Gửi bình luận
Thomas Edison. Ảnh: Wikipedia
Sự tò mò khơi dậy cảm hứng khai phá
Edison là một cậu bé hiếu động và thích khám phá thế giới xung quanh. Trong khi mọi người đều cho rằng cậu bé Edison có vấn đề về trí tuệ thì bà Nancy, người mẹ vốn là giáo viên của cậu bé đã tuyệt đối tin tưởng và kiên nhẫn hướng dẫn con tự học.
Mattew Josephson, tác giả cuốn tiểu sử về Edison, viết về bà Nancy: “Bà không ép buộc hay khuyên con trai học hành. Bà chỉ cố gắng kích thích sự hứng thú của con bằng cách đọc cho con nghe những tác phẩm văn học xuất sắc.”
Bà Nancy nuôi dưỡng niềm đam mê của cậu bé Edison với khoa học bằng các cuốn sách thí nghiệm khoa học. Bên cạnh đó, bà khuyến khích cậu bé tự đọc, tự đi tìm lời giải cho những thắc mắc của mình bằng cách đọc sách. Bà cũng khuyến khích Edison chơi đùa ngoài trời, tìm hiểu thiên nhiên và học một cách thực tiễn qua những thí nghiệm khoa học.
Qua quá trình tự rèn luyện, tự học, bà Nancy cũng bồi dưỡng cho con những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, đức tính thật thà, ngay thẳng, tự tin, cần cù và tình yêu lớn đối với thế giới.
Chính vì tìm ra được hứng thú của con, tin tưởng và quyết tâm trở thành người dẫn đường cho khao khát học hỏi của con cái, bà Nancy đã tạo ra một thiên tài phát minh cho thế giới thay vì chấp nhận một cậu bé “có vấn đề về nhận thức” như các giáo viên ở trường đã nhận xét.
Trẻ con vốn có sự tò mò rất lớn về mọi điều trong thế giới xung quanh nó. Nếu ngăn chặn sự tò mò đó, phủ nhận sự tò mò đó ngay từ những câu hỏi tại sao đầu tiên của đứa trẻ thì cũng đồng nghĩa với việc chấm dứt sự tò mò, ngăn cản nguồn cảm hứng khám phá của đứa trẻ.
Bồi dưỡng sự tò mò, hứng thú của con cái cũng được hiểu là giúp con phát triển kiến thức phong phú về các lĩnh vực như âm nhạc, thể thao, đọc sách, hội hoạ, nghiên cứu, sáng tác, phát minh…
Trẻ chỉ có hứng thú với một vài việc đơn lẻ nào đó sẽ khiến cho kiến thức của trẻ nghèo nàn và làm yếu đi sự phát triển tổng thể. Nhưng điều này không có nghĩa là loại trừ việc trẻ nên có một số niềm yêu thích trung tâm, chủ đạo.
Tăng cường các hứng thú hữu ích ngẫu nhiên nảy sinh của trẻ, đồng thời hướng cho chúng phát triển vào sở thích chủ đạo, phù hợp với năng lực sẽ giúp trẻ trưởng thành.
Hãy chú ý rằng các trò chơi điện tử hay giải trí thuần tuý chỉ giúp giải quyết trước mắt nhu cầu xả bớt sự căng thẳng từ việc học tập chứ không có lợi cho sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Không nên buông lỏng cho những loại hứng thú này tiếp diễn.
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần nhắc nhở con mình về mối liên hệ giữa việc cân đối các loại sở thích khác nhau với việc học tập kiến thức từ nhà trường.
Ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc đời con người, trong bất kỳ hoàn cảnh sống nào, kiến thức nền tảng được trang bị từ nhà trường cũng rất quan trọng, tạo lên năng lực làm việc cơ bản của con người trong xã hội.
Năng lực tự học
Khi không thể tự mình giải thích về kiến thức cho Edison, bà Nancy đã hướng dẫn cậu bé tìm đến các thư viện để tự tìm kiếm kiến thức bằng việc đọc sách. Đó chính là năng lực tự học.
Khi cha mẹ hướng dẫn con học, sự chú trọng đến việc bồi dưỡng năng lực tự học đóng vai trò quan trọng đối với việc học tập. Một đứa trẻ có thành tích học tập xuất sắc sẽ có năng lực tự học tốt bởi chúng chủ động trong quá trình học tập của mình mà không cần bất cứ sự thúc ép nào.
Hãy để trẻ nắm vững khả năng tự học theo đúng nghĩa. Việc tự học còn quan trọng hơn cả việc học thêm, tăng điểm số hay ghi nhớ lượng lớn kiến thức sẵn có. Năng lực tự học là một quá trình rèn luyện, thói quen và ý thức được bồi dưỡng và duy trì trong thời gian dài.
Nó thể hiện ở khả năng tự đọc sách, nắm bắt tốt ý chính của cuốn sách đó; khả năng phân tích vấn đề; năng lực vừa nghe giảng vừa ghi chép; khả năng chuẩn bị bài trước, ôn tập lại và tổng kết từng bài vừa học; có khả năng phân phối thời gian học tập một cách khoa học; vạch ra kế hoạch học tập và có phương pháp học tập tốt, phù hợp với hoàn cảnh của bản thân.
Những khả năng này có thể được bồi dưỡng thông qua hướng dẫn cơ bản từ các bài học trên lớp hàng ngày. Tuy nhiên, phần lớn năng lực đều có được là do sự chủ động.
Chu kỳ tự học được chia thành 4 giai đoạn: chuẩn bị bài, nghe giảng, ôn bài và làm bài tập. Nếu chỉ chú trọng vào nghe giảng và ôn bài mà bỏ quên khâu chuẩn bị bài và làm bài tập thì không hình thành được năng lực tự học. Bởi lẽ, chu trình 4 giai đoạn này có sự liên hoàn, kết nối mật thiết với nhau, có ảnh hưởng tới chu trình tư duy, tổng hợp kiến thức của não bộ.
Năng lực tự học rất quan trọng để tiếp tục học tập và phát triển kỹ năng ngay cả khi đã rời khỏi môi trường học đường. Năng lực tự học cũng là chìa khoá để mở ra thành công trong công việc và cuộc sống.
Người có năng lực tự học sẽ biết cách tự đặt ra các mục tiêu để nỗ lực, phấn đấu thực hiện và áp dụng các phương pháp học tập hiệu quả.
Đồng thời, người có năng lực tự học sẽ tự biết điều chỉnh các điểm yếu, khuyết điểm và phát huy những điểm mạnh của bản thân thông qua những đóng góp, lời khuyên của những người xung quanh.
Họ cũng là người biết chịu trách nhiệm với những việc mình làm, dám đối mặt với thách thức và luôn mong muốn thay đổi tích cực.
Trong thời đại công nghiệp số hoá như hiện nay, năng lực tự học cũng là kỹ năng cần thiết và cơ bản để đáp ứng yêu cầu công việc. Trong bối cảnh mọi thứ đều phát triển nhanh và ngày càng tân tiến, hiện đại thì con người không thể ngừng tự học và tự nâng cao năng lực của bản thân.
Nếu bạn dừng lại, đồng nghĩa với việc bạn rời khỏi quỹ đạo công việc và trở thành người không còn giá trị tự thân. Niềm tin, sự tự tôn và trí tuệ của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Do đó, năng lực tự học là năng lực có ý nghĩa chủ động và có thời gian thực hành suốt đời./.
