Ninh Bình tiên phong nâng cao tri thức nông thôn qua xóa mù chữ và phổ cập giáo dục, góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Xóa mù chữ - nâng cao tri thức nông thôn
Trong những năm qua, Ninh Bình không chỉ khẳng định truyền thống hiếu học lâu đời mà còn tiên phong trong việc nâng cao chất lượng giáo dục vùng nông thôn. Nhờ sự kết hợp hiệu quả giữa công tác xóa mù chữ và chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nhiều địa phương trong tỉnh đã hình thành những “vùng sáng tri thức”, góp phần phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Ninh Bình đã triển khai công tác xóa mù chữ theo phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Nhờ đó, mọi người dân trong độ tuổi lao động đều được tiếp cận chương trình giáo dục cơ bản, nâng cao khả năng đọc, viết, tính toán và hiểu biết xã hội. Các lớp xóa mù chữ được tổ chức linh hoạt, phù hợp với đặc thù công việc và đời sống của người dân, đặc biệt là ở các vùng nông thôn xa trung tâm.
Tại xã Nghĩa Hưng, công tác xóa mù chữ được gắn liền với các hoạt động cộng đồng như câu lạc bộ học tập, các buổi tuyên truyền về sức khỏe và pháp luật. Tại Hoa Lư, Gia Hưng, Trực Ninh và Hải Hậu cũng triển khai mô hình tương tự, kết hợp giáo dục người lớn với các hoạt động nâng cao đời sống như hướng dẫn kỹ thuật sản xuất nông nghiệp, cải thiện điều kiện sinh hoạt. Nhờ đó, người dân không chỉ biết chữ mà còn có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn, góp phần nâng cao năng suất lao động và cải thiện đời sống.
Chia sẻ về quá trình học xóa mù chữ, bà Nguyễn Thị Lan (xã Tân Minh) cho biết: “Trước đây tôi không biết đọc, viết, việc đi chợ hay ký giấy tờ đều phải nhờ con cháu. Khi tham gia lớp học xóa mù chữ, tôi học từng chữ, từng phép tính. Giờ đây tôi tự quản lý được sổ sách trong gia đình, còn đọc được cả báo, sách.”
Nhiều học viên khác cũng bày tỏ niềm tự hào khi hoàn thành chương trình: họ trở thành những tấm gương trong cộng đồng, truyền cảm hứng cho các thế hệ trẻ và lan tỏa tinh thần học tập suốt đời. Kết quả kiểm tra phổ cập giáo dục hàng năm cho thấy tỷ lệ người dân biết chữ ở các xã Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Hải Hậu, Ý Yên luôn đạt trên 99%. Những con số này minh chứng cho hiệu quả của công tác xóa mù chữ gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Phổ cập giáo dục - nền tảng nông thôn mới
Song song với công tác xóa mù chữ, Ninh Bình đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục ở các bậc học. Hệ thống trường lớp được nâng cấp, trang thiết bị giảng dạy hiện đại hơn, giáo viên được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, đồng thời các chương trình ngoại khóa, trải nghiệm thực tiễn cũng được triển khai rộng rãi.
Xã Hải Hậu là một điển hình, nơi nhiều trường tiểu học và THCS đã áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, gắn kết giữa lý thuyết và thực hành. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức cơ bản mà còn phát triển kỹ năng tư duy, sáng tạo, làm chủ công nghệ và hội nhập tốt với các mô hình giáo dục tiên tiến. Các xã Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Ý Yên, Hoa Lư cũng triển khai tương tự, đặc biệt chú trọng đến việc duy trì sĩ số học sinh và giảm tỷ lệ bỏ học.
Anh Trần Văn Quang, một phụ huynh tại xã Yên Đồng, chia sẻ: “Con tôi học trường tiểu học mới xây, có thư viện, phòng thí nghiệm. Chúng tôi thấy yên tâm vì con được học tập trong môi trường tốt, vừa học chữ vừa rèn kỹ năng sống. Thực sự giáo dục hiện nay giúp trẻ tự tin hơn và biết cách áp dụng kiến thức vào cuộc sống.”
Chương trình phổ cập giáo dục gắn liền với xây dựng nông thôn mới nâng cao còn thể hiện ở việc các địa phương quan tâm đến môi trường học đường, y tế học đường và các dịch vụ hỗ trợ học sinh. Việc cải thiện cơ sở hạ tầng trường học, xây dựng thư viện, phòng thí nghiệm và sân chơi giúp học sinh có điều kiện học tập toàn diện, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng. Nhờ vậy, giáo dục không chỉ là nhiệm vụ của nhà trường mà trở thành điểm tựa vững chắc để phát triển kinh tế – xã hội bền vững ở nông thôn.
Thực tế cho thấy, Ninh Bình đã khéo léo kết hợp công tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục với chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, biến những thách thức về trình độ học vấn thành cơ hội phát triển tri thức. Các xã Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Hải Hậu trở thành những “vùng sáng” tiêu biểu, nơi tri thức được lan tỏa, đời sống được nâng lên, và tinh thần học tập suốt đời trở thành nét văn hóa đặc trưng. Thành công này không chỉ là niềm tự hào của tỉnh Ninh Bình mà còn là bài học kinh nghiệm quý giá cho nhiều địa phương khác trong cả nước.