Tại sao đã nhiều tháng phương Tây vẫn không ngăn được Houthis ở Biển Đỏ?

Trong cách tiếp cận này, Mỹ và các đồng minh đã tấn công nhằm vào các mục tiêu của Houthis ở Yemen, nhưng chỉ giới hạn trong việc nhắm vào hạ tầng mà Houthis dùng để phóng tên lửa và UAV, cũng như các kho đạn của nhóm này. Mỹ không tấn công tất cả mục tiêu của Houthis, cũng như không nhắm vào các thủ lĩnh của nhóm này.

Bằng cách tấn công như vậy, Mỹ có thể làm suy giảm khả năng của Houthis đến mức nhóm này không còn có thể tấn công tuyến đường Biển Đỏ nữa. Tuy nhiên, theo ông Johnsen, cách làm này cũng không hiệu quả, ít nhất là tới thời điểm hiện tại.

Lý do là Houthis đã trải qua gần chục năm hứng chịu các cuộc không kích do liên minh Saudi Arabia dẫn đầu có sự hỗ trợ của Mỹ, bắt đầu từ năm 2015. Ông Ibrahim Jalal - chuyên gia tại Viện Trung Đông (Mỹ), cho rằng Houthis đã được trui rèn sau nhiều năm chiến tranh du kích ở Yemen và vượt qua nhiều năm không kích do Saudi Arabia dẫn đầu.

“Houthis có rất ít địa điểm quân sự lâu dài, quy mô lớn mà thay vào đó sử dụng các bệ phóng di động cho rocket, UAV cùng với mạng lưới đường hầm và hang động khiến việc nhắm mục tiêu vào lực lượng này trở nên rất phức tạp” - ông Jalal lý giải.

Mỹ còn phương án nào để đối phó Houthis?

Hồi tháng 1, Mỹ đã đưa Houthis vào danh sách “Nhóm khủng bố toàn cầu được xác định đặc biệt' (SDGT) nhằm cản trở việc tài trợ cho Houthis, hạn chế hơn nữa khả năng tiếp cận thị trường tài chính và buộc Houthis phải chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Tàu chiến HMS Richmond của Anh, hiện đang tham gia chiến dịch "Người Bảo vệ thịnh vượng", bắn tên lửa hạ UAV của Houthis ngày 9-3-2024. Ảnh: BỘ QUỐC PHÒNG ANH/REUTERS

Cạnh đó, Mỹ cũng đã áp thêm các lệnh trừng phạt với những thực thể mà Mỹ cho rằng liên quan Houthis, chẳng hạn như các công ty, chủ tàu tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng hóa để hỗ trợ tài chính cho Houthis.

Tuy nhiên, tờ Vox cho rằng điều này sẽ không có tác động gì lớn đối với một nhóm hầu như không tham gia nền kinh tế toàn cầu với tư cách hợp pháp ngay từ đầu.

TS. Johnsen cũng đã phân tích về độ khả thi của một số phương án mà Mỹ đã cân nhắc. Đầu tiên, một lựa chọn Mỹ đã cân nhắc vào tháng 1 là tấn công quân sự mở rộng, là cách tiếp cận “ngăn chặn, làm suy yếu và tiêu diệt” Houthis.

Trong kịch bản này, Mỹ sẽ tấn công lực lượng Houthis ở Yemen trên diện rộng, không chỉ tấn công hạn chế các mục tiêu quân sự mà còn nhắm vào thủ lĩnh của Houthis. Tuy nhiên, điều này có thể kéo Mỹ vào xung đột không hồi kết với Houthis, thậm chí là kéo Iran - lực lượng hậu thuẫn Houthis, vào cuộc xung đột, khiến chiến sự có thể lan rộng.

Theo TS. Johnsen, một phương án nữa là theo cách tiếp cận “đánh bại”. Trong kịch bản này, Mỹ sẽ coi Houthis là mối đe dọa lâu dài đối với lợi ích của Mỹ trong khu vực. Do đó, Mỹ sẽ không chỉ tấn công quân sự vào Houthis mà còn nỗ lực hạ gục nhóm này, chủ yếu bằng cách hỗ trợ liên minh chống Houthis trong cuộc nội chiến ở Yemen.

Tuy nhiên, ông Johnsen cho rằng có một số vấn đề với phương án này. Thứ nhất, không có một liên minh chống Houthis thống nhất và các phe phái chống Houthis bị chia rẽ và có lịch sử đối đầu nhau. Thứ hai, Mỹ sẽ bị kéo vào cuộc chiến du kích đẫm máu ở Yemen như một bên trong cuộc nội chiến này và không chắc là thành công.

Một lựa chọn khác mà Mỹ đưa ra vào tháng 1 là tấn công trực tiếp vào Iran. Trong kịch bản này, Mỹ sẽ kết luận rằng Houthis được Iran tạo điều kiện, và để giải quyết việc Houthis tấn công ở Biển Đỏ, Mỹ cần phải “diệt cỏ tận gốc”, tức nhằm vào Iran. Vấn đề với cách tiếp cận này là nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột khu vực với Iran và các lực lượng ủy nhiệm của Iran.