Gửi bình luận
Mùa tuyển sinh năm 2025, nhiều trường đại học mở thêm nhiều ngành mới nhằm nắm bắt xu thế, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước.
Theo Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm vừa được ban hành, quy mô đào tạo lĩnh vực STEM của Việt Nam đến 2030 lên khoảng 1 triệu người học.
Chính vì vậy, trong năm 2025, nhiều trường đại học tiếp tục chú trọng mở ngành mới và tăng quy mô đào tạo các ngành học này.
Tính đến thời điểm hiện tại, hàng loạt trường đại học khu vực phía Nam đã mở ngành, chuyên ngành mới để đáp ứng nhu cầu nhân lực bán dẫn trong tương lai.
Mới nhất, Trường ĐH Sài Gòn (SGU) dự kiến tuyển sinh thêm 3 ngành mới, trong đó có ngành Thiết kế vi mạch. Tương tự, năm nay Trường ĐH Ngân hàng TPHCM dự kiến mở 4 ngành mới, gồm: Trí tuệ nhân tạo, Luật, Thương mại điện tử, Kiểm toán. Theo đại diện nhà trường, việc mở các ngành mới nằm trong xu hướng đào tạo liên ngành.
“Với ngành Trí tuệ nhân tạo, trường đã chuẩn bị đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, giáo trình từ nhiều năm qua”, phía Trường ĐH Ngân hàng TPHCM thông tin.
Trường ĐH Tôn Đức Thắng cũng mở chuyên ngành Kỹ thuật thiết kế vi mạch bán dẫn, thuộc ngành Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông.
Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM năm nay cũng mở 6 ngành mới. Trong đó, gây chú ý là Vật lý kỹ thuật (định hướng Công nghệ bán dẫn và cảm biến, đo lường).
ĐH Kinh tế TPHCM cũng mở 3 ngành học mới gồm: Phân tích dữ liệu, Quản trị bền vững doanh nghiệp và môi trường, Chương trình Đào tạo nhân lực trình độ quốc tế ngành Tài chính - Ngân hàng.
Trong khi đó, Trường ĐH Tài chính - Marketing cũng dự kiến sẽ mở thêm 3 ngành học mới là Kiểm toán, Khoa học dữ liệu và Quản lý kinh tế.
“Nguồn nhân lực số của Việt Nam đang thiếu cả về số lượng lẫn những kỹ năng cần thiết để hoàn toàn làm chủ các chương trình chuyển đổi số. Sự thành công trong thị trường lao động đối với những người biết chọn ngành, chọn nghề, chọn cấp bậc học phù hợp, có sở trường, có năng lực và học tập tốt… sẽ xây dựng được giá trị và năng lực làm việc, cũng là yếu tố quyết định sự thành công”, ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TPHCM, nhận định.
Còn tại ĐH Quốc gia TPHCM, năm nay đơn vị này sẽ tiếp tục mở mới một số chương trình đào tạo liên ngành, liên trường nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước như: Năng lượng mới (năng lượng tái tạo, điện hạt nhân), logistics mới (phục vụ vận hành metro, sân bay quốc tế Long Thành, đường sắt cao tốc)…
Ở khối các trường ĐH ngoài công lập, Trường ĐH Gia Định (GDU) năm nay cũng mở mới nhiều ngành , trong đó cũng có ngành Trí tuệ nhân tạo. Nâng tổng số các ngành tuyển sinh trình độ đại học của GDU lên 54 ngành/chuyên ngành.
TS Mai Đức Toàn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh - Truyền thông GDU cho hay, trong thời đại công nghệ số bùng nổ, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một trong những lĩnh vực mũi nhọn, tạo ra những thay đổi đột phá trong mọi ngành nghề.
“Từ y tế, tài chính, giáo dục đến thương mại điện tử, AI không chỉ hỗ trợ tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn mở ra những cơ hội mới cho thị trường lao động”, ông Toàn nhận định.
Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TPHCM nhận định, trong bối cảnh phát triển không ngừng của công nghệ và xã hội, sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo ảnh hưởng lực lượng lao động.
“Đặc điểm thị trường lao động hầu hết sẽ tích hợp trí tuệ nhân tạo vào lực lượng lao động sẽ có sự thay đổi chất lượng cơ cấu, hình thành những nhóm ngành nghề theo hướng tích hợp, phù hợp cơ cấu công nghệ số, hướng đến yêu cầu giáo dục thời đại 5.0 đang thay đổi đáng kể từ nền tảng giáo dục 4.0 là ứng dụng, công nghệ”, ông Tuấn nhận xét.
Theo chuyên gia này, giáo dục 5.0 đào tạo không chỉ tập trung vào kiến thức mà tiến xa hơn với việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, học máy, thực tế ảo và thực tế tăng cường để tạo ra môi trường học tập thông minh và cá nhân hóa, khả năng xã hội, tinh thần và an toàn của học sinh - sinh viên, tương tác giữa con người và công nghệ.
Từ đó, chuyên gia này dự báo, xu hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam trong những năm tới, sẽ nổi lên 4 xu hướng phát triển chính: Gia tăng số lượng lao động trên các nền tảng công nghệ; Chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm; Lao động giản đơn sẽ trở nên yếu thế; Xu hướng thị trường lao động quốc tế “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng.
“Việc đầu tư máy móc, tự động hóa sản xuất và ứng dụng công nghệ số sẽ dần phổ biến và làm thay đổi hình thức việc làm trên thị trường lao động”, ông Tuấn nói.
Đặc biệt, theo thống kê tại Việt Nam, 68% công việc hiện đòi hòi kiến thức về kỹ năng số với những kỹ năng số cơ bản trong khi đó 1/5 công việc cần các kỹ năng số đặc biệt chuyên sâu.
Vì vậy, nguồn nhân lực số phải là nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, chắc về chuyên môn, kỹ năng thực hành, vững về đạo đức, có năng lực làm chủ công nghệ, có tính sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh với sự biến đổi của công nghệ trong nền kinh tế bối cảnh cạnh tranh quốc tế.
Theo quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học giai đoạn 2021 - 2030 được Chính phủ phê duyệt mới đây, đến năm 2030, quy mô đào tạo lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán) của Việt Nam lên khoảng 1 triệu người học, trong đó có 1% trình độ tiến sĩ, 7% thạc sĩ.
Dẫn báo cáo của McKinsey, đến năm 2030, AI có thể đóng góp lên đến 15,7 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu, trong đó Việt Nam cũng đang tích cực ứng dụng và phát triển công nghệ này.
TS Mai Đức Toàn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh - Truyền thông GDU cho hay, các tập đoàn lớn như Google, Microsoft, Tesla hay các công ty công nghệ tại Việt Nam như VinAI, FPT, VNG… đều đang đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng AI vào sản phẩm và dịch vụ.
“Sự bùng nổ của AI kéo theo nhu cầu nhân lực tăng mạnh, với hàng triệu việc làm mới được tạo ra trong các lĩnh vực như khoa học dữ liệu, phát triển thuật toán, robot thông minh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên… Tuy nhiên, khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và nguồn nhân lực chất lượng vẫn còn lớn. Đây chính là cơ hội để những sinh viên theo đuổi ngành Trí tuệ nhân tạo có thể khẳng định vị thế của mình trong thị trường lao động đầy tiềm năng này”, ông Toàn nói.
Ở một góc độ khác, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng (Đồng Nai) nhấn mạnh, công tác hướng nghiệp trong trường phổ thông cần được đẩy mạnh, giúp học sinh hiểu rõ hơn về nhu cầu thị trường lao động hiện nay.
Ngoài ra, các trường đại học cần nâng cao chất lượng đào tạo, cập nhật công nghệ hiện đại và tăng cường hợp tác với doanh nghiệp để đảm bảo sinh viên tốt nghiệp có cơ hội việc làm tốt, tạo động lực thu hút người học.
“Những biện pháp này không chỉ giúp cân bằng cơ cấu ngành nghề mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế tri thức phát triển bền vững”, ông Quỳnh nói.
Theo tính toán của Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam cần ít nhất 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn vào năm 2030 - gấp 10 lần con số hiện nay.
Trong khi đó, theo số liệu từ Cổng thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia, Việt Nam hiện chỉ có hơn 5.570 kỹ sư thiết kế vi mạch bán dẫn.
