“Tuy nhiên, đến khi có kết quả thi học kỳ I, có em nhìn tôi bằng ánh mắt thất vọng và buồn bực, như thể mình bị oan. Tôi hỏi các em cảm nhận như thế nào về học kỳ đầu tiên thời sinh viên? Các em có hài lòng hay không? Phần lớn trả lời là thất vọng. Các em chia sẻ, khi học ở phổ thông là học sinh giỏi; thậm chí còn được tuyển thẳng vào đại học, vậy mà điểm thi bây giờ lại thấp thế này” - PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền chia sẻ.
Từ câu chuyện trên, PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền cho rằng, đâu đó vẫn còn độ vênh giữa giáo dục phổ thông với đầu vào của giáo dục đại học. Nhiều sinh viên chưa có văn hóa học ở bậc đại học; chưa hiểu hình thức đánh giá của đại học là như thế nào. Có một điều bất ngờ là, những em có kết quả tốt của đại học không phải diện được tuyển thẳng hay điểm cao chót vót ở bậc phổ thông. Trong số này, hầu hết các em biết mình muốn gì, thích gì, có niềm đam mê và dấn thân.
Rất may, sau thất bại ở học kỳ đầu, nhiều sinh viên nhận ra, học đại học không phải vì thành tích, chỉ có mình đối diện với chính mình, với sự đầu tư của bố mẹ và bản thân để đạt được mục đích và thay đổi cuộc đời. “Các em phải trả lời câu hỏi, sự đầu tư của cha mẹ, bản thân có xứng đáng hay không và mình phải nỗ lực như thế nào? Chúng tôi quan sát tiếp thì thấy, năm học tiếp theo, sinh viên thành công nhiều hơn trong học tập, vì đã thích nghi được cách dạy và học ở bậc đại học” - PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền kể.
Cho rằng, năng lực tự học và làm việc nhóm là điều mà học sinh phổ thông cần được phát triển ngay từ sớm, bà Hồ Thu Lê - đồng sáng lập kiêm Giám đốc tài chính Tomochain Lab nhấn mạnh, những thứ liên quan đến kiến thức và kinh nghiệm, các em phải tích lũy. Chúng ta có thể chuẩn bị các kỹ năng ngay từ bây giờ để thuận lợi khi đi làm.
Bà Lê Tuệ Minh - Chủ tịch Hội đồng Trường Phổ thông liên cấp Edison (Văn Giang, Hưng Yên) nhìn nhận, học sinh chuyên rõ ràng là những bạn xuất sắc, tỷ lệ thành công ở những em này cao hơn so với bình thường. Tuy nhiên, nếu như trước đây chỉ đề cao khái niệm trí thông minh về mặt trí tuệ (IQ), thì bây giờ có nhiều trí thông minh khác được đưa ra đánh giá như trí thông minh về mặt cảm xúc (EQ).
Càng ngày xã hội càng đánh giá đúng thực lực của mỗi người chứ không đánh giá thông qua một nền tảng, hoặc mác trường THPT, đại học nào cả. Không có sự phân định rạch ròi, cứng nhắc giữa kiến thức và năng lực. Điều quan trọng nhất trong giáo dục, hay đích đến cuối cùng của giáo dục là phát triển con người, phát triển một cá nhân trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, ngày hôm nay tốt hơn hôm qua, ngày mai tốt hơn hôm nay.
GS.TS Nguyễn Tiến Thảo khuyến nghị, năng lực tự học nên được tập trung ngay từ bậc trung học để học sinh không gặp khó khăn, bỡ ngỡ khi học lên bậc học cao hơn. Trường THPT cần dạy trò kỹ năng tự học nhiều hơn.