Viện dẫn kết quả của một khảo sát, TS Nguyễn Hải Hữu thông tin, trong số 628 trẻ em thuộc 500 hộ gia đình người lao động làm việc tại 5 khu công nghiệp, chỉ có 11 trẻ ở độ tuổi học THPT và đang theo học ở các cơ sở giáo dục trên địa bàn TP Hà Nội. Trong số này, có 5 trẻ đang học trong cơ sở giáo dục công lập thuộc nơi đang tạm trú và huyện khác, 6 trẻ học tại các trường tư thục trên địa bàn.
“Kết quả các cuộc thảo luận, phỏng vấn sâu nhóm phụ huynh cho thấy, đa số lao động di cư làm việc tại các khu công nghiệp có con trong độ tuổi THPT đều học tại quê nhà. Lý do là họ không thể tiếp cận với cơ sở giáo dục THPT công lập ở nơi tạm trú. Với cơ sở giáo dục dân lập, chi phí vượt quá khả năng chi trả của nhiều gia đình”, TS Nguyễn Hải Hữu cho hay.
Từ kết quả điều tra, khảo sát, TS Nguyễn Hải Hữu nhận thấy, việc tiếp cận với giáo dục THPT của trẻ di cư gặp một số rào cản; trong đó vấn đề chính phải là người thường trú tại địa phương. Bởi theo hướng dẫn về tuyển sinh của Sở GD&ĐT TP Hà Nội, một trong những điều kiện tuyển sinh vào trường THPT công lập không chuyên là phải có hộ khẩu/thường trú tại địa phương.
Thiếu trường học có nguyên nhân từ thiếu quỹ đất cho giáo dục, nhất là với thành phố lớn. Do đó, TS Nguyễn Hải Hữu cho rằng, ưu tiên quỹ đất để xây dựng trường học, nhất là nhà trẻ, mẫu giáo cho con công nhân lao động tại các khu công nghiệp đang là nhu cầu bức thiết.
Theo đó, các địa phương cần ưu tiên quy hoạch quỹ đất để xã hội hóa giáo dục; khuyến khích kêu gọi cá nhân, doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng trường học. Mặt khác, tăng cường công tác dự báo quy mô phát triển, quy hoạch đất dành cho giáo dục để kịp thời đáp ứng nhu cầu của người dân; trong đó có lao động di cư.
Liên quan đến quy hoạch đất dành cho giáo dục, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long) nêu ý kiến, giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc gia. Do vậy, cơ quan soạn thảo dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cần bố trí chính sách ưu đãi về đất đối với lĩnh vực giáo dục.
Một trường mầm non ở khu công nghiệp tại huyện Việt Yên (Bắc Giang). Ảnh: ITN |
Qua thực tế kiểm tra, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) nhận thấy, rất nhiều đất, trong đó có đất trường học ở các trung tâm khi chuyển sang mục đích sử dụng khác hoặc đấu giá luôn thu hút sự ưu tiên của các nhà đầu tư. Nhiều cơ sở giáo dục, kể cả cơ sở giáo dục nghề nghiệp khi chuyển sang vị trí khác (dù cách vài cây số so với vị trí cũ) nhưng cũng gặp khó khăn trong thu hút người học. Đại biểu cho rằng, ở những khu vực thuộc huyện, thị xã quỹ đất còn nhiều nên việc chuyển các cơ sở này ra bên ngoài (khá xa trung tâm) là không cần thiết.
Cũng theo đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, trường học thuộc diện được miễn, giảm tiền sử dụng, thuê đất. Tuy nhiên, nhiều địa phương đang thiếu trường học, nhất là nơi có khu, cụm công nghiệp. Nếu chỉ ưu tiên cho các cơ sở giáo dục công lập đồng nghĩa đẩy khó khăn cho các nhà đầu tư, vô hình trung làm ảnh hưởng đến tương lai con em chúng ta.
Đại biểu đề nghị, cần cân nhắc đến những nguồn lực đầu tư cho giáo dục, trong đó có cả giáo dục ngoài công lập. Coi đầu tư cho giáo dục như đầu tư trực tiếp cho tương lai con em chúng ta. Không nên nhìn nhận thuần túy là chúng ta đang đầu tư cho cá nhân, doanh nghiệp...
Liên quan đến quỹ đất cho giáo dục, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 14/CT-TTg về việc tăng cường điều kiện bảo đảm thực hiện hiệu quả, chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông. Theo đó, Chính phủ yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác quy hoạch, bố trí quỹ đất để xây dựng phát triển trường, lớp mầm non, phổ thông theo quy định, đáp ứng nhu cầu đến trường của trẻ em mầm non, học sinh phổ thông.
Đồng thời, các địa phương thực hiện giải pháp giải quyết vấn đề trường, lớp mầm non, phổ thông ở khu vực có khu công nghiệp, khu chế xuất; rà soát, kiểm tra dự án khu đô thị mới, có biện pháp yêu cầu chủ đầu tư dành quỹ đất và xây dựng cơ sở giáo dục theo quy hoạch đã được phê duyệt. Cùng với đó, tiếp tục phát triển các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông ngoài công lập để giảm áp lực cho trường mầm non, phổ thông công lập, đặc biệt tại địa bàn khu công nghiệp, khu chế xuất và khu vực đông dân cư.
“Có trường học an toàn không chỉ giúp người lao động yên tâm làm việc, mà còn đem đến sự phát triển cho doanh nghiệp. Trên hết là đảm bảo bình đẳng về quyền được đi học của mọi trẻ em”, TS Nguyễn Hải Hữu nêu quan điểm.