Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cũng cho rằng: Việc giảm môn thi bắt buộc, trong đó có môn ngoại ngữ, tăng môn tự chọn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 theo chương trình GDPT mới 2018 thể hiện lộ trình từng bước chuyển nền giáo dục nặng về học để thi, có thi mới học chuyển sang nền giáo dục thực học, thực dạy, thực nghề, thực nghiệm, học để làm, không phải học để thi.
Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng nhận định, môn học không được chọn là môn thi bắt buộc sẽ không làm giảm đi tính quan trọng của môn học. Với việc lựa chọn 2/9 môn học để thi, sẽ có 36 cách thức lựachọn khác nhau, không chỉ giúp thí sinh phát huy năng lực, sở trường theo đúng mục tiêu Chương trình GDPT 2018 mà còn tạo điều kiện để thí sinh lựa chọn môn thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp, điều kiện hoàn cảnh của mình.
Đổi mới cách ra đề thi, kiểm tra đánh giá để chống “sốc” cho học sinh
Thầy Trần Mạnh Tùng, giáo viên dạy toán tại Hà Nội cho biết: Chương trình GDPT mới 2018 đã triển khai được 4 năm với những điểm khác biệt căn bản là chuyển từ đánh giá kiến thức sang đánh giá năng lực. Tuy vậy, theo quan sát của thầy, các bài kiểm tra, đánh giá của các trường, Sở GD&ĐT với học sinh đang học chương trình mới, SGK mới chưa có gì thay đổi nhiều, cơ bản vẫn như cũ, dẫn đến rất khó thay đổi cách dạy, cách học. Do đó, Bộ GD&ĐT cần sớm có hướng dẫn, tuyên truyền để các Sở GD&ĐT, các nhà trường nắm được tinh thần này và đổi mới đề thi ngay từ học kỳ 1 năm học này, tránh trường hợp đến năm 2025 “đùng một cái” bắt học sinh tiếp cận đề thi tốt nghiệp THPT kiểu mới thì tất cả sẽ dễ bị “sốc”.
Thầy Trần Mạnh Tùng cũng cho rằng, cần thay đổi nhận thức của người học, xã hội về việc học. Học để hiểu, để làm, vận dụng, học cho chính bản thân mình. Đây là một quan niệm tích cực, học tập để tiến bộ chứ không chỉ để vượt qua một kỳ thi. Nếu vậy, tất cả các môn học sẽ đều quan trọng, việc học không bị phụ thuộc vào việc môn nào thi môn nào không thi.
Thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên hệ thống giáo dục FPT cũng nêu quan điểm: Nếu chỉ liên quan đến thi tốt nghiệp THPT thì phương án thi 2 môn bắt buộc và 2 môn tự chọn là hợp lý. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều trường đại học vẫn tuyển trung bình khoảng 60% số chỉ tiêu từ điểm thi THPT nên việc giảm từ 6 xuống còn 4 môn thi sẽ tạo ra những xáo trộn trong tổ hợp xét tuyển đại học. Điều này buộc các trường đại học phải tính toán lại phương thức tuyển sinh, đặc biệt là xây dựng các tổ hợp xét tuyển phù hợp với số môn thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Bên cạnh đó, các trường THPT cũng cần tính toán kỹ các tổ hợp môn tự chọn đưa vào giảng dạy trong nhà trường để tạo điều kiện tốt nhất cho thí sinh trong việc xét tuyển đại học.
Chia sẻ về quy trình, cách thức ra đề thi cho kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, PGS.TS Nguyễn Ngọc Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT cho biết: Song song với việc xây dựng phương án thi, Bộ GD&ĐT đã nghiên cứu xây dựng định dạng đề thi cho kỳ thi từ năm 2025 theo hướng đề thi vừa đáp ứng được mục tiêu đánh giá năng lực, phẩm chất học sinh, vừa có tính kế thừa những ưu điểm trước đây.
Về thời điểm công bố định dạng đề thi minh họa, ông Hà cho biết, theo quy định, khi lứa học sinh đầu tiên học chương trình GDPT năm2018 học chương trình lớp 12 thì mới nên công bố đề thi minh họa thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, để các nhà trường, giáo viên, học sinh có sự hình dung sớm hơn nên ngay sau khi xây dựng và thử nghiệm xong định dạng đề thi cho kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, Bộ GD&ĐT sẽ công bố đề thi minh họa dựa trên nội dung chương trình lớp 10, lớp 11 của chương trình GDPT 2018 nhưng đúng với định dạng, cấu trúc mới. Dự kiến cuối quý IV/2023, Bộ sẽ công bố đề thi minh họa cho kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.