Sinh viên cần tỉnh táo trước học bổng khủng

Chính sách học bổng hút người tài và hỗ trợ sinh viên khó khăn được các trường triển khai song hành với công tác tuyển sinh. Sau hai năm bị ảnh hưởng nặng nề vì dịch Covid-19, năm học 2022 - 2023, chính sách học bổng không những giảm, ngược lại còn tăng rất nhiều ở một số đơn vị.

Lực hút lớn từ suất học bổng thiết thực

Năm học 2022 - 2023 dù đối mặt với muôn vàn khó khăn nhưng Trường ĐH Văn Hiến vẫn quyết định dành hơn 30 tỷ đồng cho các quỹ học bổng với giá trị được xét duyệt từ 15 - 50% toàn khóa học (học bổng Đồng hành cùng Hùng Hậu) hay giảm từ 30 - 100% học phí toàn khóa cho sinh viên tài năng (35 suất).

Ngoài chính sách học bổng, nhà trường còn có Chương trình “kết nối niềm tin” hỗ trợ sinh viên khó khăn và có kết quả học tập trung bình - khá trở lên được vay học phí với lãi suất 0%. Chương trình do Quỹ Trái tim Hùng Hậu tiếp nhận, phê duyệt thực hiện.

Là trường thực hiện tự chủ tài chính từ năm 2022 - 2023 với mức học phí tăng tương đối nên Trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TPHCM) cũng xây dựng chính sách học bổng, hỗ trợ học sinh khó khăn khá lớn.

Theo đó, nhà trường dự kiến chi tổng kinh phí hơn 15 tỷ đồng để cấp học bổng, hỗ trợ tài chính giúp tân sinh viên an tâm học tập. Cụ thể, trường hỗ trợ 35% học phí cho sinh viên thuộc 9 ngành là Triết học, Tôn giáo học, Lịch sử, Địa lý, Thông tin - Thư viện, Lưu trữ học, Ngôn ngữ Ý, Ngôn ngữ Tây Ban Nha, Ngôn ngữ Nga.

Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM năm nay tiếp tục dành 36 tỷ đồng để cấp học bổng cho sinh viên. Trong đó, trường cấp học bổng toàn phần trong 4 năm học (xét lại từng năm theo kết quả học tập) cho hệ đào tạo nhân tài, ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo, dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Đối tượng đăng ký là học sinh THPT có điểm sàn xét tuyển (theo điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2022) đạt 26 điểm (ưu tiên trường chuyên) hoặc học sinh đoạt giải Nhất, Nhì, Ba cấp quốc gia môn Toán, Lý, Hóa, Tin, Anh văn. Bên cạnh đó, trường cũng cấp học bổng khuyến tài cho thí sinh có tổng điểm thi tốt nghiệp THPT 2022 (không tính điểm ưu tiên, điểm thưởng) của 3 môn xét tuyển từ 26 điểm trở lên, cứ mỗi điểm, thí sinh được cấp một triệu đồng (mỗi ngành tối đa một em).

Tương tự, Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng (HIU) năm nay cũng dành 36 tỷ đồng cho quỹ học bổng nhằm tiếp sức và hỗ trợ sinh viên sau đại dịch Covid-19. Chính sách học bổng năm 2022 của HIU sẽ dành cho các đối tượng là học sinh THPT có thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi, thi năng khiếu, văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao cấp quốc gia và quốc tế; thí sinh đạt điểm số cao trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022 và các kỳ thi tuyển sinh đầu vào do HIU tổ chức.

Theo ThS Trần Thúy Trâm Quyên - Phó Hiệu trưởng HIU, chính sách học bổng của HIU năm nay rất đặc biệt. Ngoài 49 suất học bổng HIU-Hippocrates (miễn 100% học phí cho 1 năm học, trị giá 250 triệu đồng/suất), HIU dành 40 suất miễn 100% học phí toàn khóa trị giá 220 triệu đồng/suất cho học bổng Doanh nhân.

Học bổng Chắp cánh tài năng nghệ thuật và Học bổng Chắp cánh tài năng học thuật (60 suất) cũng sẽ miễn 100% học phí toàn khóa 4 năm học, trị giá 220 triệu đồng/suất. Những suất học bổng này của HIU đảm bảo việc sinh viên tài năng nếu có khó khăn về tài chính sẽ không bị ảnh hưởng việc học”, ThS Quyên nói.

Thông tin học bổng của một trường đại học dành cho tân sinh viên.

Cân đối năng lực tài chính với sở thích và đam mê

Việc các trường đại học tung những gói học bổng khủng để “hút” thí sinh theo học là cách thức không mới trong vài mùa tuyển sinh gần đây. Theo ông N.M, chuyên gia tuyển sinh, chính sách học bổng này đến từ chính học phí của thí sinh được nhà trường tái đầu tư lại, nhất là các trường công theo đuổi cơ chế tự chủ.

“Đây là điều đáng mừng, vì quỹ học bổng của các trường sẽ là bệ đỡ cho hàng trăm, hàng nghìn sinh viên có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục giấc mơ học tập. Tuy vậy, không ít trường lại xem học bổng như mồi nhử thí sinh đổ xô vào trường học khi được miễn giảm 50 - 100% học tập trong năm đầu, rồi gia tăng chi phí đào tạo và dịch vụ ở các năm sau để bù đắp lại cho khoản miễn giảm đầu tiên.

Mặt khác, chưa kể việc các trường công bố hàng chục tỷ đồng học bổng nhưng cơ chế giám sát và hậu kiểm vẫn chưa minh bạch khiến cho việc công bố và thực hiện thế nào là một ẩn số. Vì vậy, thí sinh cần tỉnh táo và cân đối tài chính thật kỹ trước khi theo học”, ông N.M lưu ý.

Vụ việc nhiều sinh viên bỗng dưng mang nợ hàng trăm triệu đồng vì trót nhận học bổng của Trường ĐH Tân Tạo, để rồi quay ra kiện tụng lẫn nhau cách đây vài năm là ví dụ điển hình cho việc thiếu cân nhắc bài toán tài chính khi theo học một chương trình đào tạo và ngành học có mức phí đắt đỏ, trong khi tiềm lực tài chính có hạn.

Vì thế, theo ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TPHCM, thí sinh cần cân nhắc kỹ lưỡng, đừng chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt từ các gói học bổng khủng trong 1 năm đầu mà chấp nhận lựa chọn, bỏ qua những cơ hội tốt khác, để rồi phải trả giá đắt.

Thực tế, ở nhiều trường đại học, học bổng đến từ nhiều nguồn lực như doanh nghiệp, đào tạo theo đơn đặt hàng cho các tập đoàn hay từ nguồn thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao sản phẩm nghiên cứu, cựu sinh viên…

Tuy vậy, nguồn lực chính cho quỹ học bổng của các trường vẫn được trích lập từ nguồn học phí mà ra. Theo một số chuyên gia giáo dục, hiện gói ưu đãi, học bổng mà các trường dành cho thí sinh đang kiểu như dạng cào bằng cho tất cả. Gần như điều kiện và tiêu chí được nhận 10, 20, 30% học bổng miễn giảm học phí ở các trường ngày càng dễ dàng.