Người mua cần chú ý kiểm tra, xem xét hiện trạng tài sản dự định nhận chuyển nhượng, đối chiếu với thông tin trên giấy chứng nhận xem có thống nhất hay không.
Xem xét hiện trạng, thỏa thuận đầy đủ
Góp ý về cách hạn chế rủi ro và tránh những tranh chấp không cần thiết, theo ThS Hoàng, người mua cần xem xét hiện trạng tài sản dự định nhận chuyển nhượng, đối chiếu với thông tin trên giấy chứng nhận xem có thống nhất hay không.
Nếu trên đất có nhà ở, công trình, cây trồng... nhưng những tài sản này không được thể hiện trên giấy chứng nhận (giấy chứng nhận chỉ có thông tin về đất) thì cần phải thỏa thuận hướng xử lý đối với những tài sản này. Ví dụ, bên chuyển nhượng cam kết bán kèm theo các tài sản trên đất, hoặc tài sản nào giữ lại không bán thì phải ghi rõ; đồng thời phải tự nguyện xử lý, di dời, tháo dỡ trước hoặc sau khi bàn giao đất cho bên mua...
Đối với tài sản không phải là nhà, công trình xây dựng thì các bên có thể thống nhất làm văn bản thỏa thuận chuyển nhượng, mua bán riêng và tự ký, không cần công chứng.
Trường hợp muốn công chứng hợp đồng này thì có thể thuê thừa phát lại lập vi bằng để ghi nhận các tài sản không phải nhà, công trình xây dựng có trên đất để công chứng viên có căn cứ xác nhận. Hợp đồng này độc lập với hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ.
Ngoài ra, đối với tài sản là nhà, công trình xây dựng thì cần kiểm tra tính hợp pháp. Nếu nhà ở, công trình được xây dựng hợp pháp, có giấy phép xây dựng, đã làm thủ tục hoàn công thì các bên có thể thỏa thuận làm thủ tục đăng ký biến động bổ sung thông tin nhà ở, công trình trên đất trước rồi mới chuyển nhượng; hoặc thỏa thuận bên nhận chuyển nhượng sẽ làm thủ tục này sau khi ký hợp đồng chuyển nhượng.
Việc thỏa thuận này phải lập thành văn bản riêng, độc lập với hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ, đồng thời lập biên bản khi bàn giao nhà, tài sản trên đất.
Những lưu ý cho người mua Thứ nhất, nếu nhà ở, công trình xây dựng ngoài thực địa khác với trên sổ hồng thì nên yêu cầu bên bán thực hiện thủ tục hoàn công, đăng ký biến động tài sản trước khi mua. Tức là sau khi toàn bộ nhà ở, công trình xây dựng đã được cập nhật, bổ sung vào sổ hồng thì mới tiến hành mua bán tại tổ chức hành nghề công chứng. Thực tế hiện nay ở TP.HCM có nhiều trường hợp bên mua không thể sang tên được do nhà đất mua bán khác hiện trạng giữa giấy tờ và thực tế. Thứ hai, đối với cây trồng thì một số loài cây lâu năm sẽ được chứng nhận quyền sở hữu nếu nằm trong danh mục cây trồng được chứng nhận của địa phương. Do đó, khi nhận chuyển nhượng QSDĐ nếu có mua luôn các loài cây trồng và tài sản khác trên đất thì nội dung hợp đồng phải thể hiện rõ ràng và yêu cầu công chứng viên công chứng hợp đồng. Trường hợp trên giấy chứng nhận không có chứng nhận quyền sở hữu cây trồng, không thể yêu cầu công chứng thì các bên nên lập hợp đồng riêng thể hiện việc mua bán các loài cây trồng, tài sản khác trên đất. Hợp đồng phải được các bên ký tên và lăn tay, đồng thời phải lập biên bản giao nhận rõ ràng. Luật sư NGUYỄN PHƯỚC VẸN, Đoàn Luật sư TP.HCM |