Người Mông Mường Phăng giữ nghề truyền thống

Lấy du lịch làm “đòn bẩy”

Sống trên khu vực đầu nguồn các khe suối, người Mông ở Mường Phăng cư trú tập trung tại 4 bản: Loọng Luông 1, Loọng Luông 2, Loọng Ngựu, Loọng Háy. Theo điều tra khảo sát về di sản văn hóa của đồng bào Mông từ cơ quan chuyên môn, mặc dù cùng chịu tác động chung của cuộc sống hiện đại, song cộng đồng người Mông ở đây vẫn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống. Trong đó có các nghề thủ công truyền thống (rèn, đan lát, dệt lanh, làm hương…).

“Với tập quán thường chọn những vùng núi cao để sinh sống, đa phần nhu cầu thiết yếu từ ăn, mặc, sinh hoạt, lao động đều tự cung tự cấp. Vậy nên, dù di cư về đất Mường Phăng sinh sống gần cộng đồng người Thái, song bà con người Mông ở đây vẫn lưu giữ được nhiều nét văn hóa riêng, mang đậm bản sắc tộc người”, ông Lò Văn Hợp, Chủ tịch UBND xã Mường Phăng cho hay.

Làm hương là một trong những nghề truyền thống vẫn được người Mông ở Mường Phăng thực hành.

Tuy nhiên, cũng theo ông Hợp, trên thực tế, hiện nay đến các bản, làng người Mông trong xã thì đa phần không còn thấy đàn ông mặc trang phục truyền thống. Lý do họ đưa ra là bộ trang phục này gây bất tiện cho quá trình lao động, sản xuất. Thêm vào đó, các sản phẩm may mặc có giá thành rẻ lại bán sẵn ngoài chợ.

“Nhu cầu không còn nhiều, nên đa phần bà con đi mua cho tiện. Do vậy, người làm ra các sản phẩm này cũng không nhiều. Có thời gian các nghề truyền thống đứng trước nguy cơ mai một. Sau này, khi được tuyên truyền nhiều thì bà con mới lại tiếp tục duy trì. Tuy nhiên chỉ do người già thực hành chứ thế hệ trẻ không mấy mặn mà vì chưa nhìn ra được giá trị”, ông Hợp cho biết thêm.

Trước những thách thức chung đó, vài năm gần đây, được sự quan tâm của Ðảng, Nhà nước, chính quyền địa phương cũng đã khuyến khích và có nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.

Theo ông Hợp, thì công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và ý thức gìn giữ văn hóa dân tộc cho bà con được đẩy mạnh, thông qua đa dạng các hình thức khác nhau. Trong đó, chú trọng việc tổ chức, tạo dựng các sân chơi, cơ hội để bà con có dịp phô diễn các nét đẹp văn hóa.

Những bó hương do người Mông tự sản xuất ra, phục vụ trong các dịp lễ, tết.

Nhiều năm gần đây, trong các hoạt động văn hóa, lễ tết, chính quyền xã Mường Phăng đều lồng ghép và tạo điều kiện để bà con các bản người Mông được trình diễn, trưng bày, giới thiệu sản phẩm nghề truyền thống. Trên cơ sở đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong mỗi người dân, đồng thời cũng là để quảng bá rộng rãi hơn.

Ngoài việc khuyến khích, động viên thì các hoạt động hỗ trợ bà con khôi phục nhiều nghề, như: Dệt vải, rèn, đan lát cũng đang được các ngành chức năng và chính quyền địa phương nghiên cứu, thúc đẩy.

“Hiện nay Mường Phăng rất có lợi thế để phát triển du lịch vì sở hữu nhiều sản phẩm giá trị, như: Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, Đền thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đỉnh Pú Huốt… Vì thế ngành du lịch và địa phương đang xây dựng lộ trình kết nối các điểm đến này với việc tham quan, trải nghiệm nghề truyền thống. Vừa tạo sức hút và đang dạng cho du khách; đồng thời cũng thúc đẩy làng nghề phát triển”, ông Hợp nói.