Gửi bình luận
Siêu bão Tip, với sức gió mạnh nhất lên tới 305 km/h, đã châm ngòi cho một trong những ký ức u ám nhất của quân đội Mỹ ở Nhật Bản.
Hình ảnh siêu bão Tip năm 1979 nhìn từ ngoài hành tinh. Ảnh: NOAA
Ký ức u ám của quân đội Mỹ ở Nhật Bản
Ngày 19/10/1979, Joe Macdonald lính thủy quân lục chiến Mỹ 21 tuổi đóng quân tại Trại Fuji gần ngọn núi Phú Sĩ nổi tiếng của Nhật Bản. Tiểu đoàn 2, thuộc sư đoàn 4 của Macdonald đã ở Trại Fuji để tập huấn chiến đấu trong điều kiện thời tiết giá lạnh chưa đầy một tháng thì Tip - siêu bão mạnh nhất từng được ghi nhận ở Thái Bình Dương trong nhiều thập kỷ - ập đến.
Dự báo thời điểm đó không chính xác như bây giờ nên Trại Fuji chỉ nhận được thông báo trước 24 giờ để chuẩn bị đối phó siêu bão.
Macdonald có nhiệm vụ canh gác tại khu vực bảo dưỡng xe của trại vào ngày hôm đó. Vào buổi trưa, toàn bộ tiểu đoàn được lệnh quay về doanh trại. Gió lúc đó đã đạt tốc độ từ 96 km/h đến 112 km/h.
Khi trời tối dần và các trung đội ngồi trên giường của họ trong các lều Quonset (chuyên dụng cho quân đội Mỹ), mái của một số lều bị tốc lên, ông Macdonald kể lại năm 2017. "Cửa ra vào cũng bị gió kéo ra. Vì vậy, các sĩ quan tại căn cứ đã cử một đội đi đóng đinh để giữ các cửa cố định từ bên ngoài", ông Macdonald nói thêm.
Các binh sĩ Mỹ không thể lường được chính hành động này khiến họ phải hối hận.
Mưa và gió lớn do siêu bão Tip gây ra đã phá vỡ một bức tường chặn các thùng nhiên liệu của trại. Các thùng nhiên liệu bằng cao su đặt ở sườn đồi ngay phía trên doanh trại. Khi bức tường này bị vỡ, các ống dẫn nhiên liệu bị bung ra, và khoảng 37.800 lít xăng tràn xuống sườn đồi bao quanh doanh trại.
Bên trong các nhà Quonset, các binh sĩ Mỹ sử dụng máy sưởi dầu hỏa để xua tan giá rét. Nhưng khi xăng tràn xuống, chúng bắt lửa và bốc cháy dữ dội trong đêm. Lần lượt, 15 lều Quonset bị cháy.
Quân y hải quân Mỹ giúp đỡ một nạn nhân bị bỏng vụ cháy ở Trại Fuji vào tháng 10/1979. Ảnh: Stars and Stripes
Khi nhìn thấy ngọn lửa qua cửa sổ, Macdonald nghĩ rằng căn lều của ông sẽ là cái tiếp theo bị cháy nhưng ông không thể thoát ra ngoài vì cửa đã bị cố định bằng đinh. Mãi đến khi một viên đại úy phá cửa, Macdonald cùng các đồng đội mới chạy thoát.
Chỉ vài giây sau, căn lều Quonset của Macdonald bùng cháy như những căn khác. "Viên đại úy đó đã cứu sống 40 người," ông Macdonald nói.
Ngọn lửa bùng cháy trong suốt hai giờ. Hậu quả là 13 lính thủy quân lục chiến thiệt mạng và 68 người khác bị thương. Đây được xem là một trong những ký ức u ám nhất của quân đội Mỹ ở Nhật Bản.
Siêu bão có đường kính bao phủ gần bằng nửa nước Mỹ
Siêu bão Tip năm 1979 có đường kính gần bằng một nửa nước Mỹ. Ảnh: NOAA
Theo trang Hurricanes Science, siêu bão Tip - được ghi nhận là cơn bão mạnh nhất từng được đo lường trong nhiều thập kỷ - hình thành từ một xoáy thuận nhiệt đới trên khu vực tây Thái Bình Dương vào đầu tháng 10/1979.
Nó được phát hiện đầu tiên vào ngày 4/10, khi phát triển từ một áp thấp nhiệt đới. Trong điều kiện lý tưởng của nước biển ấm và gió yếu, Tip nhanh chóng phát triển thành một cơn bão nhiệt đới và được đặt tên vào ngày 5/10.
Ban đầu, một cơn bão khác ngăn cản Tip mạnh lên. Tuy nhiên, khi Tip di chuyển về hướng bắc, nó đã thoát được tầm ảnh hưởng của cơn bão kia và dần mạnh lên.
Cuối ngày 10/10, cơn bão đạt cường độ cấp 4 theo thang bão Saffir-Simpson của Mỹ và ngày hôm sau nó trở thành "siêu bão". Từ ngày 9/10 đến ngày 11/10, cơn bão trở nên cực kỳ lớn, đạt đường kính kỷ lục là 2.220 km. Theo Hurricanes Science, siêu bão Tip khi đó có hoàn lưu gần bằng một nửa lục địa nước Mỹ.
Cơn bão tiếp tục mạnh lên và vào sáng sớm ngày 12/10, máy bay do thám thời tiết của Mỹ đã ghi nhận áp suất thấp kỷ lục trên toàn thế giới là 870 mbar. Siêu bão Tip có sức gió 305 km/h khi nằm cách đảo Guam (Mỹ) khoảng 840 km về phía tây tây bắc.
Sau khi đạt đến sức mạnh cực đại, bão Tip suy yếu thành một cơn bão cấp cuồng phong với sức gió 230 km/h và duy trì ở cường độ đó trong vài ngày khi nó di chuyển về phía tây bắc. Trong suốt 5 ngày sau, tốc độ gió của Tip là 55 km/h trải rộng trên một khu vực dài 1.100 km tính từ tâm bão.
Ngày 17/10/1979, Tip bắt đầu suy yếu và thu nhỏ dần. Ngày hôm sau, nó chuyển hướng về phía đông-bắc do ảnh hưởng của một vùng áp thấp gần đó. Sau khi đi qua cách khoảng 65 km về phía đông của đảo Okinawa (Nhật Bản), nó tăng tốc và di chuyển với vận tốc 75 km/h.
Vào ngày 19/10, bão Tip đổ bộ lên đảo Honshu của Nhật Bản với sức gió mạnh lên khoảng 130 km/h. Cơn bão tiếp tục di chuyển nhanh về phía đông bắc của Nhật Bản. Tàn dư của cơn bão tiếp tục di chuyển về phía đông bắc và từ từ suy yếu rồi tan hẳn.
Máy bay do thám thời tiết của Không quân Mỹ đã bay vào cơn bão Tip ít nhất 60 lần, khiến Tip trở thành một trong những siêu bão được theo dõi chặt chẽ nhất thời điểm đó.
Theo trang Kiddle, siêu bão Tip được coi là cơn bão nghiêm trọng nhất tấn công Nhật Bản trong 13 năm kể từ năm 1979.
Khi đổ bộ, siêu bão này gây thiệt hại hàng triệu USD cho ngành nông nghiệp và đánh bắt cá của Nhật Bản. Có 8 tàu đánh cá bị mắc cạn hoặc chìm trong siêu bão.
Mưa lớn do siêu bão Tip đã gây ra hơn 600 trận lở đất ở vùng núi của Nhật Bản, làm ngập hơn 22.000 ngôi nhà. Theo ước tính, có tổng cộng 99 người thiệt mạng, 71 người khác mất tích và 283 người bị thương khi Tip đổ bộ vào Nhật Bản.
Khoảng 27 cây cầu, 105 con đê đã bị bão phá hủy. Sau cơn bão, ít nhất 11.000 người đã mất nơi ở. Giao thông vận tải trong nước cũng bị ảnh hưởng. Khoảng 200 chuyến tàu và 160 chuyến bay nội địa của Nhật Bản khi đó đã bị hủy.
Mặc dù Tip là một trong những cơn bão mạnh nhất, nhưng khi đổ bộ vào Nhật Bản, sức mạnh của nó đã suy yếu đáng kể. Ngoài ra, bão đi vào khu vực ít dân cư hơn nên giảm đáng kể thương vong về người.
---------------
Ở thập niên 70, một siêu bão đã càn quét ở châu Á, gây ra một trong những thảm họa tự nhiên chết chóc nhất lịch sử. Theo thống kê, ít nhất nửa triệu người đã thiệt mạng và hàng triệu người khác bị ảnh hưởng. Tác động lớn của cơn bão sau đó còn góp phần dẫn đến sự thành lập một quốc gia mới. Mời độc giả cùng tìm hiểu về siêu bão này ở bài tiếp theo, đăng lúc 19h ngày 8/9.
