Học phí là để chi cho sinh viên, cho người học
Nghị định 99/2014/NĐ-CP (Chính phủ ban hành ngày 25.10.2014) là văn bản pháp quy quy định về việc đầu tư phát triển tiềm lực và khuyến khích hoạt động khoa học và công nghệ trong các cơ sở GD ĐH. Điều 8 của Nghị định 99 quy định về nguồn vốn đầu tư phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ trong các cơ sở GD ĐH gồm: ngân sách nhà nước; nguồn thu hợp pháp của các cơ sở GD ĐH; quỹ phát triển khoa học và công nghệ của quốc gia, bộ, ngành, doanh nghiệp; nguồn vốn của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; nguồn vốn hợp pháp khác. Không có mục nào cho phép dùng học phí thu được của người học đầu tư phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ trong các trường ĐH.
Ở điều 10 của Nghị định 99 có 4 khoản, với các nội dung quy định việc khuyến khích GV nghiên cứu khoa học. Trong đó có đề cập việc thưởng tiền cho GV nếu công bố được bài báo trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín trong danh mục ISI, SCI, SCIE. Nhưng kinh phí là lấy từ kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ trong dự toán giao cho cơ sở GD ĐH.
Trong toàn bộ 19 điều của Nghị định 99, chỉ duy nhất điều 12 (trách nhiệm của cơ sở GD ĐH), cho phép trường ĐH được lấy tiền thu được từ học phí để chi cho khoa học công nghệ. Cụ thể, khoản 6 ghi: “Hằng năm, dành tối thiểu 3% kinh phí từ nguồn thu học phí của cơ sở GD ĐH để cho sinh viên và người học hoạt động nghiên cứu khoa học”. Ngoài ra, khoản 5 điều 12 cũng yêu cầu trường dành tối thiểu 5% kinh phí từ nguồn thu hợp pháp, nhưng không phải là học phí, của cơ sở GD-ĐT để đầu tư phát triển tiềm lực và khuyến khích hoạt động khoa học và công nghệ ở cơ sở GD ĐH.
Nhưng với tuyển sinh thạc sĩ, tiến sĩ, năm 2021 trường không tuyển được chỉ tiêu nào. Trường đã không đảm bảo duy trì đội ngũ giảng viên (GV) cơ hữu để mở một số ngành đào tạo ở trình độ thạc sĩ, tiến sĩ. Chẳng hạn, GV người nước ngoài chủ trì mở ngành đào tạo nhưng đây chỉ là GV được ký hợp đồng thỉnh giảng, hoặc hợp đồng ngắn hạn. Một số chương trình thạc sĩ, tiến sĩ của trường không có GV cơ hữu là GS hoặc PGS chủ trì ngành đào tạo, một số ngành chủ trì ngành là GS, PGS người nước ngoài, một số ngành thì GS, PGS chủ trì ngành là người đã nghỉ hưu và có ngành không đủ GV cơ hữu có trình độ tiến sĩ ngành phù hợp.
Trường còn phê duyệt đề án thí điểm liên kết đào tạo trình độ tiến sĩ với nước ngoài theo hình thức sandwich, bán thời gian, trong khi nhiều ngành chưa mở đào tạo ở trình độ tiến sĩ. Hoặc số lượng GV có trình độ ĐH còn lớn (179 GV có trình độ ĐH).
Đoàn kiểm tra của Bộ GD-ĐT đưa ra 5 kiến nghị với Trường ĐH Tôn Đức Thắng đào ngọc thạch |
Trên cơ sở những tồn tại đó, đoàn kiểm tra của Bộ GD-ĐT đưa ra 5 kiến nghị với lãnh đạo Bộ GD-ĐT, để lãnh đạo Bộ đề nghị Trường ĐH Tôn Đức Thắng thực hiện một số yêu cầu. Trước hết là tổ chức rà soát, hoàn thiện quy định về hoạt động khoa học và công nghệ của trường phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành. Có chính sách, quy định về kết quả nghiên cứu và công bố quốc tế thực chất đóng góp hiệu quả cho việc nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ và chất lượng đào tạo, đặc biệt là chất lượng đào tạo sau ĐH của nhà trường.
Thứ hai, trường cần bố trí kinh phí cho hoạt động khoa học và công nghệ (trong đó có kinh phí chi cho công bố quốc tế) hợp lý, đảm bảo cân đối với nguồn thu của trường theo quy định của pháp luật hiện hành. Thứ ba, trường rà soát, dừng ký kết hợp đồng đối với cán bộ không thực hiện hợp tác nghiên cứu, không hướng dẫn học viên sau ĐH, không tham gia hoạt động chuyên môn của trường. Thứ tư, có kế hoạch, lộ trình xử lý dứt điểm việc nợ đọng kinh phí công bố quốc tế với các tác giả đã ký kết hợp đồng trong giai đoạn 2019 - 2021 theo đúng quy định pháp luật. Thứ năm, rà soát, xây dựng, ban hành quy định về liêm chính học thuật phù hợp với thông lệ quốc tế.
Về lĩnh vực đào tạo, đoàn kiểm tra đưa ra 7 kiến nghị, trong đó có một số đề nghị như: trường rà soát các điều kiện bảo đảm chất lượng theo quy định về chuẩn chương trình đào tạo; rà soát việc ký kết hợp đồng lao động với GV là người nước ngoài bảo đảm đúng quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam...