Một nhà máy khử muối ở Deir al-Balah ở trung tâm dải Gaza, tháng 12/2020. (Ảnh: Abed Rahim Khatib/Flash90)
Vũ khí hay giải pháp hòa bình?
Nhiều lo ngại xung quanh việc nguồn nước bị vũ khí hóa khi Israel được cho là ngừng vận chuyển nước và nhiên liệu tới Gaza để trừng phạt Hamas. Tuy nhiên, Israel cho rằng họ vẫn cố gắng cung cấp hỗ trợ nước cho các cơ sở dân sự ở Gaza, nhưng việc cung cấp bị các vụ hoạt động của Hamas cản trở.
Dù là trường hợp nào thì việc nguồn nước bị vũ khí hóa cũng sẽ khiến thảm họa trở nên tồi tệ hơn, theo các chuyên gia. Các bên chưa chắc đã từ bỏ vì thiếu nước uống hay điều kiện vệ sinh, trong khi hứng chịu thêm chỉ trích từ cộng đồng quốc tế, và người chịu ảnh hưởng nhiều nhất vẫn là dân thường.
Các quan chức Liên hợp quốc cảnh báo rằng việc thiếu nước và không đảm bảo vệ sinh sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em. Tình trạng này có thể dẫn đến dịch bệnh lây lan, bùng phát nhanh chóng trên khắp khu vực dân cư đông đúc và bị bao vây này.
Các bệnh viện ở Gaza hiện tràn ngập thương vong, thường xuyên thiếu nước và điện.
Trong khi đó, theo các chuyên gia, vấn đề chung về nước có thể mở ra cho các bên những giải pháp, khởi đầu với những dự án hợp tác cấp nước.
Ví dụ, từ năm 2019 đến năm 2023, một viện nghiên cứu về môi trường ở miền nam Israel, một nhóm phi lợi nhuận của người Palestine, cũng như một công ty công nghệ nước của Israel, đã cùng tham gia dự án lắp đặt bảy máy tạo nước trong khí quyển cho Gaza. Những thiết bị này hút độ ẩm từ khí quyển và biến nó thành nước uống chất lượng cao, chạy bằng năng lượng mặt trời để đảm bảo hoạt động suốt ngày đêm ở dải Gaza nghèo năng lượng.
Những máy tạo nước đầu tiên được lắp đặt tại một đô thị nhỏ ở trung tâm Gaza, dọc biên giới với Israel vào năm 2019, và tại một bệnh viện lớn ở trung tâm Gaza vào năm 2020. Trong cuộc xung đột tháng 5/2021 giữa Hamas và Israel, khi nguồn nước nhiều khu cộng đồng bị cắt, những máy phát điện này trở thành nguồn cấp nước duy nhất cho nhiều người dân.
Một số máy tạo nước khác được lắp đặt ở các cơ sở y tế trên khắp Gaza vào năm 2023. Bên cạnh đó là các dự án xử lý nước thải, cũng có sự tham gia của người Israel và Palestine.
(Nguồn: The Conversation )