Gửi bình luận
“Chúng tôi đã phải chiến đấu và mất nhiều thời gian, nhưng tôi nghĩ chúng tôi nên tự hào về điều đó” - ông Reif nói.
Các cường quốc khác cũng đã tiêu hủy các kho vũ khí hóa học của họ. Anh tiêu hủy các vũ khí này vào năm 2007, Ấn Độ tiêu hủy vào năm 2009 và Nga tiêu hủy vào năm 2017. Nhưng các quan chức Lầu Năm Góc cảnh báo vũ khí hóa học vẫn chưa bị loại bỏ hoàn toàn.
Đấu tranh để loại bỏ
Những người tham gia tiêu hủy các vũ khí cho rằng kho vũ khí khổng lồ của Mỹ là bằng chứng cho sự điên rồ của con người. Tuy nhiên, nỗ lực mấy mươi năm qua để tiêu hủy các vũ khí này lại là minh chứng sống động cho năng lực của nhân loại.
Sở dĩ công việc tiêu hủy vũ khí mất nhiều thời gian như vậy một phần vì phải đáp ứng yêu cầu của người dân và các nhà lập pháp bảo đảm hoạt động này không được gây nguy hiểm cho các cộng đồng xung quanh.
Vào cuối tháng 6, tại nhà kho Blue Grass, bang Kentucky, các công nhân đã cẩn thận kéo các ống đựng hỏa tiễn chứa đầy sarin ra khỏi hầm chứa bằng bê tông. Các công nhân phải mặc quần áo bảo hộ và đeo găng tay, chụp X-quang các ống để xem các đầu đạn bên trong có bị rò rỉ hay không.
Sau đó, họ đưa các vũ khí này xuống băng chuyền. Đó là công đoạn xử lý vũ khí hóa học cuối cùng có sự tham gia của con người. Các robot sẽ xử lý phần việc còn lại.
Công nhân tại kho vũ khí Blue Grass giám sát các robot phá hủy vũ khí hóa học. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Tất cả vũ khí hóa học về cơ bản đều có chung một thiết kế: một đầu đạn có thành mỏng chứa đầy chất lỏng và một lượng thuốc nổ nhỏ để làm nổ tung loại vũ khí đó trên chiến trường. Sau khi phát nổ, chúng sẽ để lại một đám bụi nhỏ, sương mù hoặc hơi nước. Đó chính là khí độc.
Trong quá khứ, quân đội Mỹ cam kết sẽ chỉ sử dụng vũ khí hóa học để đáp trả cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học của kẻ thù. Trên thực tế, nước này tích lũy lượng lớn vũ khí hóa học đến nỗi không có kẻ thù nào dám mang vũ khí hóa học của họ ra nghênh chiến trước.
Vào những năm 1960, Mỹ có một mạng lưới cực kỳ bí mật gồm các nhà máy sản xuất và khu phức hợp lưu trữ vũ khí hóa học trên toàn cầu.
Trước năm 1968, dư luận không có nhiều thông tin về quy mô và mức độ nguy hiểm của các kho dự trữ vũ khí hóa học của Mỹ. Cho đến một buổi sáng mùa xuân đầy tuyết năm 1968, khi 5.600 con cừu tại gần địa điểm thử nghiệm vũ khí hóa học ở bang Utah chết một cách bí ẩn, người ta mới bắt đầu dành sự quan tâm nhiều đến những vũ khí này.
Dưới áp lực của Quốc hội Mỹ, các nhà lãnh đạo quân sự nước này thừa nhận quân đội đã thử nghiệm chất độc VX gần đó.
Và khi biết rõ về quy mô của những chương trình như vậy, công chúng Mỹ đã phản ứng gay gắt, yêu cầu phải tiêu hủy các loại vũ khí hóa học này. Ban đầu, quân đội định tiêu hủy các vũ khí hóa học theo cách chất chúng lên những con tàu lỗi thời và sau đó đánh đắm các con tàu đó trên biển. Kế hoạch này bị người dân phản đối kịch liệt.
Quân đội Mỹ đã đề ra cách khác là đốt chúng trong những lò đốt khổng lồ. Tuy nhiên, công chúng Mỹ vẫn không đồng tình với cách xử trí này. Theo yêu cầu của quốc hội, Bộ Quốc phòng Mỹ đã phát triển các kỹ thuật mới để tiêu hủy vũ khí hóa học mà không cần đốt cháy.
Công nhân tại kho Blue Grass được kiểm tra để đảm bảo không còn dư lượng hóa chất trên người sau khi xử lý vũ khí. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Bà Irene Kornelly (77 tuổi) là chủ tịch ủy ban giám sát quá trình tiêu hủy vũ khí tại kho hóa chất Pueblo trong 30 năm qua. Trong suốt quá trình đó, bà đã theo dõi quá trình tiêu hủy của gần 1 triệu đạn pháo.
“Thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ nghĩ ngày này sẽ đến” - bà nói.
Bên ngoài kho, khi nhìn thấy các công nhân ăn mừng vì hoàn thành quá trình tiêu hủy vũ khí, bà Kornelly mỉm cười. Quá trình tiêu hủy đã diễn ra suôn sẻ, an toàn đến mức nhiều cư dân trong vùng đã quên mất là nó đang diễn ra.
“Hầu hết mọi người ngày nay không biết rằng quá trình tiêu hủy vũ khí hóa học đã xảy ra. Họ không bao giờ phải lo lắng về điều đó. Và tôi nghĩ như vậy cũng tốt” - bà Kornelly nói.
