Gửi bình luận
Trong tương lai, khi hệ thống điện phát triển thêm nhiều nguồn điện chạy nền và nhất là nguồn điện linh hoạt sẽ tạo điều kiện để tích hợp nhiều hơn nguồn năng lượng tái tạo; trong đó, có điện mặt trời bao gồm cả điện mặt trời mái nhà là nguồn điện có tính chất bất định, phụ thuộc vào thời tiết.
Bên cạnh đó, mái nhà ở khu công nghiệp, bệnh viện, trường học… đều là những nơi có diện tích lớn, có thể lắp đặt từ gần 1 MW đến cả chục MW. Việc đầu tư quy mô lớn như vậy cần nhiều điều kiện về vốn, an toàn kỹ thuật, phòng chống cháy nổ, trạm biến áp, đường dây truyền tải nội bộ, quản lý, nhân sự vận hành; chất lượng điện, lưu trữ điện, các điều kiện kết nối xoay chiều giữa điện tự dùng và điện lưới quốc gia khi không có nắng vào buổi tối, trời mưa hoặc thay đổi thời tiết trong ngày. Đó là chưa kể các yếu tố môi trường, chất thải từ tấm quang điện…
Trên thực tế, các nguồn điện năng lượng tái tạo (mặt trời farm, điện gió) quy mô được đầu tư bài bản thành hệ thống hiện nay vẫn đang gặp khó khăn trong việc huy động. Bởi, sản lượng không lớn phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, độ ổn định, an toàn của hệ thống truyền tải, chất lượng điện.
Mặt khác, các nhà máy, các khu công nghiệp sản xuất công nghiệp, nhất là các doanh nghiệp công nghệ cao như điện tử… cần nguồn điện chất lượng ổn định, liên tục; chắc chắn họ không thể dùng điện mặt trời mái nhà để sản xuất.
Việc phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời mái nhà đã được nghiên cứu, đúc kết kinh nghiệm từ thực hiện Quy hoạch VII, Quy hoạch VII điều chỉnh và cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời, điện gió giai đoạn vừa qua. Sự phát triển nóng của điện mặt trời mái nhà nói riêng và năng lượng tái tạo nói chung đã để lại một số tồn tại; trong đó, có việc lợi dụng chính sách để bán điện với giá cao, trong thời gian dài mà nhiều người đang đổ lỗi cho cơ quan quản lý.
Do đó, việc mở rộng đối tượng như: trường học, bệnh viện, khu công nghiệp, khách sạn, hộ nông dân có trang trại, nhà kho gắn liền với nhà ở, bến xe, cảng biển... được hưởng chính sách hỗ trợ sẽ được nghiên cứu trong các quy định sau này.
“Có thể khẳng định, việc phát triển điện mặt trời mái nhà nói riêng, điện mặt trời và năng lượng tái tạo nói chung tại Việt Nam đều được khuyến khích nhưng cần phải tuân thủ theo quy hoạch và tuỳ vào tình hình thực tế từng giai đoạn để đảm bảo an ninh năng lượng, đảm bảo các yếu tố môi trường, xã hội và quan trọng hơn là vì lợi ích chung của đất nước”, vị này cho hay.
Trước câu hỏi các dự án điện mặt trời mái nhà các công trình như trường học, bệnh viện, khu công nghiệp, khách sạn… không phát điện lên lưới, không gây áp lực lên hệ thống truyền tải; Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng không mua lại thì tại sao lại cấm, đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho hay, nhà nước không cấm nhưng phải kiểm soát để bảo đảm an ninh, an toàn của hệ thống điện quốc gia. Do điện mặt trời mái nhà nếu có liên kết với lưới điện quốc gia (đấu nối sau công tơ) thì sẽ gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia vì khi ban ngày có nắng thì nguồn điện mặt trời được sản xuất ra sẽ cấp cho phụ tải. Nhưng khi không có nắng thì lưới điện quốc gia vẫn phải bảo đảm cấp đủ điện cho nhu cầu sử dụng.
Tuy nhiên, sự ảnh hưởng lớn nhất ở đây là hoạt động của điện mặt trời mái nhà phụ thuộc vào thời tiết, nắng mây mưa thất thường, dẫn đến sự tăng giảm việc tiêu thụ điện cũng thất thường, sự thất thường này làm cho hệ thống điện khó điều độ, khó bảo đảm vận hành an toàn và có thể gây sự cố lưới điện.
Theo đánh giá của các chuyên gia và kinh nghiệm các nước phát triển, tỉ lệ công suất nguồn điện mặt trời chiếm khoảng 15-20% công suất nguồn của hệ thống điện thì công tác điều độ, vận hành lưới điện được an toàn. Trong khi đó, tỉ lệ này ở Việt Nam hiện đang khoảng 20%. Bên cạnh đó, tỉ lệ này cũng được Chính phủ đặt ra tại Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó, đến năm 2030 nguồn điện mặt trời chiếm khoảng 14%.
Ngược lại, khi điện mặt trời mái nhà không gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia nếu nguồn này độc lập, không có sự liên kết với lưới điện, nghĩa là phụ tại và nguồn phát điện độc lập với lưới điện, hoạt động không phụ thuộc vào sự có hay không có điện trên lưới điện quốc gia. “Trong trường hợp này nhà nước không cấm và cũng không cần phải kiểm soát”, đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) khẳng định.
Bộ Công Thương cũng khẳng định: không có chuyện phát sinh giấy phép con trong lắp đặt điện mặt trời mái nhà. Bộ Công Thương thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà để xây dựng cơ chế cho đối tượng là nhà dân, cơ quan công sở. Trong dự thảo cơ chế, Bộ Công Thương không yêu cầu các tổ chức, cá nhân phải xin giấy phép hoạt động, do đó không phát sinh giấy phép con như nhiều người lo ngại.
Bên cạnh đó, nhà nước không cấm việc các doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời mái nhà để tự sử dụng, tham gia vào quá trình giảm phát thải carbon. Nhưng việc phát triển cũng cần được quản lý, giám sát để bảo đảm sự quản lý của nhà nước, đảm bảo an toàn, an ninh cho hệ thống điện quốc gia và các vấn đề chung của xã hội...
