gửi các bộ, ngành và địa phương, Thủ tướng Chính phủ có những yêu cầu về tổ chức hoạt động hè 2025 cho trẻ em, học sinh. Đáng chú ý, Thủ tướng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố cần huy động, khuyến khích nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên thể dục thể thao tổ chức hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, phát triển năng khiếu… nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục toàn diện.
Bà Bùi Thị Thanh Hoàn - Hiệu trưởng Trường Tiểu học & THCS 915 Gia Sàng (TP Thái Nguyên, Thái Nguyên) cho rằng, đưa nghệ thuật, thể thao và hoạt động phát triển năng khiếu vào mùa Hè cho học sinh là chủ trương đúng đắn và kịp thời, nhất là trong bối cảnh nhiều trẻ bị cuốn vào thiết bị công nghệ, thiếu vận động và trải nghiệm văn hóa - tinh thần.
Giáo dục toàn diện không thể chỉ dừng ở học chữ, mà cần nuôi dưỡng cả tâm hồn, thể chất và năng khiếu cá nhân. Nghệ thuật và thể thao là môi trường tuyệt vời để trẻ phát triển cảm xúc, kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, sự tự tin và khả năng tự biểu đạt. Mùa Hè không nên chỉ “nghỉ học”, mà “học qua trải nghiệm” mà vẫn nhẹ nhàng, sâu sắc, đúng tinh thần giáo dục hiện đại.
Các địa phương cần kết nối với nghệ sĩ, nghệ nhân, tận dụng nguồn lực văn hóa bản địa phong phú để trẻ hiểu và yêu quê hương. Phối hợp với trường học để tích hợp nghệ thuật - thể thao - trải nghiệm vào các chương trình sinh hoạt hè chính thống. Tổ chức lớp học, trại hè theo chủ đề nghệ thuật: Vẽ, hát, múa dân gian, nhạc cụ truyền thống, thể thao cộng đồng… giúp các em thêm trưởng thành.
“Từ chỉ đạo này, ngành Giáo dục có thể tính toán để đưa nghệ thuật trở lại với trường học một cách sâu sắc hơn không chỉ dừng ở các tiết âm nhạc, mỹ thuật. Giao lưu giữa nhà trường - nghệ nhân - cộng đồng để trẻ học gắn bó với đời sống thực tế. Phát triển hệ sinh thái giáo dục nghệ thuật học đường có giáo viên, cộng đồng nghệ sĩ, sân chơi nghệ thuật thường xuyên và chính sách đầu tư bài bản”, bà Bùi Thị Thanh Hoàn kiến nghị.
Đồng tình với quan điểm trên, nhà giáo Chử Thị Hồng Yến - Hiệu trưởng Trường THCS Ngô Quyền (Đông Anh, Hà Nội) cho biết, tổ chức các hoạt động hè có sự tham gia của nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên là hướng đi cần thiết và ý nghĩa; dù vậy không phải cứ muốn là có thể mời được họ.
Khi triển khai đồng bộ trên quy mô rộng sẽ gặp không ít khó khăn bởi số lượng học sinh đông, trong khi hệ thống trường học và nguồn lực tổ chức phân tán, không đồng đều. Điều quan trọng hơn cả phải cân bằng giữa ba yếu tố: Chất lượng chương trình, mức chi phí hợp lý và khả năng tiếp cận của học sinh trên diện rộng.
Tại Thông báo kết luận 177-TB/VPTW của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với đại diện Đảng ủy Chính phủ nêu: “Giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT, các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, giáo viên, nội dung chương trình dạy học, hoạt động giáo dục để các trường tiểu học, THCS dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm nâng cao chất lượng giáo dục, thời gian thực hiện từ năm học 2025 – 2026”.
Do đó, thời khóa biểu buổi chiều sẽ có thêm một số tiết trống, tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường tích hợp các hoạt động kỹ năng hoặc nghệ thuật vào chương trình học. Nếu có sự phối hợp với các trung tâm uy tín hoặc mời nghệ sĩ, nghệ nhân về giảng dạy, những tiết học hoàn toàn có thể được tổ chức ngay trong trường.
Bà Hoàng Thị Minh Nguyệt - Hiệu trưởng Trường THCS Trần Bích San, TP Nam Định (Nam Định) chia sẻ: “Vướng mắc mà nhiều trường gặp phải là vấn đề kinh phí và cơ chế để triển khai. Kinh phí là điều kiện cần để tổ chức thực hiện các hoạt động ngoại khóa ngoài không gian lớp học. Còn việc mời nghệ sĩ và những chuyên gia có năng lực đặc biệt nếu không có kinh phí thì khó có thể thực hiện”.
Tại Trường Tiểu học Bắc Lệnh, TP Lào Cai (Lào Cai), từ năm 2023, nhà trường tổ chức hoạt động hè cho học sinh, mời cả tình nguyện viên nước ngoài đến hướng dẫn các em tham gia trại hè tiếng Anh. Với các môn học khác, nhà trường mời giáo viên môn Âm nhạc, Mỹ thuật, Giáo dục thể chất và thầy cô của trung tâm thi đấu thể thao hướng dẫn các hoạt động và kỹ năng sống cho các em.
“Ở thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM hoặc những nơi có điều kiện kinh tế cao có thể mời được nghệ sĩ, nghệ nhân hoặc vận động viên thể thao về dạy hè cho học sinh bằng những hình thức, thời lượng khác nhau. Còn các trường vùng khó, sâu, xa thì khó triển khai bởi vướng cơ chế và kinh phí thực hiện. Nếu giải quyết được hai nút thắt này mới triển khai hiệu quả”, Hiệu trưởng Trần Thị Liên bày tỏ.
Theo bà Nguyễn Thị Nhâm Huyền - Hiệu trưởng Trường THPT Trương Định (quận Hoàng Mai, Hà Nội), nếu mời được đội ngũ nghệ sĩ, vận động viên thể thao đến tham gia trực tiếp giảng dạy vào các hoạt động hè cho học sinh là cơ hội quý giúp các em được tiếp cận với kiến thức thực tế, truyền cảm hứng từ những người giàu kinh nghiệm.
Với đặc thù các môn nghệ thuật, thể thao, yếu tố truyền cảm hứng và thực hành đóng vai trò quan trọng. Thông qua một số hoạt động này, học sinh không chỉ được tiếp cận với môi trường học tập sinh động, mới mẻ, mà còn có thể bộc lộ năng khiếu. Dù vậy, theo bà Nhâm Huyền, việc này nếu muốn triển khai cần có sự tính toán ở những địa phương, nhà trường có đủ điều kiện thực hiện.
Từ thực tế công tác, thầy Nguyễn Tiến Dũng - Hiệu trưởng Trường THCS Nhân Nghĩa (Lý Nhân, Hà Nam) cho hay, để mời được nghệ sĩ, vận động viên thể thao về dạy hè cho học sinh cần có cơ chế và kinh phí đi kèm. Đó là chưa kể, các đối tượng này không phải là giáo viên, những người bắt buộc phải có nghiệp vụ sư phạm thì có tự tin giảng dạy chất lượng cho học sinh hay không cũng là vấn đề cần tính đến.