Tự đặt câu hỏi: Tự đặt câu hỏi là một cách hiệu quả để học sinh rèn luyện tư duy và kỹ năng giải quyết vấn đề. Không đơn thuần nhằm giải đáp các thắc mắc, câu hỏi, tự đặt câu hỏi khuyến khích sự tò mò và tư duy sáng tạo, giúp các em có cái nhìn đa chiều cho một sự vật, hiện tượng; hình thành tư duy linh hoạt và học tập suốt đời.
Ông Ngô Huy Tâm trong vai trò chuyên gia các chuyên đề “Con cái của chúng ta” trên sóng Cafe Sáng VTV3 - Đài Truyền hình Việt Nam. Ảnh: NVCC |
- Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là ChatGPT ảnh hưởng đến việc tự học của học sinh như thế nào?
- Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là ChatGPT và các công nghệ trí tuệ nhân tạo tương tự, đã tạo ra nhiều cơ hội mới cho việc tự học của học sinh. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra một số thách thức và rủi ro mà các em cần phải hiểu và đối mặt.
Về tác động tích cực có thể kể đến:
Truy cập kiến thức dễ dàng và nhanh chóng: Công nghệ cho phép học sinh truy cập kiến thức từ khắp nơi trên thế giới thông qua Internet. Các em có thể học từ khóa học trực tuyến, video học tập, tài liệu, sách điện tử, thậm chí có thể tương tác với ứng dụng AI như ChatGPT để đặt câu hỏi và nhận hỗ trợ để hiểu bài.
Hỗ trợ, giải đáp bài tập, câu hỏi: Công nghệ AI như ChatGPT có khả năng giải quyết các bài toán và trả lời câu hỏi phức tạp. Học sinh có thể sử dụng công nghệ này để giải quyết các vấn đề học tập hoặc tìm kiếm thông tin cần thiết.
Cá nhân hóa học tập: Công nghệ AI có khả năng tùy chỉnh dựa trên nhu cầu, trình độ, khả năng cụ thể của mỗi học sinh. Các em có thể chọn những tài liệu và khóa học phù hợp với mục tiêu học tập của mình.
Thầy Ngô Huy Tâm và học sinh trong một hoạt động giáo dục. |
Bên cạnh thuận lợi như trên là các hạn chế, cụ thể:
Tiếp cận với thông tin sai lệch:
ChatGPT được đào tạo trên một lượng dữ liệu văn bản lớn, trong đó gồm cả thông tin sai lệch. Phụ thuộc vào các công cụ này mà không có chọn lọc, đánh giá có thể dẫn đến hiểu nhầm, tiếp cận với kiến thức sai lệch và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập của học sinh.
Giảm khả năng tư duy độc lập: Lạm dụng công nghệ có thể làm cho học sinh trở nên phụ thuộc trong quá trình tìm kiếm câu trả lời, dẫn đến lười tư duy, phản biện và thụ động trong học tập.
ChatGPT không thể thay thế hoàn toàn tương tác xã hội: Mặc dù có thể tận dụng ChatGPT như một trợ lý học tập đắc lực, các em vẫn cần sự hướng dẫn, hỗ trợ và đặc biệt là tương tác với giáo viên và bạn bè.
- Làm sao để học sinh tận dụng được lợi thế từ công nghệ này thay vì phụ thuộc trong quá trình tự học?
- Trước hết, học sinh biết cân nhắc và đánh giá thông tin. Cần tạo thói quen kiểm tra lại nguồn thông tin trước mọi tin tức, kiến thức mà mình tiếp xúc. Điều này sẽ giúp các em biết sử dụng thông tin có chọn lọc, tránh tin tưởng và sử dụng thông tin giả, sai lệch. Đồng thời, tạo sự cân bằng giữa công nghệ và tư duy độc lập. ChatGPT có thể hỗ trợ để đưa ra câu trả lời, dàn ý, ý tưởng. Các em cần dựa vào đó để phát triển nội dung, có sự điều chỉnh phù hợp. Sự kết hợp này giúp học sinh tối ưu hóa học tập, tiết kiệm thời gian đồng thời vẫn phát triển được tư duy.
Một số ứng dụng có thể hỗ trợ học sinh tự học hiệu quả:
Evernote: Đây là ứng dụng quản lý ghi chú, giúp học sinh tổ chức thông tin, lưu trữ ghi chú và tài liệu quan trọng.
Quizlet: Ứng dụng này giúp học sinh tạo và ôn tập bằng các bài kiểm tra, thẻ ghi nhớ và flashcards (thẻ thông tin).
Khan Academy: Một nền tảng giảng dạy trực tuyến với hàng nghìn bài giảng về nhiều chủ đề, từ toán học đến lịch sử và ngôn ngữ học.
Coursera và edX: Cung cấp khóa học trực tuyến từ các trường đại học và tổ chức giáo dục hàng đầu thế giới.
ChatGPT: Trợ lý ảo có thể trả lời câu hỏi và cung cấp thông tin về nhiều chủ đề.
Google Classroom: Ứng dụng này giúp học sinh tạo và quản lý bài tập, bài kiểm tra, trao đổi bài tập với bạn bè, thầy cô.
Duolingo: Ứng dụng này giúp học sinh học ngoại ngữ một cách thú vị và hiệu quả.
Ông Ngô Huy Tâm tốt nghiệp Học viện Ngoại giao và chuyên ngành về thiết kế chương trình giáo dục Curriculum and Instruction tại Đại học Houston Baptist; chứng chỉ chiến lược giảng dạy cao học Harvard. Ông là học viên đầu tiên của chương trình Lãnh đạo giáo dục mới với sự hợp tác của Trường Giáo dục sau Đại học Harvard (HGSE) và Trường Kinh doanh Harvard (HBS)... Trước khi đầu quân cho Phenikaa School, ông từng là giảng viên tiếng Anh của Học viện Ngoại giao; CEO Cleverlearn tại Nghệ An; tư vấn chiến lược cho các doanh nghiệp về giáo dục...