Gửi bình luận
Từ những năm 1960, Việt Nam đã bắt đầu sản xuất được vắc-xin đầu tiên. Đó là vắc-xin phòng bại liệt. Đến nay, sự nghiệp sản xuất vắc-xin của nước ta đã có bề dày lịch sử hơn nửa thế kỷ.
Sau đó, Việt Nam dần chủ động sản xuất được nhiều loại vắc-xin như: Viêm gan B từ huyết tương người, viêm não Nhật Bản, bạch hầu, ho gà, uốn ván… Tới năm 2015, mọi nỗ lực của các thế hệ y - bác sĩ trong nghiên cứu vắc-xin đã được khẳng định một cách xứng đáng.
Trong năm này, Bộ Y tế đã đón nhận Giấy chứng nhận Hệ thống quản lý quốc gia về vắc-xin Việt Nam (NRA) đạt chuẩn quốc tế, được trao bởi Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Với cơ hội này, Việt Nam đã trở thành một trong 39 quốc gia trên thế giới được công nhận NRA và có điều kiện xuất khẩu vắc-xin.
Thời điểm đó, rất nhiều nước trên thế giới chưa nộp hồ sơ để WHO đánh giá và cấp Giấy chứng nhận nói trên, bởi tiêu chí kiểm nghiệm rất khắt khe. Có những nước phải mất tới 19 - 20 năm mới hoàn thiện đánh giá này.
Ngay cả các quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc cũng phải đến lần đánh giá thứ 2 mới đạt tiêu chuẩn này. Trong khi đó, thời gian từ lúc Bộ Y tế quyết định khởi động, tăng tốc triển khai đến khi nhận được NRA là 18 tháng.
GS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế lý giải: “Việc Việt Nam được WHO công nhận hệ thống quản lý về vắc-xin có nghĩa chúng ta đã sánh ngang các nước phát triển trên thế giới cũng đạt tiêu chuẩn này.
 |
| Việt Nam sản xuất thành công vắc-xin cúm mùa 3 trong 1 gồm cúm A/H1N1/09, A/H3N2, cúm B. Ảnh: ITN |
Ví dụ trong kiểm nghiệm vắc-xin, từ chỗ phải gửi mẫu ra nước ngoài để đánh giá, thì nay ta có thể nhận mẫu vắc-xin của các nước trên thế giới để kiểm nghiệm và kết quả kiểm nghiệm này được WHO công nhận.
Với Giấy chứng nhận này, Việt Nam có đủ khả năng giám sát, đánh giá chất lượng vắc-xin một cách độc lập. Khi đó, vắc-xin của chúng ta làm ra có thể xuất khẩu ra thế giới và các nước công nghệ cao có thể yên tâm đầu tư vào đây cùng hợp tác sản xuất vắc-xin, cạnh tranh lành mạnh”.
Ngay sau đó, vào năm 2016, Việt Nam sản xuất được vắc-xin phối hợp phòng sởi - rubella (MR) chất lượng cao ứng dụng công nghệ Nhật Bản. Tại thời điểm này, Việt Nam là một trong 25 quốc gia sản xuất được vắc-xin trên thế giới và là nước thứ tư tại châu Á có thể sản xuất vắc-xin MR sau Nhật Bản, Ấn Độ và Trung Quốc.
Đây là vắc-xin đầu tiên của Việt Nam đã hoàn thiện quy trình nghiên cứu và đạt hiệu quả cao trong thử nghiệm tiền lâm sàng. Năm 2018 - 2019, chúng ta sản xuất thành công vắc-xin cúm mùa 3 trong 1 gồm cúm A/H1N1/09, A/H3N2, cúm B và vắc-xin cúm tiền đại dịch A/H5N1.
Hiện tại, “quả ngọt” đã đến nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ sau hơn nửa thế kỷ. Việt Nam đã tự chủ sản xuất được 11 trên tổng số 12 loại vắc-xin có trong chương trình TCMR quốc gia. Không những thế, vắc-xin “made in Việt Nam” đã chính thức được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.
GS.TS Nguyễn Đăng Hiền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu sản xuất và sinh phẩm y tế (Polyvac), Bộ Y tế thông tin, trong năm 2023, Polyvac đã xuất khẩu 1 triệu liều vắc-xin sởi đi Ấn Độ. Đồng thời, cả Iran và Bangladesh cũng đã có nhiều cuộc làm việc để có thể sớm ký kết hợp đồng xuất khẩu vắc-xin Rota do Polyvac sản xuất đi những nước này.
Cũng trong năm 2023, vắc-xin dịch tả lợn châu Phi - loại vắc-xin phòng dịch tả lợn châu Phi mà Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới nghiên cứu ra đã chính thức được xuất khẩu đi 5 nước: Philippines, Indonesia, Malaysia, Ấn Độ,
Myanmar với khoảng 2 triệu liều. Nhiều chuyên gia dự đoán, với năng lực của Việt Nam về hệ thống quản lý chất lượng vắc-xin, đội ngũ nhà khoa học cùng với chiến lược đầu tư, phát triển phù hợp, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia sản xuất vắc-xin nhiều nhất trên thế giới.
