“Bản thân rất muốn được làm việc cho khối Nhà nước vì sẽ được cống hiến cho xã hội nhiều hơn. Tuy nhiên, khi cân nhắc kỹ các yếu tố, trước mắt em vẫn chọn trải nghiệm ở công ty đa quốc gia. Khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm và có được nền tảng tài chính ổn định, em sẽ tính đến hướng công việc ở môi trường Nhà nước”, sinh viên Lê Thanh Hải chia sẻ.
Theo Hải, có 2 vấn đề chính mà sinh viên tốt nghiệp xuất sắc nghĩ tới khi chọn công việc là môi trường làm việc, cơ hội phát triển và thu nhập. Về môi trường làm việc, các công ty đa quốc gia sẽ tạo cơ hội học tập, cọ xát với quốc tế, giúp tân cử nhân được “dụng võ” nhiều hơn. Về thu nhập, khối tư nhân có mức lương, đãi ngộ tốt hơn nhiều so với các đơn vị Nhà nước.
Thực tế, từ năm 2018, TPHCM triển khai chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định 140/2017 của Chính phủ. Nhiều trường đại học thông báo đến sinh viên kế hoạch thu hút nhân tài của thành phố nhưng con số đăng ký không đáng kể.
ThS Nguyễn Thành An - Giám đốc Trung tâm Quan hệ doanh nghiệp và Hỗ trợ sinh viên, Trường Đại học Luật TPHCM cho hay, số lượng sinh viên xuất sắc mỗi khóa chỉ vài em. Khóa tốt nghiệp gần nhất của trường có 4 người tốt nghiệp xuất sắc.
Ông An cho biết, phần lớn sinh viên xuất sắc chọn du học để phát triển học thuật hoặc làm việc cho các công ty đa quốc gia. Dù chưa có thống kê chính thức, song số sinh viên xuất sắc làm việc ở khối Nhà nước rất hiếm. Trường Đại học Luật TPHCM đang xây dựng chính sách thu hút sinh viên xuất sắc theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP với đãi ngộ tốt.
Báo cáo của Sở Nội vụ TPHCM, từ năm 2018 đến nay, thành phố chưa thu hút được sinh viên xuất sắc nào theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP. Theo Sở Nội vụ TPHCM, số lượng sinh viên đáp ứng được tiêu chuẩn nghị định này rất ít, dẫn đến tỷ lệ thu hút không cao.
Chưa kể, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định số 140 là những cá nhân sở hữu thành tích học tập, nghiên cứu khoa học nên có nhiều cơ hội nhận được học bổng. Họ thường ưu tiên cho việc học để nâng cao trình độ, chưa quan tâm nhiều đến thông tin tuyển dụng và làm việc cho các cơ quan, đơn vị thuộc thành phố.
Ngoài ra, sinh viên, cán bộ trẻ xuất sắc thường được các tổ chức, doanh nghiệp ngoài khu vực công tìm kiếm và mời gọi về làm việc với thu nhập hấp dẫn, nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Với chế độ tiền lương, thu nhập hiện hành, khối Nhà nước khó thu hút được những sinh viên này.
Một khảo sát được Đại học Quốc gia TPHCM công bố hồi đầu năm cho thấy, trong số gần 20.000 sinh viên các trường đại học thành viên, có 10,21% sinh viên loại xuất sắc; 5,79% sinh viên khá; 7,71% sinh viên trung bình muốn làm việc cho các cơ quan Nhà nước. Khảo sát cũng ghi nhận, khoảng 15,6% sinh viên muốn được làm việc cho các cơ quan Trung ương tại Hà Nội trong khi tỷ lệ dự định ở lại TPHCM là 44,8%.